Ασπροπόταμος Τρικάλων

Οι αγέρωχες κορυφές της Νότιας Πίνδου, ο πολύβουος Ασπροπόταμος, πλατανοδάση και βουνοπλαγιές δασωμένες με έλατα συνθέτουν την ανεξερεύνητη περιοχή του Ασπροποτάμου, στο δυτικό άκρο του Νομού Τρικάλων. Άλλοτε σκαρφαλωμένα και άλλοτε φωλιασμένα ανάμεσα σε κατάφυτες πλαγιές, τα παραδοσιακά χωριά με τα πέτρινα σπίτια, τα τοξωτά γεφύρια και τους απλούς ανθρώπους διατηρούν μια άγρια, ανόθευτη ομορφιά.
Μια γωνιά ανέγγιχτη από τον χρόνο κρύβεται στα μαγικά βουνά της Νότιας Πίνδου. Κορυφές θεόρατες, τρεχούμενα νερά και το μοναδικό Δασικό Σύμπλεγμα του Ασπροποτάμου, ένα από τα ωραιότερα της χώρας (με δάση ελάτης, οξιάς, πεύκου και δρυός) περιβάλλουν τους παραδοσιακούς οικισμούς της περιοχής. Πλάι σε αυτούς κινείται ο Ασπροπόταμος, όπως αποκαλείται σε αυτή την περιοχή ο Αχελώος. Τα νερά των πηγών του ξεκινούν από το όρος Περιστέρι ή Λάκμος (2.295 μ.), σχηματίζουν ρυάκια που γίνονται μεγάλα ρέματα και στη συνέχεια ενώνονται με το Κρανιώτικορέμα στη θέση Τρία Ποτάμια, για να σχηματίσουν το μεγάλο ποτάμι. Δεν είναι τυχαίο που αυτή η σπάνια γωνιά της ελληνικής υπαίθρου είναι ενταγμένη στο δίκτυο ΝΑΤURΑ 2000.

Η τοποθεσία Τρία Ποτάμια αποτελεί ιδανική αφετηρία για τη γνωριμία με το σπάνιο φυσικό περιβάλλον του τόπου. Πρώτος σταθμός, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης που βρίσκεται εδώ και παρέχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το φυσικό περιβάλλον, την άγρια ζωή και τους βιοτόπους της, τα πέτρινα γεφύρια, τα μοναστήρια, καθώς και για τις παραδοσιακές δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στην περιοχή.

Από εκεί θα ακολουθήσετε μια μαγευτική πορεία κατά μήκος του Ασπροποτάμου με κατεύθυνση προς δύο από τα πιο καλοδιατηρημένα χωριά της περιοχής, την Ανθούσα και το Χαλίκι. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος περνάει ανάμεσα από πυκνά δάση ελάτης και οξιάς, υπό τους ήχους του ποταμού. Μια στάση κοντά στις όχθες του Ασπροποτάμου αποκαλύπτει το εκπληκτικό τοπίο με τεράστια πλατάνια, ιτιές και σφενδάμια. Τα αφρισμένα νερά του και οι ολόλευκες πέτρες μέσα στο ποτάμι δικαιολογούν το όνομα του άσπρου ποταμού. Στα νερά του ζουν οι άγριες πέστροφες της Πίνδου, τις οποίες αξίζει να δοκιμάσετε καθώς είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τοπικά πιάτα. Ακόμη, ο Ασπροπόταμος προσφέρεται για ράφτινγκ και κανόε- καγιάκ.

Καθώς η απόκρημνη κορυφή Μεγάλο Περιστέρι (2.295 μ.) ξεπροβάλλει, αξίζει να κάνετε μια στάση στο πανέμορφο Μοναστήρι της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας (του 1799), ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής που λέγεται πως το έκτισαν οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι. Δεξιά, ο δρόμος ανηφορίζει για την Ανθούσα η οποία έχει πολλά παλιά πέτρινα σπίτια, χαρακτηριστικά δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής, όπως το Αρχοντικό του Παπαστεργίου κτισμένο το 1877. Όμορφο είναι και το δίτοξο γεφύρι του Μίχου.

Ο δρόμος για το Χαλίκι διασχίζει ελατοδάση για να καταλήξει στα 1.150 μέτρα, όπου βρίσκεται σκαρφαλωμένο το χωριό. Περιδιαβαίνοντας τα λιθόστρωτα σοκάκια του θα θαυμάσετε πολλά πέτρινα αρχοντικά, ανάμεσά τους και το σχολείο του οικισμού, όπου φιλοξενείται μια αξιόλογη λαογραφική έκθεση. Τα καινούργια σπίτια που είναι από πέτρα και κτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική δένουν αρμονικά με τη φυσιογνωμία του οικισμού.

