Αργοσβήνουν οι παραδοσιακοί φάροι στη Γαλλία

Στη νήσο του Ουεσάν, στο δυτικό άκρο της Γαλλίας, το μόνο που φαίνεται στον ορίζοντα είναι τα άγρια κύματα του Ατλαντικού και οι φάροι ναυσιπλοΐας. Χτισμένοι ως τεχνικά βοηθήματα για τους ναυτικούς, με τους αρχιτέκτονές τους να παραμένουν συνήθως άγνωστοι, οι γαλλικοί φάροι καθίστανται σύμβολα του εθνικού χαρακτήρα και της πολιτιστικής κληρονομιάς (patrimoine) της χώρας.

Ο εφευρέτης του κρυστάλλινου φακού για τους φάρους ήταν άλλωστε Γάλλος και ονομαζόταν Αυγουστίνος-Ιωάννης Φρενέλ, ενώ έτερος συμπατριώτης του επινόησε την τοποθέτηση της περιστρεφόμενης λάμπας σε λεκάνη γεμάτη υδράργυρο, ο οποίος εκτός από ηλεκτρικά αγώγιμος, ακολουθεί την περιστροφή της Γης.

Τα χρόνια, το σκληρό κλίμα και η τοποθέτηση αυτόματων συστημάτων, έχουν οδηγήσει, όμως, τους φάρους της Γαλλίας στα όρια της κατάρρευσης. Ολοι οι φαροφύλακες έχουν πια συνταξιοδοτηθεί, συμπεριλαμβανομένων και όσων συντηρούσαν τους φάρους που βρίσκονται σε ξέρες στα ανοιχτά του Ατλαντικού. Η εισαγωγή συστημάτων εντοπισμού γεωγραφικής θέσης μέσω δορυφόρου (GPS) ακύρωσε ουσιαστικά τη χρησιμότητα του παραδοσιακού φάρου για τη ναυτιλία.

Αμάρτημα κατά του πολιτισμού

Οι Γάλλοι, όμως, δεν εμπιστεύονται απόλυτα το αμερικανικό σύστημα GPS, ενώ ο γαλλικός νόμος απαιτεί την ύπαρξη φάρων, με φως που θα είναι ορατό σε απόσταση 30 ναυτικών μιλίων. Για τον ειδικό της ναυτικής ιστορίας, Μαρκ Πουαντί, όμως, η σταδιακή κατάρρευση των γαλλικών φάρων αποτελεί πραγματικό αμάρτημα κατά του πολιτισμού. Για το λόγο αυτό, ο κ. Πουαντί ίδρυσε τον Εθνικό Σύλλογο Φάρων και Φανών, σε μια προσπάθεια να περισώσει ό,τι απέμεινε από αυτούς. «Οι φάροι και ιδιαίτερα όσοι βρίσκονται σε ξέρες στα ανοιχτά, τροφοδοτούν τη συλλογική φαντασία και προσφέρουν επική διάσταση στην πολιτιστική μας κληρονομιά», έγραφε πρόσφατα ο κ. Πουαντί.

O Φιλίπ Γκεντί, όμως, νομάρχης του Φινιστέρ, καταβάλλει ειλικρινείς προσπάθειες, με στόχο τη σωτηρία του φάρου του Εκμούλ, που χτίσθηκε το 1890, χάρη σε κληροδότημα κόρης στρατάρχη του Ναπολέοντα. Το κτίσμα είναι εκπληκτικό, με πύργο από γρανίτη, ύψους 60 μέτρων και απότομη εσωτερική σκάλα, με 272 σκαλιά. Η αίθουσα του κατόπτρου διαθέτει ξύλινο παρκέ, γαλάζια χειροποίητα πλακάκια εποχής και μπούστο του στρατάρχη.

«Οι φάροι δεν αποτελούν μόνο τεχνικά επιτεύγματα, αλλά έχουν μεγάλη αξία και χάρη στην αισθητική τους. Το υπουργείο Πολιτισμού μας έδωσε 230.000 ευρώ για την αναστήλωση του φάρου. Αν δεν γίνουν, όμως, σημαντικά έργα αντιστήριξης, ο φάρος θα γκρεμισθεί σε 50 χρόνια», λέει με πικρία ο κ. Γκεντί. Ο δάσκαλος Ζακ Φισού, από τη Βρέστη, που έχει εξασφαλίσει διδακτορικό με θέμα τους φάρους της Γαλλίας, λέει: «Η αναστήλωση είναι πολύ δαπανηρή διαδικασία. Δυστυχώς, θα πρέπει να ξεχάσουμε τους φάρους στα ανοιχτά και να δώσουμε έμφαση στους προσβάσιμους, που μπορούν να σωθούν πιο εύκολα».

(πηγή: www.kathimerini.gr, 24/4/2008)