Κρακοβία

”Μόνο τον τουρισμό έχουμε” αναστέναξε ο νέος μας φίλος από την Πολωνία, σε ένα σκοτεινό μπαρ της Πράγας, κάνοντάς μας να κοιτάξουμε αυτόν και το μισογεμάτο αψέντι μπροστά του με βλέμμα απορημένο. Τουρισμό; Λίγο η ελλιπής ενημέρωση, λίγο η υπεροψία των κατοίκων μιας χώρας παραδοσιακά συνδεδεμένης με την τουριστική βιομηχανία, τα κίνητρα αλλαγής συζήτησης ήταν ισχυρά.

Ένα χρόνο και λίγες εβδομάδες αργότερα, προσγειωνόμασταν στην Κρακοβία –όχι τόσο από μακροχρόνια επιθυμία όσο από στιγμιαία επιλογή– για να ανακαλύψουμε το προφανές. Ότι δηλαδή η πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Πολωνίας έχει όχι μόνο τουρισμό, αλλά και ιστορία, και πολιτιστική κληρονομιά, και φυσική ομορφιά, και αρχιτεκτονική που μπορεί ισάξια να σταθεί δίπλα στα γοτθικά μεγαθήρια της υπόλοιπης κεντρικής Ευρώπης. Και ότι, την τελευταία δεκαπενταετία, διεκδικεί επάξια το μερίδιό της από την τουριστική βιομηχανία. Όσο και αν η ”ανεπτυγμένη” πλευρά της Γηραιάς Ηπείρου επιμένει να την αγνοεί.

Ολοζώντανο μνημείο μιας ιστορίας πολυτάραχης όσο λίγες, η Κρακοβία ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα, διετέλεσε πρωτεύουσα της Πολωνίας από το 1038 έως το 1596, διεκδικήθηκε από Τατάρους, Ρώσους, Γάλλους, Αυστριακούς και άλλους λαούς, έζησε τη χρυσή εποχή της κατά τον 16ο αιώνα και κατόρθωσε να βγει αλώβητη από τις καταστροφές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα αποτελεί τη μόνη πόλη της Πολωνίας που διατηρεί μεσαιωνικά και αναγεννησιακά κτίρια και μνημεία, καθώς και ένα ανέγγιχτο από το χρόνο ιστορικό κέντρο.

Η παλιά πόλη, ή Stare Miasto, περικυκλωμένη από ένα σύνολο καταπράσινων κήπων και πάρκων, γνωστών ως Planty, στη θέση της μεσαιωνικής οχύρωσης, αποτελεί ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της Κρακοβίας. Πλακόστρωτοι δρόμοι που σφύζουν από ζωή όλες τις ώρες της ημέρας, μοναδικά δείγματα γοτθικής, αναγεννησιακής και μπαρόκ αρχιτεκτονικής που δένουν αρμονικά με σύγχρονα καταστήματα, κεφάτα cafe και εστιατόρια και σχεδόν παντελής έλλειψη αυτοκινήτων συνθέτουν την εικόνα - πρότυπο της ευρωπαϊκής πόλης.


Η ”κλασσική” διαδρομή για την εξερεύνηση της παλιάς πόλης είναι περισσότερο γνωστή ως Βασιλικός Δρόμος, εξαιτίας του γεγονότος ότι αυτήν ακολουθούσαν οι βασιλιάδες της Πολωνίας προκειμένου να φτάσουν στο Κάστρο του Wawel, όπου πραγματοποιούταν η στέψη τους, ακόμη και μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στη Βαρσοβία. Περπατώντας στα χνάρια τους, ξεκινάμε από το γοτθικό Barbacan, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό φρούριο του 15ου αιώνα, και περνάμε κάτω από την επιβλητική Πύλη Florian, το μοναδικό τμήμα της οχύρωσης της πόλης που σώζεται σήμερα, για να διασχίσουμε την πλακόστρωτη οδό Florianska.

