Επιστροφή στην Gaudiland, Βαρκελώνη

Πάνω από τις καμινάδες της Λα Πέδρα στο πλακόστρωτο της Ράμπλας, στα στενά της Μπαρτσελονέτα ή στην κοσμοπολίτικηγραμμή της παραλίας, η Βαρκελώνη δικαιώνει απόλυτα την αίσθηση μιας πόλης που σου γεννά την επιτακτική ανάγκη να την επισκεφτείς ξανά (και ξανά).

Δεν ήταν η πρώτη φορά που βρισκόμουν στη Βαρκελώνη, κι όμως, μέρη που πρωτοαντίκριζα τα ένιωσα δικά μου, ενώ πράγματα που είχα ξαναδεί έλαμψαν στα μάτια μου με πρωτόγνωρο τρόπο. Προσεγγίζοντας την πόλη από αέρος, είδα πρώτα την εκτεταμένη βιομηχανική ζώνη και έπειτα την πρωτεύουσα της Καταλονίας να ξεκινάει από τη θάλασσα, για να εκταθεί μέχρι τους λόφους στα βορειοδυτικά. Στη διαδρομή από το αεροδρόμιο, αισθάνθηκα για μια ακόμη φορά το γνώριμο συναίσθημα που επιμένει πάντα να με επισκέπτεται στις πρώτες μου στιγμές σε μια ευρωπαϊκή μεγαλούπολη: Βίωσα μία ακαθόριστη θαλπωρή βλέποντας τις πλατείες, τα γωνιακά μπαρ (ή παμπ ή μπιστρό ή όπως αλλιώς λέγονται, ανάλογα με το πού βρίσκονται), τις αφίσες στους τοίχους οι οποίες αναφέρονται σε κάποιο γεγονός που ίσως γινόμουν κοινωνός του, τους ανθρώπους που βάδιζαν βιαστικοί ή σχημάτιζαν παρέες στη γλυκιά βραδιά, τις κατοικίες της κάθε γειτονιάς που έμοιαζαν να γνωρίζουν καλά ότι, πέρα από τα μνημεία και τα «αξιοθέατα», είναι αυτές που συνθέτουν τον πραγματικό χαρακτήρα μιας πόλης.

Το πρωινό ζητάει την πρώτη βόλτα, έτσι ξεκινάμε τη δική μας από το Εϊχάμπλε -όπου μέναμε- προς τη θάλασσα, την παραλία, την καρδιά του μεσογειακού λιμανιού. Κρυμμένα πίσω από τα σύμβολα της κατανάλωσης που κάνουν όλες τις πόλεις να μοιάζουν ισοπεδωτικά απαράλλαχτες, τα στοιχεία της ιστορίας τις διαφοροποιούν. Εντάξει, η Βαρκελώνη είναι μία σύγχρονη μεσογειακή μητρόπολη όπως λένε όλοι οι οδηγοί, εδώ όμως η ιστορία είναι παρούσα παντού, όχι με αποστειρωμένο, μουσειακό τρόπο αλλά μέσα από τη ζωντανή τέχνη, που αποτελεί την απτή παράδοσή της. Μακριά από την πρωτεύουσα της παλιάς αυτοκρατορίας, τη Μαδρίτη, αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους ξέχωρα από την κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας από τον 8ο αιώνα κιόλας, όταν αυτοπροσδιορίστηκαν ως «Καταλανοί», μιλώντας τα catalan, ιδίωμα που φέρνει λίγο στην langue d' oc, την παλιά γλώσσα της Νότιας Γαλλίας.

Βαδίζοντας στη Ράμπλας, το διάσημο κεντρικό δρόμο που καταλήγει στο λιμάνι ξεκινώντας από την κεντρική Πλάθα Καταλούνια, συναντάμε ένα πανηγύρι χρωμάτων και τεχνοτροπιών: Κάθε τμήμα της έχει και διαφορετικό όνομα: Ράμπλα ντελ Εστουντίς, Ράμπλα ντε Σαν Χοσέπ, Ράμπλα ντελ Καπουτσίνς, Ράμπλα ντε Σάντα Μόνικα. Κατηφορίζουμε στην κοσμοπλημμύρα, στριμωχνόμαστε ανάμεσα στους πάγκους που πουλούν λουλούδια, ωδικά πουλιά και εξωτικά ζώα, δίπλα στους καλλιτέχνες του δρόμου, τα χιλιάδες πρόσωπα και τα φευγαλέα βλέμματα. Η Ράμπλας υπήρξε κάποτε ποταμός και αυτό παραμένει μέχρι σήμερα, ένα πολύχρωμο και πολύβουο ανθρώπινο ποτάμι.