Ανάμεσα στα έλατα και τις βελανιδιές
Από τη θέση Τρία Ποτάμια αξίζει να ακολουθήσετε τον δρόμο για τα χωριά Καλλιρρόη και Κρανιά. Έτσι θα απολαύσετε τη θέα προς τις δασωμένες πλαγιές της Πίνδου που κόβει την ανάσα.
Έπειτα από 5 χλμ. φτάνετε στην Καλλιρρόη. Κτισμένη σε υψόμετρο 1.045, προσφέρει ωραιότατη θέα προς τις γύρω βουνοκορφές. Συνεχίζοντας για Κρανιά, θα δείτε τον οικισμό φωλιασμένο ανάμεσα στα έλατα και τις βελανιδιές. Από μακριά ξεπροβάλλει η επιβλητική εκκλησία. Λίγο προτού μπείτε στο χωριό θα συναντήσετε το ένα από τα δύο παλιά πέτρινα γεφύρια του, από όπου περνάει το Κρανιώτικο ρέμα. Διασχίζοντας το γεφύρι φτάνετε στο κέντρο του χωριού, με την πλακόστρωτη πλατεία. Εδώ θα βρείτε παραδοσιακές ταβέρνες όπου θα απολαύσετε νοστιμότατα ψητά, χωριάτικες πίτες, αλλά και την τοπική φέτα και το κεφαλοτύρι. Αξίζει ακόμη να επισκεφθείτε το λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο παλιό σχολείο. Θα θαυμάσετε μια πλούσια συλλογή από παραδοσιακά υφαντά και αργαλειούς, οικιακά σκεύη και παλιές φωτογραφίες.

Λίγα μέτρα πριν από τη διασταύρωση για Κρανιά αξίζει να κάνετε μια παράκαμψη για να θαυμάσετε την περίφημη Μονή Τίμιου Σταυρού με τους 13 τρούλους της. Από τον κεντρικό δρόμο, θα στρίψετε δεξιά στον χωματόδρομο που οδηγεί στα Δολιανά και έπειτα από 700 μ. θα αντικρύσετε το εντυπωσιακό μνημείο. Κτισμένη στα τέλη του 18ου αιώνα σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής, ξεχωρίζει για την ιδιόρρυθμη αρχιτεκτονική της χάρη στους πολυάριθμους τρούλους, τις πολυγωνικές αψίδες και τις προεξοχές στους τοίχους που διακοσμούνται με ανάγλυφες παραστάσεις αγίων.

Έπειτα από μια σύντομη βόλτα στα Δολιανά, ένα μικρό χωριό με λιγοστά σπίτια, επιστρέφετε στα Τρία Ποτάμια με κατεύθυνση προς την Πολυθέα, όπου ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1830) με το εξαιρετικό πέτρινο καμπαναριό της. Η περιήγηση καταλήγει στον οικισμό της Αγίας Παρασκευής, όπου θα θαυμάσετε αρκετά πετρόκτιστα σπίτια καθώς και τις παλιές εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Γεωργίου με τον σταυροειδή τρούλο της.

Πηγές Βερλίγκα
Από το χωριό Χαλίκι ξεκινάει χωματόδρομος που ανηφορίζει το όρος Περιστέρι (ή Λάκμος) για να καταλήξει στις Πηγές Βερλίγκα (από τις οποίες πηγάζουν ο Αχελώος, ο Πηνειός και ο Άραχθος). Ο χωματόδρομος, δύσβατος σε πολλά σημεία, απαιτεί τετρακίνητο όχημα και μεγάλη προσοχή. Ωστόσο, η τοποθεσία αποζημιώνει τους τολμηρούς. Θεόρατα έλατα και ρυάκια με κρυστάλλινα νερά κυκλώνουν τη διαδρομή, για να δώσουν έπειτα από λίγο τη θέση τους στα απέραντα αλπικά λιβάδια με τη χαμηλή βλάστηση. Το τοπίο γίνεται ολοένα και πιο άγριο, καθώς ο δρόμος δυσκολεύει για να τερματίσει σε υψόμετρο 2.050.

Από εδώ θα έχετε την ευκαιρία να αντικρύσετε τις μυθικές πηγές Βερλίγκα, με τους φιδίσιους, ασημένιους σχηματισμούς της. Την άνοιξη, όταν λειώνουν τα χιόνια, τα αυλάκια ξεχειλίζουν και σχηματίζουν τη Δρακόλιμνη.

Στο Μαντάνι του Δαίμονα
Ξεχωριστή εμπειρία είναι η επίσκεψη στον μεγαλύτερο καταρράκτη της περιοχής, το Μαντάνι του Δαίμονα όπως τον ονομάζουν οι ντόπιοι. Με αφετηρία τον οικισμό της Αγίας Παρασκευής αρχίζει μια εκπληκτική πεζοπορική διαδρομή που διασχίζει δάση ιτάμου και ελάτης, με προορισμό τον ορμητικό καταρράκτη που βρίσκεται στο φαράγγι του χωριού. Το ύψος του ξεπερνά τα 15 μέτρα και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000. Η διάρκεια της πορείας είναι περίπου τρεις ώρες (με την επιστροφή) και αρκετά δύσκολη.