Στο τέλος του δρόμου, η κεντρική πλατεία της παλιάς πόλης, Rynek Glowny, κόβει την ανάσα και σχεδόν εξαλείφει τις ενστάσεις μας για το χαρακτηρισμό της Κρακοβίας ”νέα Πράγα”. Η μεγαλύτερη μεσαιωνική πλατεία της Ευρώπης –με μήκος 200 μέτρων– περιστοιχίζεται από εντυπωσιακά κτίσματα, μεταξύ των οποίων η γοτθική βασιλική Mariacka και το αναγεννησιακό Sukennice, το εμπορικό κέντρο της μεσαιωνικής πόλης, που σήμερα λειτουργεί ως γκαλερί και υπαίθρια αγορά.

Η χριστουγεννιάτικη αγορά που στήνεται εδώ από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα τέλη Δεκεμβρίου είναι, ίσως, μία από τις πλέον ατμοσφαιρικές της Ευρώπης. Παλιά έλκηθρα μετατρέπονται σε πάγκους που πωλούν χειροποίητα στολίδια, σουβενίρ και έργα τέχνης, υπερμεγέθη βαρέλια μεταμορφώνονται σε μαγαζάκια που πωλούν ζεστό κρασί με κανέλλα και γαρίφαλο –δοκιμάστε το οπωσδήποτε!– παρέες απολαμβάνουν παραδοσιακά γλυκά και τοπικές σπεσιαλιτέ στους ξύλινους πάγκους αψηφώντας το κρύο και ένα… μοσχαράκι φοράει κλαδιά και υποδύεται τον τάρανδο, χάριν των τουριστών και των φωτογραφικών τους μηχανών.

Ακόμη όμως και αν δεν επισκεφθείτε την Κρακοβία αυτήν την περίοδο, είναι εξίσου βέβαιο ότι η κεντρική πλατεία θα σας αιχμαλωτίσει για αρκετές ώρες. Σε αντίθεση με αντίστοιχα κέντρα άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, τα καφέ και τα εστιατόρια περιμετρικά της πλατείας είναι ατμοσφαιρικά, δε λειτουργούν με την κοινή ”τουριστική λογική” –με άλλα λόγια δεν προσπαθούν να σας εξαπατήσουν–, σερβίρουν αξιόλογη κουζίνα και είναι εξαιρετικά οικονομικά.

Ο μελωδικός ήχος που ακούγεται ανά μία ώρα από την κορυφή της εκκλησίας είναι η σάλπιγγα που κάποτε ηχούσε ως προειδοποίηση κινδύνου κατά τις, εξαιρετικά τακτικές, εισβολές στην πόλη. Η μελωδία διακόπτεται απότομα, σε ανάμνηση του σαλπιγκτή που σκοτώθηκε κατά την εισβολή των Τατάρων το 14ο αιώνα χτυπημένος από ένα βέλος στο λαιμό.

Συνεχίζοντας το Βασιλικό Δρόμο, αφού έχουμε περάσει περισσότερες ώρες απ’ όσες υπολογίζαμε στην πλατεία, διασχίζουμε την κατάμεστη οδό Grodzka, για να βρεθούμε στον καταπράσινο λόφο Wawel, το πλέον τουριστικό κομμάτι της πόλης, που φιλοξενεί τον ομώνυμο καθεδρικό ναό, όπου γινόταν η στέψη των βασιλιάδων, και το παλάτι που, σύμφωνα με το μύθο, περιτοίχισε ο πρίγκιπας Krak όταν νίκησε το δράκο που δυνάστευε τους κατοίκους της περιοχής.

Η σπηλιά του δράκου του Wawel αποτελεί σήμερα τουριστική ατραξιόν –αν και η ιστορική της αξία ωχριά μπροστά στις βασιλικές αίθουσες του κάστρου, το εσωτερικό του καθεδρικού, το θησαυροφυλάκιο και οπλοστάσιο, το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης, τους βασιλικούς τάφους και τις ανασκαφές του Χαμένου Wawel. Είναι μάλλον περιττό να αναφέρουμε ότι, με όλα τα αξιοθέατα αλλά και την εκπληκτική θέα της πόλης από το λόφο, θα χρειαστείτε αρκετές ώρες για τη βόλτα εδώ.

