Δολομιτικές Άλπεις

Το εκπλητικό ορεινό σύμπλεγμα των Δολομιτών (Δολομιτικές Αλπεις) βρίσκεται στην βορειοανατολική Ιταλία, βόρεια της Βενετίας από το Trento και το Belluno ως τα σύνορα της Αυστρίας. Είναι συνέχεια των Άλπεων, αλλά διαφέρει από αυτές τόσο γεωγραφικά όσο και γεωλογικά. Αποτελεί διεθνώς έναν από τους πιο αγαπητούς τόπους, όχι άδικα. Απόλυτος ορειβατικός προορισμός για κάθε επίπεδο ενασχόλησης με τα σπορ του βουνού, αλλά και πόλος έλξης για πολλούς περιηγητές, είναι σίγουρα μια τοποθεσία που αξίζει κανείς να επισκεφθεί παραπάνω από μια φορά. Όλες τις εποχές του χρόνου οι αθλητές και οι περιηγητές βρίσκουν εδώ ιδανικές συνθήκες για τις δραστηριότητές τους. Τα βουνά είναι μονίμως γεμάτα ορειβάτες, περιπατητές, ποδηλάτες, αναρριχητές και σκιέρ που έχουν βρει τον παράδεισό τους.

Ψηλές, βράχινες ορθοπλαγιές, με μαγευτικές κοιλάδες ανάμεσα, σκορπίζονται σε μια έκταση εκατοντάδων χιλιομέτρων συνθέτοντας ένα τοπίο εξαιρετικής ομορφιάς. Μνημείο της UNESCO για το κάλλος του και τη γεωλογική του αξία, οι Δολομίτες σίγουρα είναι το πιο συναρπαστικό ορεινό συγκρότημα της Ιταλίας. Ο μνημειακός χαρακτήρας των βράχων αυτών, η ένταση των βελονοειδών κορυφών τους, τα ζωηρά χρώματά τους που φλέγονται την ανατολή ή την δύση και λάμπουν με ένα γλυκό ροζ στο ημίφως είναι ανυπέρβλητα. Και μια ξάστερη νύχτα οι κομμένες πριονωτές φιγούρες των βουνών ολόγυρα απογειώνουν τη φαντασία και ισορροπούν ανάμεσα στο δέος και τη μαγεία.

Το πέτρωμα των Δολομιτών με τις ασβεστολιθικές διαστρώσεις και τα υπέροχα θερμά κίτρινα και κόκκινα χρώματα, δημιουργήθηκε από επικαθίσεις διαφορετικής συμπίεσης στην πάροδο των αιώνων και θεωρείται μοναδικό. Το όνομά τους, είναι μια παράφραση του ονόματος του πρώτου γεωλόγου που επισκέφθηκε την περιοχή το 1795, του De Dolomieu (1750-1801), ο οποίος εντυπωσιασμένος, έστειλε ένα δείγμα πετρώματος σε έναν Ελβετό συνάδελφό του που ονόμασε το καινούργιο αυτό είδος προς τιμήν του, Dolomia.

Εκατομμύρια χρόνια πριν, η περιοχή ήταν σκεπασμένη από την Τιθύα θάλασσα. Απολιθώματα, αμμωνίτες και άλλα βρίσκονται σπαρμένα σε αυτά τα ύψη και περιηγητές εξετάζουν εξονυχιστικά το έδαφος μήπως βρουν – αν και δεν επιτρέπεται να το πάρουν - κάποιο από τα γοητευτικά δείγματα που το μουσείο ‘de ra Regoles’ της Cortina και μερικά από τα ορεινά καταφύγια της περιοχής εκθέτουν σε κομψές προθήκες.

Κατά την τελευταία παγετωνική περίοδο οι Δολομίτες ήταν σκεπασμένοι από 1500 μέτρα πάγο που λιώνοντας, σχημάτισε αβαθείς αλπικές κοιλάδες και διέβρωσε περισσότερο τα πετρώματα δημιουργώντας τα περίφημα ‘ζωνάρια’ του. Αυτά τα σχεδόν αρχιτεκτονικά χωρίσματα πάνω στους όγκους χαράζουν οριζόντια μονοπάτια, διαδρομές και σχήματα που κόβουν την ανάσα. Σε μερικές περιοχές το πέτρωμα dolomia έχει πάχος περίπου 1000μ και σχηματίζει απαράμιλλες και ξεκάθαρες όψεις και κορυφές όπως των βουνών Monte Cristallo και Tofana di Rozes.

Σε άλλους σχηματισμούς το ασβεστολιθικό πέτρωμα μαλακώνει περισσότερο και κατηφορίζει σε γλυκά οροπέδια και δασωμένες πλαγιές. Στις προστατευόμενες – και για το γεωλογικό πλούτο τους - περιοχές, όπως της Tofana, υπάρχουν περίεργοι σχηματισμοί του Dolomia, σπηλιές, τούνελ και τρύπες στους βράχους, ιδιαίτερα εντυπωσιακά, που συγκεντρώνουν πλήθος επισκεπτών.

