Φιλοδωρήματος ιστορίες

Πόσο tip (αγγλιστί), pour boir (γαλλιστί αλλά και... ελληνικά), δίνει κανείς στα ξενοδοχεία, στα ρεστοράν, στο ταξί κ.α.; Συνηθισμένο το ερώτημα και η απάντηση αλλά, επειδή λίγο πριν από τα περασμένα Χριστούγεννα στο Μιλάνο ένα γκαρσόνι μαχαίρωσε έναν πελάτη επειδή έκρινε ότι το πουρμπουάρ δεν ήταν αρκετά ικανοποιητικό, νομίζω πως καλό είναι να σας πω. Πρώτα απ' όλα, το πουρμπουάρ αλλού είναι και αλλού δεν είναι υποχρεωτικό. Αν δεν δώσετε ένα-δύο δολάρια στον θυρωρό του ξενοδοχείου ο οποίος θα καλέσει για εσάς ταξί και θα σας ανοίξει την πόρτα, δεν θα σας παρεξηγήσουν. Φυσικά, μη διαμαρτυρηθείτε αν την επομένη καθυστερήσει ο ίδιος θυρωρός να καλέσει ταξί για εσάς. Ετσι, έχει γίνει συνήθεια το πουρμπουάρ και μολονότι δεν μαχαιρώνουν όλα τα γκαρσόνια στην Ιταλία, καλό είναι να ακολουθήσετε τη "συνήθεια".

Ενα 10% του λογαριασμού σας είναι αρκετό στο ρεστοράν, σε μερικές χώρες είναι μάλλον πλουσιοπάροχο (Γαλλία, Ολλανδία, Ιρλανδία, Λατινική Αμερική), στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Ιαπωνία είναι τσιγκούνικο εδώ θα δώσετε 15%, εκτός αν ο λογαριασμός είναι πολύ μεγάλος, οπότε το tip ας μην ξεπερνά τα 50 δολάρια. Στα ξενοδοχεία συνηθίζω να δίνω ένα καλό πουρμπουάρ στον υπάλληλο που φέρνει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό μου τουλάχιστον 5 δολάρια και τίποτε όταν φεύγω. Στο ταξί το 15% είναι σχεδόν υποχρεωτικό στην Αμερική και στον Καναδά, ενώ στην Ολλανδία, στη Βρετανία και στις σκανδιναβικές χώρες αρκεί 5%-10% και αν δεν δώσετε καθόλου στην Πορτογαλία και στην Ισπανία δεν θα έχετε πρόβλημα. Η propina, όπως λέγεται εδώ το πουρμπουάρ, είναι σχετικώς νέα συνήθεια. Αντιθέτως για το κρασί, αν συμβουλευθείτε τον μετρ ή τον σαμολιέ, μην ξεχάσετε να του δώσετε στο χέρι 10 δολάρια ή το ισότιμό τους σε εκδήλωση της ικανοποίησής σας για την υπόδειξή του.

Και μία ακόμη προσωπική εμπειρία: Αν συνηθίζετε να πηγαίνετε τακτικά στο ίδιο ρεστοράν ή στο ίδιο ξενοδοχείο, δεν θα ήταν άσχημο από καιρό σε καιρό να δίνετε κάτι έξτρα στον μετρ ή στον/στη ρεσεψιονίστ που σας οδηγεί στο τραπέζι σας ή στο δωμάτιό σας. Θα το εκτιμήσουν πολύ και ο κερδισμένος θα είστε τελικώς εσείς.

Πού, πότε και πόσα:

Το φιλοδώρημα είναι μια χειρονομία η οποία απαιτεί διακριτικότητα και προσοχή. "Πόσα να αφήσουμε;", είναι η συνηθισμένη ερώτηση που έπεται του νεύματος για τον λογαριασμό. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν βρισκόμαστε στο εξωτερικό, αφενός επειδή τα ήθη και τα έθιμα είναι διαφορετικά και αφετέρου επειδή το συνάλλαγμά μας είναι περιορισμένο.

Σχεδόν πάντα οι ταξιδιώτες αφήνουν χρήματα στα εστιατόρια, στα μπαρ, στους οδηγούς ταξί, στους αχθοφόρους και στις καμαριέρες των ξενοδοχείων. Παρ' όλα αυτά, δεν αφήνουν συνήθως τίποτε όταν το σέρβις είναι κακό και οι υπάλληλοι αγενείς. Η γενική αίσθηση είναι και πρόσφατη σφυγμομέτρηση για λογαριασμό της βρετανικής Visa την επιβεβαίωσε ότι: οι Βρετανοί είναι οι πιο "σφιχτοί" συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ενώ οι Αμερικανοί είναι οι πλέον γενναιόδωροι και αφήνουν φιλοδώρημα ίσο με το 10%-15% του λογαριασμού.

Οι κανόνες του φιλοδωρήματος ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Αν μάλιστα ήταν ευρύτερα γνωστοί, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο εύκολα και απλά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οφείλετε να αφήνετε φιλοδώρημα σε κάθε περίσταση, είτε όταν κάποιος σας μεταφέρει τις βαλίτσες είτε όταν σας καλεί το ταξί. Στην Ταϊλάνδη το σκηνικό αλλάζει, κανείς δεν περιμένει το φιλοδώρημα, ενώ στην Αυστραλία και στην Ισπανία ισχύει ο άγραφος νόμος τού "ό,τι έχετε ευχαρίστηση".