Η Βαρκελώνη είναι μια μητρόπολη της τέχνης και ζωγράφοι όπως ο Πάμλπο Πικάσο, ο Χουάν Μιρό και ο Άντονι Τάπιες διαθέτουν μουσεία αφιερωμένα σε αυτούς. Επιπλέον βόρεια της Βαρκελώνης βρίσκεται η Φιγκέρας όπου και η κατοικία-μουσείο του Σαλβαδόρ Νταλί και μια επίσκεψη μέχρι εκεί είναι απαραίτητη αν υπάρχει χρόνος. Πλησιάζοντας στο τέλος της Ράμπλας συναντάς στα αριστερά σου ένα μικρό αρ-ντεκό καφέ που ξεχωρίζει. Λέγεται Καφέ ντελ Οπερά και μπαίνοντας μπορείς να φανταστείς τις γενιές των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί σε μια σκηνή που εκτυλίσσεσαι απαράλλακτα επί έναν ολόκληρο αιώνα.

Αριστερά από το Καφέ ντελ Οπερά, βρισκόμαστε στην Πιάτσα Ρεάλ, στις παρυφές της παλιάς γειτονιάς της πόλης του Μπάριο Γκόθικο με τους αλλόκοτους φανοστάτες. Ακολουθώντας κάποιο από τα ακτινωτά σοκάκια, χανόμαστε σε δρόμους περίκλειστους από ψηλά κτίρια που μοιάζουν να γέρνουν πάνω σου. Μερικά από αυτά τα σοκάκια είναι εντελώς έρημα, άλλα υπάρχουν μικρές αγορές που προσφέρουν κάθε λογής πραμάτεια.

Συνεχίζουμε τον περίπατό μας και φτάνουμε σε μια άλλη, μικρότερη πλατεία που το όνομά της με κάνει να χαμογελάσω. Λέγεται πλατεία Τζορτζ Όργουελ από τον μεγάλο Βρετανό συγγραφέα που βρέθηκε στην Καταλονία το 1936 συμμετέχοντας στον αντιφασιστικό αγώνα, για να αφήσει ένα από τα ομορφότερα χρονικά εκείνης της αναμέτρησης της ουτοπίας με το σκοτάδι: το Προσκύνημα στην Καταλονία.

Απαραίτητη επίσκεψη αν θέλει κάποιος να έχει μια εικόνα της ιστορίας του τόπου είναι το Μουσείο Ιστορίας της Καταλονίας (αναζητήστε τον αγγλικό κατάλογο γιατί τα εκθέματα παρουσιάζονται στα καταλανικά), που βρίσκεται στην Μπαρτσελονέτα, την παλιά ψαράδικη συνοικία της πόλης. Έτυχε να βρεθούμε εκεί μια μέρα τοπικής γιορτής και χαρήκαμε τους ντόπιους να χορεύουν τον παραδοσιακό κυκλικό χορό, τη sardada, χαρακτηριστικό της τοπικής παράδοσης των Καταλανών, μαζί με τις ανθρώπινες πυραμίδες (castellers), το αγαπημένο τους παιχνίδι, σύμβολο του ελεύθερου πνεύματος και του πείσματος της Καταλονίας.