Νοτιότερα του λόφου, κατευθυνόμενοι προς τον ποταμό Wisla (Βιστούλας είναι η, όπως πάντα, εμπνευσμένη ελληνική μετάφραση) συναντάμε την εβραϊκή συνοικία Kazimierz, που, σύμφωνα με τους κατοίκους της πόλης, γνώρισε απερίγραπτη δημοτικότητα μεταξύ των τουριστών μετά τη ”Λίστα του Σίντλερ” του Στίβεν Σπίλμπεργκ.

Αποπνέοντας μία εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα από την υπόλοιπη πόλη, το Kazimierz αναπόφευκτα φέρνει στο νου το τραγικό του παρελθόν, την αιματηρή ιστορία και τις βαριές μνήμες της Κρακοβίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Παρ’ όλα αυτά, η περιοχή σήμερα αναβιώνει, αργά αλλά σταθερά, με τις δύο ιστορικές συνοικίες της, την καθολική και την εβραϊκή να σφύζουν από ζωή και αξιοθέατα όπως η Παλιά Συναγωγή του 15ου αιώνα, η γοτθική εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, το Εβραϊκό και το Εθνογραφικό Μουσείο και οι δύο νέες συναγωγές που λειτουργούν μέχρι σήμερα.

Πέρα από τα ιστορικής σημασίας αξιοθέατά του, το Kazimierz αποτελεί σήμερα το κέντρο της νυχτερινής ζωής της Κρακοβίας, αφού οι κάτοικοί της δείχνουν σαφέστατη προτίμηση στα bar και τα cafe της περιοχής, έναντι των τουριστικότερων μαγαζιών της παλιάς πόλης.

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι ταξιδιωτικοί οδηγοί διατείνονται πως η νέα πόλη (Nowa Huta) δεν παρουσιάζει κανένα αρχιτεκτονικό ή τουριστικό ενδιαφέρον, αν δεν την επισκεφθείτε ρισκάρετε να διαμορφώσετε μία μάλλον ελλιπή άποψη για την πόλη και την ιστορία της. Διότι μπορεί το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον να είναι από μειωμένο έως ανύπαρκτο, η πρόσφατη, όμως, ιστορία της πόλης είναι αποτυπωμένη εδώ, στην επιρροή του Σοβιετικού Καθεστώτος και στα τερατουργήματα που άφησε κληρονομιά σε ορισμένες από τις ομορφότερες πόλεις της Ευρώπης. Άλλωστε, οι περισσότεροι κάτοικοι της Κρακοβίας εξακολουθούν να μένουν εδώ, με αποτέλεσμα σε αυτό το σημείο να χτυπάει ουσιαστικά η καρδιά της σύγχρονης πόλης.

Εξήντα περίπου χιλιόμετρα από την πόλη βρίσκεται το διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, στο οποίο διοργανώνονται καθημερινές επισκέψεις και οργανωμένες περιηγήσεις. Η διαδρομή από την Κρακοβία διαρκεί περίπου δύο ώρες με το τραίνο και ενενήντα λεπτά με το λεωφορείο, ενώ στο στρατόπεδο διοργανώνονται ανά μία ώρα ξεναγήσεις στα αγγλικά και προβολές ντοκιμαντέρ –ακατάλληλων για τα παιδιά.

