Christiania

Πρόκειται για μία ιστορία μακρόχρονη, πολύχρωμη αλλά και αιματοβαμμένη, που στην πραγματικότητα περιγράφει ένα πολιτικο-κοινωνικό πείραμα, του οποίου το αποτέλεσμα, τρεις και πλέον δεκαετίες μετά, δεν έχει ακόμα επαληθευτεί. Το πείραμα βασίζεται στο αξίωμα της ελεύθερης ζωής σε μία πόλη που θα «κυβερνάται» μόνο από τους κατοίκους της. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει μία τέτοια κοινωνία «μετα-χίπικη» ή και αναρχική. Η φιλοσοφία, ωστόσο, που την διέπει έχει τις ρίζες της πολύ πιο βαθιά από την όποια ρομαντική, ή και ουτοπιστική αντίληψη για μία ελεύθερη πόλη.

Όλα ξεκίνησαν το 1970, όταν μία ομάδα νεαρών πολιτών γκρέμισαν τα σύνορα στη γωνία του Prinsessegade και του Refshalevej, κοντά στο Grey Hall (στο κέντρο) της Κοπεγχάγης και κατέλαβαν μία έκταση 34 τ.μ., η οποία μέχρι τότε ανήκε στο στρατό και παρέμενε αχρησιμοποίητη. Το έκαναν στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν έναν χώρο στέγασης αλλά και για να διεκδικήσουν έναν πιο πράσινο παιδότοπο για τα παιδιά του, μακριά από τη φασαρία της πόλης.

Την ίδια χρονιά, πραγματοποιήθηκε στο Charlottenborg μία έκθεση με τίτλο «Noget for Noget» (Πάρε και Δώσε), στην οποία έλαβαν μέρος οι απανταχού hippies, πουλώντας τα υπάρχοντά τους και εκθέτοντας τα έργα τέχνης τους, είτε αυτά ήταν θεατρικά ή και μουσικά happenings. Η εναλλακτική εφημερίδα «Hovedbladet» (Η Κεφαλή) δημοσιεύτηκε σε συνδυασμό με την έκθεση περιέχοντας ένα άρθρο με ιδέες για τη δημιουργική αξιοποίηση της έκτασης αυτής, η οποία ήταν και παραμένει ιδιοκτησία του υπουργείου άμυνας της Δανίας. Πρότεινε δε, συγκεκριμένα, να παραχωρηθεί αυτή η έκταση σε νέους άστεγους και άπορους της Δανίας για να δημιουργήσουν εκεί τις κατοικίες τους.

Το άρθρο αυτό οδήγησε στη μαζική εισροή πολιτών, από κάθε κοινωνικό στρώμα, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν με την ιδέα μιας καταπράσινης, ήσυχης πόλης, και ενός εναλλακτικού τόπου ζωής. Μιας κοινότητας, δηλαδή, που θα οργανωνόταν σύμφωνα με την ελεύθερη και κοινή βούληση των μελών της. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία της Christiania.

Τα πράγματα, βέβαια, δεν ήταν τόσο απλά. Η δανέζικη κυβέρνηση αντέδρασε σε αυτήν την αυθόρμητη κίνηση των πολιτών, στέλνοντας κατά καιρούς αστυνομικές δυνάμεις που επιχειρούσαν με κάθε τρόπο να απομακρύνουν τον κόσμο από την περιοχή. Η μεγάλη έκταση της Christiania, όμως, και η σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της τους ανάγκασε να κάνουν πίσω. Το θέμα σύντομα έγινε πολιτικό και έφτασε, το 1972, να συζητηθεί στο Κοινοβούλιο. Μετά από διαβουλεύσεις, οι Κριστιανίτες συμφώνησαν να πληρώνουν για τη χρήση του νερού και του ρεύματος στην πόλη, και σαν αντάλλαγμα να αναγνωρίζονται από το κράτος σαν ένα «κοινωνικό πείραμα». Το 1973, όμως, η κυβέρνηση άλλαξε και μαζί της άλλαξε και η στάση του κράτους προς την Christiania, η οποία αποτελούσε τώρα κίνδυνο και έπρεπε να καταργηθεί.