Ανηφορίζοντας ξανά το Εϊχάμπλε, βλέπουμε στο βάθος να δεσπόζουν οι μυτερές απολήξεις της Σαγράδα Φαμίλια (Αγία Οικογένεια), του ναού που η ανέγερσή του άρχισε το 1882 από τον Φρανθίσκι Βιγιάρ, για να την αναλάβει ένα χρόνο μετά ο Αντόνιο Γαουδί. Οι διαστάσεις και η πολυπλοκότητα του κτιρίου δικαιολογούν το γεγονός ότι η κατασκευή του συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Κυριότερος εκφραστής του modernism, της καταλανικής εκδοχής της αρ νουβό, ο Αντόνιο Γαουδί συνδύασε αρμονικά τις πολλές επιρροές που συνωστίζονται στον πολιτιστικό ορίζοντα της Βαρκελώνης, καταθέτοντας μια αρχιτεκτονική πρόταση που παραμένει ανεπανάληπτη. Αντλώντας τα μοτίβα του από τη φύση (ίσως γι' αυτό τα έργα του, όσο αλλόκοτα και απόκοσμα κι αν δείχνουν με την πρώτη ματιά, παραμένουν φιλικά), άφησε μια τεράστια κληρονομιά στην πόλη στην οποία έζησε και αγάπησε.

Η Sagrada Familia, η La Pedrera, η Casa Battlo, το Palau Guell και το Park Guell στα βόρεια της πόλης δεν αποτελούν απλώς αρχιτεκτονικά αξιοθέατα αλλά και μαρτυρίες μιας περιπετειώδους πνευματικής διαδρομής που άγγιξε τα άκρα με βαρύτατο προσωπικό κόστος: Όταν ο Γαουδί άφησε την τελευταία του πνοή το 1926, χτυπημένος από ένα τραμ σε μια από τις περιπλανήσεις του στην πόλη, πάμφτωχος, κυριευμένος από το πάθος της ολοκλήρωσης της ανέγερσης της Σαγράδα Φαμίλια, έμοιαζε τόσο με ανώνυμο άστεγο που πέρασαν μέρες ώσπου να αναγνωριστεί η σορός του.

Άλλη μια ιστορία ανάτασης με πικρό τέλος, όπως οι χιλιάδες που γράφει τούτη η πόλη και η ίδια η ζωή. Η Βαρκελώνη είναι μια πόλη των ανθρώπων, αφήνει συναισθήματα, όνειρα, δυσκολίες και οράματα να πλανηθούν ελεύθερα στον αέρα, πάνω από τις καμινάδες της Λα Πεδρέρα που θυμίζουν ιππότες της αποκάλυψης πάνω από τους πύργους της Σαγράδα Φαμίλια, πάνω από το Μοντχούικ όπου βρίσκεται το μουσείο του Χουάν Μιρό, πάνω από τα σοκάκια του Μπάριο Γκόθικο, και τα φαρδιά πεζοδρόμια του Εϊχάμπλε....
Address Book
Αν ξέρεις αυτές τις διευθύνσεις νιώθεις Καταλανός!
2EAT

ELS PESCADORS
Plaça Prim1 (Pueblo Nuevo) Barcelona
www.elspescadors.com
1 μ.μ.-4 μ.μ. & 8 μ.μ.-12 μ.μ.

CAL PEP
Pl. de les Olles, 8 (Ciutat Vella) Barcelona
www.calpep.com

QUIMET & QUIMET
C/Poeta Cabanyes, 25 ( Poble Sec) Barcelona
2BYE

ESPLAI SHOP
Carrer del Pi, 1
Design, street, skate

LIMITED EDITIONS IN BARCELONA
Duc de la Victoria, 8 (Ciutat Vella)

MOI LA FEMME
Paris, 215, Barcelona
www.moilafemme.com

VINÇON
Paseo de Gracia, 96 Barcelona
www.vincon.com
2BE

CITY HALL
Rambla de Catalunya, 2-4, Barcelona
www.ottozutz.com

BALMES 88
Balmes, 88

ESTRELLA DAMM PRIMAVERA SOUND 2008
29-30/5
Είσοδος €50
29/5: Portishead, Public Enemy, De La Soul, Explosions In The Sky, Shipping News, Caribou, The Notwist
30/5: Portishead, Cat Power, Devo, The Sonics, Sebadoh, The Go! Team, The Rumble Strips

MUSEUM OF MODERN ART OF BARCELONA
Parc Ciutadella (Barceloneta) Barcelona

PICASSO MUSEUM IN BARCELONA
C. Montcada, 15-23 (El Born)
www.museupicasso.bcn.cat

PARK GUELL OF ANTONI GAUID IN BARCELONA
Carrer D'Olot
Palau GÁell
Nou de la Rambla, 3-5. (El Raval)

(πηγή: www.lifo.gr, 29/5/2008)