Επαύλεις για ελίτ έγινε το χωριό του δρος Ζιβάγκο

Για 24 χρόνια το σπίτι υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον Μπόρις Πάστερνακ. Από το γραφείο του στον πρώτο όροφο της μικρής ντάτσα, ο συγγραφέας ατένιζε την πλούσια φύση και τα δάση φτελιάς και πεύκου. Πέρα από το κτήμα, ο Πάστερνακ -που έζησε εκεί από το 1936 μέχρι και τον θάνατό του το 1960- έβλεπε τον χρυσό τρούλο ορθόδοξης εκκλησίας.

Το μικρό χωριό του Περεντελκίνο, τόπος διαμονής συγγραφέων στη σοβιετική εποχή, έχει όμως μεταμορφωθεί. Συγκρότημα κατοικιών, για τους βαθύπλουτους κατοίκους της ρωσικής πρωτεύουσας, χτίζεται στο κτήμα της ντάτσα του Πάστερνακ, μόλις 50 μέτρα από το μικρό ξύλινο κτίσμα. Λίγο πιο κάτω από το σπίτι του νομπελίστα συγγραφέα, οι κατασκευαστές επαύλεων έσκαψαν τον δρόμο, δίπλα σε πηγή που θεωρείται μαγική, για να τοποθετήσουν γιγάντιο αγωγό αποχέτευσης, που θα εξυπηρετεί τις νεόχτιστες νεοκλασικές βίλες.

«Οι κατασκευαστές αυτοί μου θυμίζουν δερματικά εξανθήματα. Εμφανίζονται εκεί που δεν τους θες και δεν φεύγουν με τίποτα. Η θέα από την ντάτσα του Πάστερνακ καταστράφηκε για πάντα», λέει η Ναταλία Πάστερνακ, νύφη του συγγραφέα, υπεύθυνη του μικρού μουσείου, που στεγάζεται στη ντάτσα, όπου έζησε ο Πάστερνακ και συνέγραψε το περίφημο μυθιστόρημά του, «Δρ Ζιβάγκο».

Το συγκρότημα κατοικιών για συγγραφείς ιδρύθηκε το 1934, ώστε οι καλύτεροι Σοβιετικοί συγγραφείς να αποκτήσουν τόπο έμπνευσης και ηρεμίας. Παρά την κατάρρευση του κομμουνισμού, πάνω από 100 συγγραφείς και φιλόσοφοι συνεχίζουν να ζουν εκεί, πληρώνοντας συμβολικό ενοίκιο. Παρά τις διαμαρτυρίες των λογοτεχνών, όμως, τα έργα κατασκευής των συγκροτημάτων για νεόπλουτους Ρώσους συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό.

Το κτήμα της ντάτσα του Πάστερνακ, όπου χτίζονται σήμερα οι επιβλητικές επαύλεις, ανήκε σε κολχόζ (κολεκτιβοποιημένο αγρόκτημα). Η Ναταλία Πάστερνακ λέει ότι οι δύο επικεφαλής του κολχόζ, που διαφώνησαν με την πώληση της γης στην εταιρεία κατασκευών των επαύλεων, βρέθηκαν δολοφονημένοι. Τα νέα κτίσματα, στο μεταξύ, κλείνουν εντελώς τη θέα της μικρής ντάτσα του Πάστερνακ, προς το μικρό κοιμητήριο, όπου βρίσκεται θαμμένος.

«Είναι τρομερό. Η φύση κυριαρχούσε στην περιοχή μας. Οταν ακούσετε σήμερα ότι οι επαύλεις πουλιούνται για τρία και τέσσερα εκατομμύρια δολάρια, ξέρετε ότι αγοράζονται από μαφιόζους. Μόνο αυτοί έχουν τόσα λεφτά», λέει ο γείτονας του Πάστερνακ, Λεονίντ Λατίνιν. Οι νέοι κάτοικοι του Περεντελκίνο, όμως, αποφεύγουν τους συγγραφείς. «Δεν βλέπουμε ποτέ τους πλούσιους γείτονές μας. Ζούμε σε δύο διαφορετικούς κόσμους», λέει ο κ. Λατίνιν, που διαμένει στην ντάτσα, που ανήκε κάποτε στη Λίλια Μπρικ, τη μούσα και ερωμένη του φουτουριστή ποιητή Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι.

Ο Πάστερνακ μετακόμισε το 1936 στο Περεντελκίνο. Το βουκολικό τοπίο τον ενέπνευσε να γράψει σειρά λυρικών ποιημάτων, σε μία περίοδο κατά την οποία οι συλλήψεις φίλων του τον είχαν βυθίσει σε βαθιά κατάθλιψη.

«Ο Πάστερνακ λάτρευε αυτό το μέρος. Ηταν ιδιαίτερα συνδεδεμένος με αυτό. Σκεφτόταν να εγκαταλείψει την ΕΣΣΔ, ώστε να παραλάβει αυτοπροσώπως το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, που κέρδισε το 1958, αλλά οι σοβιετικές αρχές δεν του έδωσαν διαβατήριο. Μπορούσε, όμως, να φύγει, εφόσον δεχόταν ότι δεν θα γύριζε πίσω. Δεν ήθελε, όμως, κάτι τέτοιο. Η ντάτσα του Περεντελκίνο είναι αυτή που τον κράτησε εδώ», λέει η Αλα Λατίνιν, κριτικός λογοτεχνίας και σύζυγος του Λεονίντ Λατίνιν.

(πηγή: www.kathimerini.gr, 10/6/2008)