Σαφώς πιο ευχάριστη είναι η περιήγηση στο αλατωρυχείο της Wielizka, το δεύτερο δημοφιλέστερο αξιοθέατο έξω από την πόλη. Ένα περίπλοκο δίκτυο ορυχείων και θαλάμων, λαξευμένων σε συμπαγείς όγκους αλατιού, σε απόσταση 15 περίπου χιλιομέτρων από την Κρακοβία, το αλατωρυχείο της Wielizka συμπεριλαμβάνεται στη λίστα πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, καθώς αποτελεί ένα μοναδικό φαινόμενο. Όλα τα αντικείμενα και οι χώροι του ορυχείου, από τους μεγαλοπρεπείς πολυελαίους μέχρι το υπόγειο μοναστήρι του Kinga είναι εξολοκλήρου κατασκευασμένα από αλάτι.

Λόγω της θέσης της στους πρόποδες των ορέων Tatra, η Κρακοβία προσφέρεται για εξορμήσεις σε ορεινά τοπία μοναδικής φυσικής ομορφιάς, αλλά και σε εξαιρετικά οργανωμένα χιονοδρομικά κέντρα, όπως αυτό του Zakopane, που θεωρείται από πολλούς ένα από τα καλύτερα της κεντρικής Ευρώπης.

Σε γενικές γραμμές, η Κρακοβία δεν είναι ακριβή πόλη –οι τιμές κυμαίνονται στα επίπεδα της ανατολικής Ευρώπης, κατά τι αυξημένες μετά την είσοδο της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το δίκτυο συγκοινωνιών, που αποτελείται από τραμ και λεωφορεία, είναι εξαιρετικά οργανωμένο, αν και είναι μάλλον απίθανο να το χρησιμοποιήσετε, εκτός αν θελήσετε να απομακρυνθείτε αρκετά από το κέντρο της πόλης –οι αποστάσεις μεταξύ της παλιάς πόλης, του Kazimierz και της νέας πόλης καλύπτονται άνετα με τα πόδια.

Οι κάτοικοι της πόλης –ακόμη κι αυτοί που δε μιλούν παρά ελάχιστα αγγλικά– είναι εξαιρετικά φιλικοί και πρόθυμοι να σας βοηθήσουν. Δεδομένου ότι η Κρακοβία διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών και το χαμηλότερο δείκτη ανεργίας της χώρας, η ζωντάνια και η ανεπιτήδευτη ατμόσφαιρα είναι διάχυτη στην πόλη. Φεύγοντας, είναι μάλλον απίθανο να μην έχετε κάνει τουλάχιστον έναν νέο φίλο από εδώ. Η κουβέντα θα έχει κατά πάσα πιθανότητα ξεκινήσει από τη διαπίστωση ”μόνο τον τουρισμό έχουμε”. Κι εσείς θα έχετε κάθε λόγο να διαφωνήσετε. Γιατί έχουν πολλά περισσότερα.

Διαμονή

Λόγω της τουριστικής ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων, η Κρακοβία διαθέτει μία πληθώρα επιλογών διαμονής, από πολυτελέστατα ξενοδοχεία 5 αστέρων μέχρι οικονομικότατους ξενώνες και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα.

Από τις καλύτερες επιλογές, το Ostoya Palace, πέντε λεπτά με τα πόδια από την κεντρική πλατεία, στεγάζεται σε ένα πολυτελέστατο παλάτι του 19ου αιώνα και προσφέρει όλες τις σύγχρονες ανέσεις ενός ξενοδοχείου 4 αστέρων, σε συνδυασμό με την αύρα εκείνης της εποχής. Τα δωμάτια είναι όλα διακοσμημένα με αντίκες και παραδοσιακά υλικά και εξοπλισμένα με air condition, δορυφορική τηλεόραση, χρηματοκιβώτιο, πρόσβαση στο internet και mini bar. Οι τιμές ξεκινούν από 140 και φτάνουν μέχρι 250 ευρώ.

Εξίσου πολυτελές, το Wentzl Hotel, που στεγάζεται σε ένα κτίριο του 15ου αιώνα, είναι το μοναδικό που βρίσκεται επάνω στην κεντρική πλατεία. Τα 12 δωμάτιά του είναι όλα διακοσμημένα με μοναδικό στυλ και εξοπλισμένα με όλες τις απαραίτητες ανέσεις –mini bar, air condition, τηλεόραση και πρόσβαση στο internet. Οι τιμές ξεκινούν από 110 ευρώ.

