Όλυμπος

O Όλυμπος δεν είναι ένα συνηθισμένο βουνό, εάν περπατήσεις μια φορά στις πλαγιές του, σίγουρα θα ξαναγυρίσεις. Δεν είναι μόνο η ανθρώπινη ματαιοδοξία για την κατάκτηση της κορυφής, είναι πολλά παραπάνω τα οποία δεν περιγράφονται με λέξεις. Για να τα καταλάβεις, πρέπει να βρεθείς εκεί πάνω. Είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό των Βαλκανίων, μα το πιο γνωστό για την ιστορία και την ομορφιά του. Κάθε χρόνο άνθρωποι από όλο τον κόσμο κατασκηνώνουν στην αγκαλιά του αναζητώντας τα δικά τους όρια. Το 1938 ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός και χαρακτηρίστηκε από την »Unesco» σαν ένα από τα σπουδαιότερα οικοσυστήματα στον κόσμο.

Η ψηλότερη κορυφή του είναι 2917 μ. και ονομάζεται Μύτικας. Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης όχι μόνο για τους ορειβάτες, αλλά για όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν ένα κομμάτι του βουνού κάνοντας μια βόλτα στα γύρω χωριά. Για να ανέβει κανείς επάνω μπορεί να διαλέξει ανάμεσα σε πολλές διαδρομές, ανάλογα πάντα με τη φυσική κατάσταση και εμπειρία που έχει. Εμείς προτείνουμε να διασχίσετε το μονοπάτι που ξεκινάει από τα «πριόνια» στα 1100 μ. υψόμετρο, το οποίο μετά από δύο ώρες πεζοπορίας βγάζει στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» στα 2100 μ. Το συγκεκριμένο μονοπάτι είναι καλά σημαδεμένο και περπατείται από πολύ κόσμο. Από εκεί τα πράγματα δυσκολεύουν αρκετά, μια που το χιόνι έχει καλύψει τις γύρω κορφές και η πεζοπορία γίνεται μόνο με ειδικό εξοπλισμό. Για να βρεθείτε στη θέση «πριόνια» οδηγήστε μέχρι το χωριό Λιτόχωρο και ακολουθείστε την ταμπέλα για Όλυμπο. Θα περάσετε μέσα από ένα εκπληκτικό δάσος οξιάς και -ελάτου- και μετά από μισή ώρα περίπου θα φτάσετε στην αφετηρία. Να έχετε μαζί σας ορειβατικό χάρτη, νερό και φαγητό πλούσιο σε υδατάνθρακες. Επίσης χρειάζεστε ζεστά ρούχα και το σημαντικότερο, παρέα. Κάθε χρόνο στο βουνό γίνονται πολλά ορειβατικά ατυχήματα, ακόμα και με καλό καιρό, μια στιγμή απροσεξίας μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Τα καταφύγια που βρίσκονται κοντά στην κορφή είναι κλειστά αλλά, εάν φτάσετε στο οροπέδιο των Μουσών και χρειαστεί να διανυκτερεύσετε, πηγαίνετε στο μεγάλο κτίριο που ανήκει στον ΕΟΣ Θεσσαλονίκης. Υπάρχει μια αίθουσα ανοιχτή, όπου θα βρείτε κουβέρτες για το κρύο, οτιδήποτε άλλο, όπως φαγητό, δεν υπάρχει στο καταφύγιο.

Σε περίπτωση που στο βουνό επικρατεί κακοκαιρία και η κορυφή δεν προσεγγίζεται, αξίζει να διασχίσετε το φαράγγι του Ενιπέα, το οποίο ξεκινάει από το Λιτόχωρο, και μετά από τέσσερις περίπου ώρες πορείας σε βγάζει στη θέση «πριόνια». Υπολογίστε ότι φτάνοντας εκεί κάποιος πρέπει να σας φέρει πίσω, αλλιώς θα περπατήσετε άλλο τόσο στο γυρισμό. Η διαδρομή περνάει δίπλα από το ποτάμι και λίγο πριν το τέλος συναντάει τη μονή του Αγίου Διονυσίου. Για την ιστορία, η κορφή του βουνού «κατακτήθηκε» για πρώτη φορά στις 2 Αυγούστου του 1913 από το Χρήστο Κάκαλο και από δύο Ελβετούς, τον Φρεντερίκ Μπουασονά και Ντανιέλ Μποντ-Μποβύ, ενώ οι πρώτες γυναίκες ανέβηκαν το 1927. Δυστυχώς το βουνό κατέχει και το θλιβερό ρεκόρ δυστυχημάτων με το τελευταίο καλοκαίρι να μην αποτελεί εξαίρεση. Η υπερβολική αυτοπεποίθηση κάποιες φορές οδηγεί σε τραγικά λάθη, γι’ αυτό οι αναβάσεις πρέπει να γίνονται με σεβασμό στη φύση χωρίς πολλές υπερβάσεις.