Γενικές συμβουλές

Να έχετε πάντα μαζί σας ψιλά σε τοπικό συνάλλαγμα για τις έκτακτες περιπτώσεις (αχθοφόρων) στα αεροδρόμια και ξενοδοχεία.

Να ελέγχετε πάντα τους λογαριασμούς, καθώς σε πολλά μέρη το σέρβις συμπεριλαμβάνεται στη συνολική τιμή που πληρώνετε. Εφόσον δεν είστε σίγουροι για το αν και πόσα πρέπει να αφήσετε ως φιλοδώρημα, απλώς ρωτήστε τους.

ΗΠΑ
Ανταμείψτε τους αχθοφόρους στα αεροδρόμια και στα ξενοδοχεία με $1 ανά βαλίτσα, τους οδηγούς ταξί περίπου με το 15%-20% του κόστους της διαδρομής, και τον θυρωρό του ξενοδοχείου με $2 μόλις φθάσετε (και όχι κατά την αναχώρησή σας).

ΤΟΥΡΚΙΑ
Δώστε κάτι στους αχθοφόρους του ξενοδοχείου και του αεροδρομίου, καθώς και στους ταξιθέτες των κινηματογράφων και των θεάτρων (ένα μικρό ποσό). Οι οδηγοί των ταξί δεν περιμένουν φιλοδώρημα, αλλά εάν θέλετε μπορείτε να "στρογγυλέψετε" (προς τα πάνω, φυσικά) το κόμιστρο. Στα εστιατόρια ένα 10% επί του λογαριασμού είναι αρκετό.

ΓΑΛΛΙΑ
Θυρωροί, ξεναγοί, οδηγοί ταξί και κομμωτές, 10-15 γαλλικά φράγκα. Στα καφέ, εστιατόρια, μπιστρό συνήθως ένα 15%, το οποίο περιλαμβάνεται στον λογαριασμό, αλλά μπορείτε να αφήσετε και επιπλέον (10%) φιλοδώρημα εάν μείνατε ενθουσιασμένοι με την εξυπηρέτηση.

ΙΤΑΛΙΑ
Το φιλοδώρημα στους θυρωρούς και οδηγούς ταξί δεν είναι απαραίτητο. Στα ξενοδοχεία και εστιατόρια η επιπλέον χρέωση περιλαμβάνεται στον λογαριασμό. Εάν θέλετε να αφήσετε κάποιο φιλοδώρημα, τότε το ποσό θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.000 ιταλικές λιρέτες.

ΤΑΪΛΑΝΔΗ
Το φιλοδώρημα δεν υφίσταται ως εθιμοτυπική χειρονομία ούτε οι ταξιτζήδες περιμένουν κάτι έξτρα. Το προσωπικό μερικών καλών εστιατορίων της Μπανγκόκ άρχισε τελευταία να δέχεται με ευχαρίστηση το φιλοδώρημα. Δώστε κάτι στα παιδιά που θα σας μεταφέρουν τις αποσκευές, εάν βρίσκεστε σε πολυτελές ξενοδοχείο.

ΙΣΠΑΝΙΑ
Ως 1 ευρώ το φιλοδώρημα για τους αχθοφόρους, ενώ δεν είναι απαραίτητο για τους οδηγούς των ταξί. Στα εστιατόρια μπορείτε να δώσετε 5%-10% για ένα καλό σέρβις. Στα ξενοδοχεία η ανταμοιβή υπηρεσιών συμπεριλαμβάνεται στον λογαριασμό.

Πίσω από τη μικρή και διακριτική κίνηση του φιλοδωρήματος κρύβεται ολόκληρη φιλοσοφία, που αποκαλύπτει πολλά για την κουλτούρα κάθε λαού. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, λόγω της έμφασης που δίνεται από τους Αμερικανούς στην παροχή κάθε είδους υπηρεσίας το φιλοδώρημα είναι αναγκαίο, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη ότι λειτουργεί ως συμπλήρωμα του συνήθως μικρού μισθού των σερβιτόρων, των θυρωρών και των γκρουμ των ξενοδοχείων.

Στην Ιαπωνία μια τέτοια κίνηση θεωρείται αδιανόητη. Εκεί ισχύει ακριβώς το αντίθετο: αν αφήσετε φιλοδώρημα, το γκαρσόνι θα σας κοιτάξει έκπληκτο και θα σας επιστρέψει τα χρήματα πεπεισμένο ότι τα ξεχάσατε πάνω στο τραπέζι.

Στην Κίνα και στη Σιγκαπούρη το φιλοδώρημα απαγορεύεται, ενώ στις χώρες της Μέσης Ανατολής και στην Αίγυπτο σας "πολιορκούν" για λίγα ψιλά, είτε διακριτικά (στα εστιατόρια) είτε άμεσα (στους δρόμους, στα αξιοθέατα και στις αγορές). Με άλλα λόγια, για να μη βρεθείτε ποτέ σε δύσκολη θέση, φροντίστε να έχετε πάντα μαζί σας ψιλά.

Αλλά ακόμη και αν γνωρίζετε πού και σε ποιους μπορείτε να δώσετε φιλοδώρημα, δεν είναι πάντοτε γνωστό πόσα πρέπει να αφήσετε. Για όλα αυτά και για ακόμη περισσότερα διαβάστε τον παρακάτω πίνακα, που πιστεύουμε ότι θα σας δώσει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε.

(πηγή: BHMA)