Νοτιοδυτική Κορνουάλη

Πήγαμε για τελευταία, ίσως, φορά στην Κορνουάλη για να αποχαιρετίσουμε ένα σπιτάκι που είχαμε απέναντι από τον Πύργο του Παραμυθιού, το Σεν Μάικλς Μάουντ, που είναι η αντίστοιχη νησίδα του γαλλικού Μοντ Σεν Μισέλ.

Αλήθεια ήταν σαν να αποχαιρετούσαμε έναν παλιό, πιστό φίλο για πάντα. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορείς ούτε για ψέματα να πεις: «Θα ξανασυναντηθούμε κάποτε...».

Με την ευκαιρία επισκεφθήκαμε και τους φίλους που μένουν μόνιμα εκεί: ζωγράφοι, δύο παραγωγοί τηλεοπτικών προγραμμάτων, κεραμιστές. Η Κορνουάλη και ιδιαίτερα το χωριουδάκι του Σεντ Αϊβς, που έχει τα φθινοπωρινά απογεύματα ένα γλυκό φως που θυμίζει Μύκονο, είναι από τη δεκαετία του 1920 η δεύτερη πατρίδα των εικαστικών καλλιτεχνών, όχι μόνο ζωγράφων αλλά και άλλων, όπως λ.χ. της γλύπτριας Μπάρμπαρα Χέπγουορθ.

Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η Τέιτ Γκάλερι έχτισε μια θεσπέσια γκαλερί πάνω ακριβώς από την πλαζ. Το κτίριο θυμίζει άνθρωπο που επιχειρεί να αγκαλιάσει την απέραντη αμμουδιά.

Αλλά δεν είναι μόνο το Σεντ Αϊβς το κέντρο των καλλιτεχνών: μικρότερο αλλά εξίσου σημαντικό είναι το λιμανάκι του Νιούλιν, το τελευταίο ψαράδικο λιμάνι στη Νοτιοδυτική Κορνουάλη. Αντίστοιχα λοιπόν έχουμε τη σχολή του Σεντ Αϊβς και του Νιούλιν, δύο κοινότητες ζωγράφων, κυρίως, που δεν διαφέρουν και πολύ μεταξύ τους σε τεχνοτροπία. Το μικροσκοπικό Νιούλιν όμως είχε ανακαλυφθεί πρώτο από καλλιτέχνες περί τα τέλη του περασμένου αιώνα. Το Σεντ Αϊβς είναι γεμάτο από γκαλερί με κάθε είδους γλυπτά και πίνακες, μερικές δε παραμένουν ανοιχτές χειμώνα - καλοκαίρι, αλλά την τουριστική εποχή θα βρείτε μεγάλο συνωστισμό στα στενά του σοκάκια. Για μένα η Κορνουάλη είναι για μέσα Σεπτεμβρίου, ακόμη και Οκτωβρίου, αν ο καιρός δεν έχει χαλάσει ακόμη, ή άνοιξη. Αν πάτε στο Σεντ Αϊβς πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το μουσείο της Μπάρμπαρα Χέπγουορθ, την Τέιτ και το εργαστήρι του μεγαλύτερου βρετανού κεραμιστή, του Μπέρναρντ Λιτς, που είναι ο «Βούδας» των βρετανών κεραμιστών και ο μόνος που μαθήτευσε επί 11 χρόνια στην Ιαπωνία. Μαζί με τη Χέπγουορθ και τον Μπεν Νίκολσον είχαν μεταβάλλει το Σεντ Αϊβς σε ένα μεγάλο εργαστήρι.

Οι «μεγάλοι» του Σεντ Αϊβς δεν ζουν πια, αλλά η γκαλερί Πένγουιθ κάνει τακτικά εκθέσεις με έργα τους, καθώς και με άλλων νεότερων καλλιτεχνών και το Σεντ Αϊβς Στούντιο του Λιτς βγάζει εκθεσιακά κομμάτια, αλλά και κεραμικά καθημερινής χρήσης.