Παρά τις συνεχείς αστυνομικές επιθέσεις, η Christiania κατάφερε να οργανωθεί. Χωρίστηκε σε δέκα μικρότερες, αυτόνομες περιοχές, οι οποίες υπέκεινταν στην υψηλότερη αρχή το «Common Meeting» (Σύνοδος των Κοινών), στην οποία μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες. Ταυτόχρονα, οργανώθηκαν και ομάδες, οι οποίες φρόντιζαν για την ομαλή λειτουργία της πόλης. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, μία ομάδα υπεύθυνη για τα σκουπίδια, μία ομάδα σιδηρουργών, μία ομάδα καλλιτεχνών κ.ο.κ.

Σε μία τέτοια κοινωνία, ωστόσο, δεν θα μπορούσαν να μην υπάρχουν και τα παράδοξα: Στις εκλογές που έγιναν στην Christiania, το 1974, ανάμεσα στους εκλεχθείς για το συμβούλιο της πόλης εμφανίστηκε για πρώτη φορά και μία γυναίκα, η οποία ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων σε ολόκληρη την Δανία, όταν εμφανίστηκε στις συναντήσεις του συμβουλίου ταΐζοντας, γυμνόστηθη, το μωρό της. Ήταν κάτι τέτοιο επιτρεπτό σε μία πραγματικά ελεύθερη πόλη;

Με την πάροδο των χρόνων η Christiania καθιέρωσε τις οργανωτικές της δραστηριότητες. Ίδρυσε ένα κοινοτικό λουτρό, ένα νηπιαγωγείο, μία υπηρεσία συγκομιδής σκουπιδιών και ανακύκλωσης, καθώς και άλλα καταστήματα και βιομηχανίες. Οι κάτοικοι, εξάλλου, οργανώθηκαν σε πολύχρωμες ομάδες, η κάθε μία εκ των οποίων έχει αναλάβει ένα συγκεκριμένο καθήκον: Η κόκκινη φροντίζει για την εξωτερική δράση, η πράσινη για την τροφή, η μπλε για την κοινωνική συνείδηση κλπ. Οι δε Δανοί άρχισαν να υποστηρίζουν την ύπαρξη της πόλης, καλλιτέχνες πραγματοποιούν κατά καιρούς συναυλίες με σκοπό να συγκεντρώσουν χρήματα και να βοηθήσουν έτσι την Christiania, και όλα αυτά συνεισφέρουν στην αναβολή του κλεισίματός της.

Παρόλα αυτά, η ελεύθερη διακίνηση ναρκωτικών (κυρίως μαριχουάνας) είναι ένα καλό πάτημα για την κυβέρνηση της Δανίας που βρίσκει έτσι συνεχώς αφορμές να εισβάλλει, μέσω της αστυνομίας, στην πόλη και να προχωρεί σε συλλήψεις. Όταν δεν επιτυγχάνει τους σκοπούς της, δεν διστάζει μάλιστα να διακόπτει την παροχή νερού και ρεύματος, να παρεμποδίζει την εισαγωγή τροφίμων και άλλων προϊόντων και να δυσχεραίνει έτσι την φιλειρηνική ζωή των κατοίκων.

Ζώντας πέρα από κάθε συμβατικότητα, οι 1.000 περίπου κάτοικοι της Christiania, θύματα και θύτες ενός αδιάκοπου κοινωνικού πειράματος, δεν παύουν να αποτελούν κοινωνία μέσα στην κοινωνία, και όπως συμβαίνει πάντα, να γίνονται το μικρό ψάρι της κάθε -φιλελεύθερης ή συντηρητικής- δανέζικης κυβέρνησης. Δεν πτοούνται όμως. Συνεχίζουν να καλλιεργούν τα βιολογικά τους λαχανικά, να κάνουν βόλτες με το χαρακτηριστικό Christiania bike και να χτίζουν μόνοι τους τα μοναδικής αρχιτεκτονικής σπίτια τους. Υποδέχονται με απεριόριστη φιλοξενία τους χιλιάδες επισκέπτες που συγκεντρώνονται κάθε χρόνο στα εδάφη της, παραδίδοντας μαθήματα συμβίωσης και κοινοκτημοσύνης. Συνεχίζουν να μάχονται για την ελευθερία τους.

(πηγή: www.in2life.gr)