Από τις καλύτερες οικονομικές επιλογές, το Hotel Mini (Plac Wolnica 7, τηλ.: 012 4306100) βρίσκεται ακριβώς πίσω από το Εθνογραφικό Μουσείο και προσφέρει όμορφα, προσεκτικά διακοσμημένα δωμάτια. Το δίκλινο δε θα σας κοστίσει περισσότερα από 55 ευρώ.

Φαγητό και διασκέδαση

Η πολωνική κουζίνα διαφοροποιείται ελάχιστα από τις υπόλοιπες κεντροευρωπαϊκές. Οι... μη εξοικειωμένοι καλό θα είναι να λάβουν υπ’ όψιν ότι οι μερίδες είναι τεράστιες και η εύρεση ενός πιάτου –ακόμη και σαλάτας– χωρίς κρέας μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.

Ένα από τα καλύτερα μέρη για να κάνετε την πρώτη σας επαφή με τις τοπικές σπεσιαλιτέ είναι το Pod Sloncem, επάνω στην κεντρική πλατεία (Rynek Glowny 43) όπου θα δοκιμάσετε εξαιρετική πολωνική, αλλά και διεθνή, κουζίνα με περίπου 10-15 ευρώ το άτομο.

Εξαιρετικά είναι, επίσης, το Pod Aniolami (Grodzka 35), που κατέχει τη φήμη ενός από τα καλύτερα της πόλης –υπολογίστε περίπου 25 ευρώ το άτομο– και το, σαφώς οικονομικότερο, αλλά εξίσου καλό Jadlodajnia Kuchcik (Jagiellonska 12). Αν θελήσετε να φάτε στο Kazimierz, επισκεφθείτε οπωσδήποτε το Bistro Pod 13-ka (Miodowa 13) για αυθεντική πολωνική κουζίνα σε τιμές που δεν ξεπερνούν τα 15 ευρώ το άτομο.

Επίσης στο Kazimierz θα έχετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε παραδοσιακή εβραϊκή κουζίνα, στο Cafe Ariel (Szeroka 18) χωρίς να ξοδέψετε περισσότερα από 15 ευρώ κατ’ άτομο. Μία ακόμη επιλογή διεθνούς κουζίνας είναι το βραζιλιάνικο Ipanema (Sw Tomasza 28).

Όσον αφορά τη βραδινή σας διασκέδαση, όπως αναφέραμε και πριν, δε θα χρειαστεί να ψάξετε πολύ. Ως κλασσική φοιτητούπολη η Κρακοβία είναι ο ορισμός της πόλης που ποτέ δεν κοιμάται: μόνο στην παλιά πόλη, μπορείτε να μετρήσετε περισσότερα από 100 μπαράκια, τα περισσότερα από αυτά ”κρυμμένα” σε ατμοσφαιρικά υπόγεια –αν και, όπως είπαμε, οι ντόπιοι προτιμούν το Kazimierz για τη βραδινή τους έξοδο.

Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε τα εξαιρετικά ατμοσφαιρικά Le Scandale και Alchemia, στην Plac Nowy, στο Kazimierz, το Propaganda (Miodowa 20) με τους σαφείς υπαινιγμούς και τα memorabilia της κομμουνιστικής περιόδου, το φοιτητικό στέκι Pauza (Florianska 18/3) και το Paparazzi, στην παλιά πόλη, με τις εκπληκτικές φωτογραφίες διασημοτήτων στους τοίχους του. Οι φίλοι της jazz θα εκτιμήσουν αναμφισβήτητα τα Harris Piano Jazz Bar και Razzy Dazzy Jazz Club, στην παλιά πόλη.

(πηγή: www.in2life.gr, 14/12/2006)