Μια απαραίτητη εκδρομή είναι στο νησάκι του Σεν Μάικλ, σε απόσταση τριών μιλίων από την πόλη του Πενζάνς. Στην πραγματικότητα δεν είναι νησί: ανάλογα με την παλίρροια μπορείτε να περπατήσετε ή θα χρειαστεί να σας μεταφέρει πλωτό μέσο από το Σεν Μάικλ. Η οικογένεια Σεν Λέβενς, στην οποία ανήκει η νησίδα, στέλνει στο απέναντι χωριό Μαραζάιον κάθε Κυριακή πρωί εξάκωπες φαλαινίδες για να μεταφέρουν δωρεάν στην εκκλησία του νησιού τούς πιστούς. Πού αλλού μπορεί να βρεις τέτοιες μικρές ευχάριστες εκπλήξεις σαν και αυτήν;

Το σπιτάκι μας ήταν στην πλαγιά ακριβώς απέναντι από το νησάκι.

Αποβραδίς πάντα είχα έγνοια μου να ανοίξω τα μάτια μου προτού να ανατείλει ο ήλιος για να δω τον Πύργο του Παραμυθιού καθώς βγαίνει σιγά σιγά μέσα από την πάχνη...

Περιττό να πούμε ότι όλα τα τριγύρω εστιατόρια και οι παμπ έχουν φρέσκο ψάρι από το Νιούλιν. Σε απόσταση τριών μιλίων από το λιμανάκι υπάρχουν κάτι πέτρες σε κυκλικό σχήμα από την εποχή του χαλκού. Ο θρύλος λέει ότι οι πέτρες ήταν κοπέλες που βγήκαν να χορέψουν στο χωράφι ένα κυριακάτικο πρωινό και πως ο Θεός τις πέτρωσε στη θέση τους για να τις τιμωρήσει που τόλμησαν να χορέψουν τη μέρα που ήταν αφιερωμένη σε αυτόν...

Η κωμόπολη του Πενζάνς είναι ανάμεσα στο νησάκι του Σεν Μάικλ και στο λιμανάκι του Νιούλιν, που είναι και γραφικό και ζωντανό, γεμάτο από τράτες ­ γαλλικές και ντόπιες.

Ενα άλλο μαγικό μέρος τα καλοκαιριάτικα βράδια είναι το Ελληνικό Θέατρο, όπως το λένε, όπου ο θίασος Μάινακ παρουσιάζει σαιξπηρικά έργα (και μερικά σύγχρονα) με φόντο τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα. Δηλαδή οι θεατές κάθονται απέναντι στη θάλασσα με τους ηθοποιούς ανάμεσά τους. Συχνά ακούς και τους ηθοποιούς και τη θάλασσα και δεν γνωρίζεις ποτέ ποιανού η φωνή θα είναι πιο δυνατή, ως λίγο πριν από την παράσταση... Θα το βρείτε στο χωριουδάκι Πορθκέρνο, νοτιοδυτικά του Πενζάνς.

Στα παλιά χρόνια το Πενζάνς ήταν λιμάνι πειρατών και γι' αυτό πολλά από τα καπηλειά έχουν σήμερα ονόματα γνωστών πειρατών ή ναυάρχων. Μάλιστα ένα από αυτά έχει στη σκεπή του έναν αγριωπό πειρατή πεσμένο μπρούμυτα με το μουσκέτο του.

Στο σοκάκι που κατεβαίνει από τον «πειρατή» στο λιμανάκι είναι ένα μικρό ξενοδοχείο λουλακί και άσπρο. Η οικοδέσποινα δεν είναι άλλη από την Τζιν Σρίμπτον, το γνωστό μοντέλο της δεκαετίας του '60 που παντρεύτηκε, έκανε οικογένεια και ρίζωσε στο Πενζάνς.