Τα γνωστότερα χωριά του Ολύμπου
Γύρω από τον Όλυμπο υπάρχουν πολλά χωριά με ιστορικό και πεζοπορικό ενδιαφέρον. Το πιο γνωστό είναι το Λιτόχωρο με το πασίγνωστο φαράγγι του Ενιπέα. Έχει 8000 κατοίκους, με πλούσια πνευματική δραστηριότητα. Στο πάρκο «Κατούνια», στο κέντρο του χωριού, εκτός από το Ναυτικό Μουσείο στεγάζεται και το πνευματικό κέντρο. Τα καλοκαίρια στο χώρο του φιλοξενούνται εκθέσεις ζωγραφικής και άλλες εκδηλώσεις. Το χειμώνα αποτελεί στέγη για τις χορωδίες του δήμου, για μεγάλους και μικρούς τραγουδοποιούς, ενώ τα βράδια έρχεται η σειρά των πιτσιρικάδων να μάθουν χορό και να τραγουδήσουν υπό το βλέμμα των γoνιών τους.

Τα τελευταία χρόνια οι νεότεροι κάτοικοι του τόπου δεν έδωσαν ιδιαίτερη αξία στην αρχιτεκτονική παράδοση και τα νεόδμητα σπίτια δε γοητεύουν την περιοχή. Για να δείτε κάποια παλιά αρχοντικά, περπατήστε πάνω από την πλατεία Ελευθερίας στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Υπάρχουν αρκετά καλοσυντηρημένα κτίρια με εμφανή την παλιά αρχιτεκτονική ταυτότητα του τόπου. Γύρω από την πλατεία είναι η αγορά του χωριού και ακριβώς από κάτω κάθε Δευτέρα γίνεται τo παζάρι με φόντο τις χιονισμένες πλαγιές του βουνού. Στο Λιτόχωρο θα δείτε πολλούς κατοίκους να τριγυρνάνε στους δρόμους και τίποτα δε θυμίζει τα χωριά «φάντασμα» που συναντάμε σε άλλες περιοχές. Εδώ όλοι βγαίνουν και διασκεδάζουν με αποκορύφωμα τα Σαββατοκύριακα. Κάντε μια βόλτα μέχρι την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και δείτε το δημοτικό σχολείο που βρίσκεται ακριβώς από κάτω. Ένα πανέμορφο κτίριο, που θα το ζήλευε και το πιο οργανωμένο ιδιωτικό σχολείο.
Το χωριό έχει το δικό του ορειβατικό σύλλογο, ομάδα διάσωσης και πολλούς δραστήριους δημότες, οι οποίοι εδώ και τέσσερα χρόνια διοργανώνουν έναν από τους σκληρότερους αγώνες αντοχής του κόσμου. Το «Olympic Marathon», μια διαδρομή 44 σκληρών χιλιομέτρων, η οποία οδηγεί κοντά στην κορυφή, σε υψόμετρο 2780 μ., και καταλήγει στο Λιτόχωρο μέσα από το φαράγγι του Ενιπέα. Κάθε χρόνο ο αριθμός συμμετοχών αυξάνεται, φέτος το όριο συμμετοχών είναι 400 αθλητές. Εάν νομίζετε ότι αντέχετε την πρόκληση, έχετε αρκετό χρόνο μέχρι τον Ιούνιο για να ετοιμαστείτε.
Εάν επιθυμείτε να κάνετε ιππασία, απευθυνθείτε στον ιππικό όμιλο που βρίσκεται απέναντι από το Ναυτικό Μουσείο. Αλλιώς κάντε μια βόλτα ως το καταφύγιο στα «πριόνια», που λειτουργεί σαν ταβέρνα, μιλήστε με τον ιδιοκτήτη του, ο οποίος είναι μέλος στον ιππικό όμιλο και θα σας πει τι μπορείτε να κάνετε.