Χρήσιμα τηλέφωνα
Κοινότητα Ασπροποτάμου: τηλ. 24310 77641

ΔΙΑΜΟΝΗ
Στην Καλλιρρόη το πετρόκτιστο ξενοδοχείο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής «Αχελωίδες» (τηλ. 24320 87763, 87297, www.acheloideshotel.gr) βρίσκεται σε μοναδική τοποθεσία με θέα τις επιβλητικές πλαγιές της Πίνδου. Τα 24 δωμάτια και οι 6 σουίτες του είναι διακοσμημένα όπως τα παλιά αρχοντικά, με ξύλινα παραδοσιακά κρεβάτια και χειροποίητα χαλιά. Όλα διαθέτουν χώρο σαλονιού, τζάκι, τηλεόραση, ψυγείο, μπάνιο. Λειτουργούν εστιατόριο, καφέ-μπαρ, γυμναστήριο, spa και συνεδριακό κέντρο.
Επίσης, θα βρείτε τον «Πύργο Μαντάνια» (τηλ. 24320 87351, 87600, www.mantania-ae.gr), κτισμένο από λαξευτή πέτρα μέσα σε πυκνό δάσος, κοντά στην τοποθεσία Τρία Ποτάμια. Διαθέτει 16 δωμάτια (πεντάκλινες μεζονέτες, τρίκλινα δωμάτια και σουίτες) με όλες τις σύγχρονες ανέσεις, ζεστά, ζωντανά χρώματα και καλαίσθητη διακόσμηση. Διαθέτει εστιατόριο και καφέ-μπαρ όπου κυριαρχούν οι ξύλινες, ζωγραφιστές οροφές.
Στο Χαλίκι, ο «Ξενώνας Χαλικίου» (τηλ. 24320 87239), βρίσκεται σε πανέμορφο περιβάλλον στην είσοδο του χωριού. Διαθέτει 8 δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια με λιτή διακόσμηση, ζεστά χρώματα και αυθεντικά παραδοσιακά αντικείμενα. Στη Μηλιά ο «Ξενώνας Μηλιάς» (τηλ. 24320 87677) έχει απλά και άνετα δωμάτια. Στηνπλατεία της Πολυθέας ο πέτρινος ξενώνας «Casa Calda» (τηλ. 24320 87288) έχει απλά δωμάτια με λιτή διακόσμηση. Λειτουργεί ταβέρνα με τοπική κουζίνα.

ΦΑΓΗΤΟ
Στην Καλλιρρόη, το εστιατόριο του ξενοδοχείου «Αχελωίδες» (τηλ. 24320 87763, 87297, www.acheloideshotel.gr) προσφέρει παραδοσιακή γαλατόπιτα και γαλοτύρι, κόκορα κρασάτο, κατσικάκι στη γάστρα, γίδα βραστή και χοιρινό λεμονάτο. Επίσης, θα βρείτε το εστιατόριο του ξενώνα «Πύργος Μαντάνια» (τηλ. 24320 87351, 87600, www. mantania-ae.gr) σε εξαιρετικό περιβάλλον. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την άγρια πέστροφα Ασπροποτάμου ψημένη με καλαμποκάλευρο και γίδινο βούτυρο, αγριοκούνελο στιφάδο, λουκάνικα, χωριάτικες πίτες, συνοδευμένα από κόκκινο κρασί ή τσίπουρο παραγωγής του ξενώνα.
Στο Χαλίκι η ταβέρνα του «Ξενώνα Χαλικίου» (τηλ. 24320 87239) προσφέρει γίδα βραστή, λαχανόπιτα, πέστροφα και όλα τα πιάτα της ώρας. Θα τα δοκιμάσετε πλάι στο τζάκι. Το παραδοσιακό καφενείο- μεζεδοπωλείο «La Verliga» (τηλ. 24320 87274) έχει καθημερινά περισσότερα από 30 πιάτα από ντόπια προϊόντα. Προτείνονται πιάτα της ώρας (λουκάνικο χωριάτικο, παϊδάκια, πρασοτηγανιά κ.ά.), γίδα βραστή, τραχανάς, τσιπουρομεζέδες, θαλασσινά και παραδοσιακές πίτες (λαχανόπιτα, γαλατόπιτα, κολοκυθόπιτα, πισπιλίτα).
Στην πλατεία της Μηλιάς θα βρείτε την ταβέρνα «Το Πέτρινο» (τηλ. 24320 87598) με άγριες πέστροφες Ασπροποτάμου και χειροποίητες πίτες.

(πηγή: www.tanea.gr, 2/1/2009)