Και κάτι πιο πρακτικό: ο πιο ευχάριστος τρόπος να ταξιδέψει κανείς στην Κορνουάλη είναι να πάρει το τρένο από τον σταθμό του Πάντινγκτον στο Λονδίνο, με αριθμημένες θέσεις που κάνει κάπου πέντε ώρες και κάτι ως το Πενζάνς και να νοικιάσει εκεί αυτοκίνητο για την περιήγηση στα γύρω χωριά. Τους θερινούς μήνες ο πιο εύκολος τρόπος από το Πενζάνς στο Σεντ Αϊβς είναι με το τρενάκι, διότι το πάρκινγκ στο Σεντ Αϊβς είναι προβληματικό. Α, ναι, το τρενάκι πάει γιαλό γιαλό και η θέα είναι μοναδική. Το δυτικότερο άκρο της Βρετανίας λέγεται Λαντς Εντ και ως πρόσφατα ήταν ένα ακρωτήριο με ένα καφενεδάκι. Αλλά κάποιος πολυεκατομμυριούχος το αγόρασε και έχτισε ένα συγκρότημα ξενοδοχειακό - τουριστικό - συνεδριακό.

Λαντς Εντ είναι η μια άκρη της Βρετανίας, Τζον Ο Γκρόατς είναι η άλλη στο βορειοανατολικό άκρο της Σκωτίας που ακόμη δεν το έχουν εκμοντερνίσει και το νοτιότατο είναι και αυτό στην Κορνουάλη. Λέγεται Λίζαρντ (σαύρα) και είναι ένα από τα πιο επιβλητικά κομμάτια της Κορνουάλης, ιδίως αν έχει θάλασσα. Για να φθάσεις στο νοτιότατο σημείο περνάς με το αυτοκίνητο πρώτα μια μεγάλη βάση ελικοπτέρων του ναυτικού (Κόλντροουζ) που χρησιμοποιείται και για διάσωση, μετά περνάς δίπλα από μια έκταση με κίτρινους θάμνους στο Γκουνχίλι, όπου υπάρχει ένα «δορυφορικό πάρκο», δηλαδή δεκάδες τεράστια δορυφορικά πιάτα διαμέτρου περίπου 20 μέτρων που συλλαμβάνουν τα σήματα των δορυφόρων και τα φέρνουν στη Γη και στη συνέχεια τα ενισχύουν και τα διοχετεύουν όπου δει. Αυτό είναι απαραίτητο, διότι το τηλεφωνικό σήμα ώσπου να φθάσει στον δορυφόρο είναι 100.000 φορές πιο αδύνατο. Η παρουσία αυτών των «θηρίων» στη μοναξιά της ραχοκοκαλιάς της χερσονήσου Λίζαρντ είναι ένα απόκοσμο θέαμα. Και για να μη μείνει ο ταξιδιώτης χωρίς εκπλήξεις, εκεί όπου τελειώνουν τα δορυφορικά πιάτα αρχίζει μια «φάρμα ανεμόμυλων» όπου δεκάδες ανεμόμυλοι σε ομάδες στις κορυφές των λόφων σφυρίζουν απαλά σαν νοτιοαμερικανικό ξύλινο φλάουτο...

Στο νοτιότατο άκρο η θάλασσα συνήθως βράζει με μανιασμένο μουγκρητό. Δύο καφενεδάκια - παράγκες σε προστατεύουν από τον αέρα και σου προσφέρουν ζεστό τσάι και σπιτικά βουτήματα. Λίγο παραπάνω στέκει ένας φάρος γιατί το πέρασμα είναι από τα πιο άτιμα που υπάρχουν με ρεύματα και συχνά υπάρχει ομίχλη ­ όταν δεν φυσά. Αλλά ο φάρος δεν φτάνει: κάτω από το κτίριό του στέκουν κάτι μπουρούδες σαν σάλπιγγες.

Οταν έχει ομίχλη τις βάζουν μπροστά και έχουν μια βαριά μελαγχολική φωνή: μπου-ου-ου.
Και η ομίχλη στέλνει πίσω τον μελαγχολικό ήχο και αθέλητα σου σηκώνεται η τρίχα...

(πηγή: www.tovima.gr, 07/06/1998)