Από το Λιτόχωρο μπορείτε να πραγματοποιήσετε πολλές μονοήμερες εκδρομές. Εμείς επιλέξαμε να εξερευνήσουμε τη νότια πλευρά του βουνού, στα χωριά Καρυά και Ραψάνη. Ακολουθώντας την εθνική οδό προς Αθήνα, στρίψτε δεξιά για Λεπτοκαρυά, από εκεί σε σαράντα περίπου λεπτά θα φτάσετε στην Καρυά. Η διαδρομή είναι πολύ όμορφη, στη μεγαλύτερη διάρκεια έχουμε συντροφιά τη θάλασσα μέχρι το οροπέδιο που βρίσκεται το χωριό, όπου το σκηνικό αλλάζει. Από αυτό το σημείο πέρασαν τα στρατεύματα του Ξέρξη, ενώ παλαιότερα ήταν λίμνη. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Καρυάς είναι ηλικιωμένοι.
Στο χωριό λειτουργεί δημοτικό και γυμνάσιο, με το πρώτο να αριθμεί 25 παιδάκια και το δεύτερο έξι. Τα παιδιά του λυκείου πηγαίνουν στο διπλανό χωριό, την Καλλιθέα, για να παρακολουθήσουν μαθήματα. Μέσα στο χωριό θα δείτε τις εκκλησίες του Αγίου Νεκταρίου, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Νικολάου, ενώ λίγο πιο έξω αξίζει να επισκεφθείτε τη μονή Κανάλων του 11ου αιώνα στην οποία φιλοξενούνται σημαντικές τοιχογραφίες.
Απέναντι από την κεντρική πλατεία του χωριού εκθέτονται έργα λαϊκής τέχνης. Δείτε τον παλιό αργαλειό και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι αγρότες πριν τη βιομηχανική επανάσταση.
Φεύγοντας από Καρυά ακολουθείστε το δρόμο προς Καλλιπεύκη. Αφού φτάσετε, βγείτε από το χωριό και στο αριστερό σας χέρι θα συναντήσετε ένα χωματόδρομο, ο οποίος μετά από τριάντα λεπτά βγάζει στην Κρανέα, ένα χωριό δίπλα στη Ραψάνη. Ο δρόμος είναι καλής βατότητας ακόμα και για ΙΧ αυτοκίνητο, εκτός από τα τελευταία διακόσια μέτρα που θέλουν λίγο παραπάνω προσοχή.
Η Ραψάνη είναι γνωστή για το γευστικό κρασί που παράγει και τα νόστιμα γλυκά κουταλιού. Περιτριγυρισμένη από συκιές, καρυδιές και αμυγδαλιές, στέκεται περήφανη αγναντεύοντας το όρος Όσσα (Κίσσαβος). Η τοποθεσία, όπου είναι χτισμένο το χωριό, δίνει την αίσθηση μιας μεγάλης βεράντας με όμορφη θέα.
Επισκεφθείτε το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων και τον ιερό ναό του Ιωάννου του Προδρόμου, που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του χωριού. Είναι το αρχαιότερο θρησκευτικό κτίσμα. Στα στενά δρομάκια πάνω από την πλατεία του χωριού, θα βρείτε μαγαζιά με αναμνηστικά και ντόπια προϊόντα. Αυτή την εποχή τα αμπέλια της περιοχής είναι «σκελετωμένα», μια που τα φύλλα έχουν πέσει. Παρόλα αυτά κάνετε μια βόλτα να γνωρίσετε τη γύρω φύση. Εκεί άλλωστε βρίσκεται και το γνωστό κτήμα Τσάνταλη.
Όλα αυτά όμως είναι μόνο η αρχή. Το departure blvd σας δίνει απλά την αφορμή. Γιατί ο Όλυμπος έχει διαφορετικό πρόσωπο για κάθε επισκέπτη.

(πηγή: www.fe-mail.gr, 21/4/2007)