Κάτω από τις απόκοσμες και εντυπωσιακές κορυφές που ξεπετάγονται από παντού, πυκνά δάση απλώνονται γεμάτα ζωή και λουλούδια, πολλά από αυτά ενδημικά. Πάνω από 1500 είδη συναντώνται στην περιοχή και πλαισιώνουν το μεγαλείο των βράχων με μια αλπική βλάστηση που μοιάζει με πρόγευση παραδείσου. Έλατα και μαυρόπευκα, κέδροι και δρυς, ανάλογα με το υψόμετρο, δημιουργούν παραμυθένια δάση που μαγεύουν με το φως και τα χρώματά τους και σφύζουν από ζωή. Σε κάποια ήσυχη στροφή μονοπατιού ίσως κανείς αιφνιδιάσει ένα λαγό ή μια μαρμόττα, το μικρό αυτό φουντωτό τρωκτικό, το τόσο αγαπητό στις βουνίσιες περιοχές. Και σίγουρα, θα δει αίγαγρους, τα αγριοκάτσικα των Άλπεων, σε κάποιο δυσθεώρητο ύψος στα βράχια να περιφέρονται με ζηλευτή άνεση πάνω από τους γκρεμούς. Την άνοιξη μια έκρηξη χρωμάτων και ευωδιών από τα αγριολούλουδα περιμένει τον επισκέπτη. 50 διαφορετικά είδη ορχιδέας και χιλιάδες αλπικά λουλούδια συνεχίζουν την άνθισή τους ως αργά το καλοκαίρι. Φρούτα του δάσους υπάρχουν σε κάθε βήμα και πολλά είναι τα είδη των φαρμακευτικών φυτών και των μανιταριών που βρίσκονται μόνο στους Δολομίτες. Και είναι μια σπάνια απόλαυση να συναντάει κάποιος καθώς σκαρφαλώνει σε έναν από τους βράχους, γαντζωμένο πάνω στο κενό, το μικρό, ευαίσθητο και πολυθρύλητο εντελβάϊς.

Ποτάμια διασχίζουν τις κοιλάδες, λίμνες καθρεπτίζουν τα βουνά γύρω και η γλυκύτητά τους στολίζεται από μικρά πανέμορφα χωριά. Η περιοχή κατοικείτο από πολύ παλιά και είναι νότιο Τυρόλο. Η γειτνίαση των λατινικών και των γερμανικών φυλών έχει διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο χρώμα τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στη διάλεκτο. Όπως σε όλες τις παραάλπιες περιοχές τα σπίτια είναι κουκλίστικα, με στέγες και ξύλινες λεπτομέρειες, σοφίτες και ζαρντινιέρες με λουλούδια άψογα φροντισμένα και τακτικά. Κάθε τι εδώ είναι στολισμένο με υπέροχες καμπανούλες και άλλα αλπικά φυτά σε αρμονικά και ταιριαστά χρώματα και αυτές οι ευαίσθητες λεπτομέρειες συμπληρώνουν την δύναμη και την ένταση των βουνών που ξεπετάγονται ολόγυρα. Συχνά στους εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς χώρους βλέπει κανείς μια παιχνιδιάρικη και παραμυθένια διάθεση που εκφράζεται με περίεργα και μυστηριακά αγάλματα νάνων και άλλων όντων από το βασίλειο των μύθων αυτών των περιοχών. Άλλωστε είναι εδώ, στους Δολομίτες, στο Catinaccio ή Rosengarden, που σύμφωνα με το θρύλο, οι πλαγιές ήταν γεμάτες τριαντάφυλλα και υπήρξε η κατοικία των νάνων. Ο βασιλιάς τους Laurino απήγαγε την πριγκίπισσα Similda και αιχμαλωτίστηκε από τον αδελφό της για την πράξη του αυτή. Όταν ελευθερώθηκε καταράστηκε τους κήπους με τα τριαντάφυλλα γιατί αποκάλυψαν το μυστικό βασίλειο του να μεταμορφωθούν σε βράχους. Οι μορφές των νάνων παραμορφωμένες και σε διάφορες εκδοχές ξεπετιώνται στους κήπους και σε συνομιλία με άλλα τερατόμορφα πλάσματα δημιουργεί σκηνικά ενός ιδιόμορφου και κάπως τρομακτικού κόσμου που κάποιες φορές συνεχίζονται σε όλη την πρόσοψη των κτισμάτων. Όπως παντού πάνω από ένα συγκεκριμένο υψόμετρο όπου οι μακριοί αλπικοί χειμώνες και η άφθονη ξυλεία ευνοούν την ενασχόληση με την ξυλογλυπτική, τα ξύλινα διακοσμητικά και αγάλματα αφθονούν. Τα μεγαλύτερα κτίρια πάλι έχουν Βιεννέζικες επιρροές και στολίδια, σαφώς πιο βαρυφορτωμένα, με τις απαραίτητες ροζ και κίτρινες ζαρντινιέρες πάντα. Η αίσθηση της καθαρότητας και της τάξης κυριαρχεί παντού.

Οι κάτοικοι μιλούν μια ιδιότυπη διάλεκτο, αλλά σχεδόν όλοι γνωρίζουν αγγλικά και είναι ιδιαίτερα ευγενικοί. Η περιοχή των Δολομιτών χωρίζεται σε μικρότερες περιοχές, η μια πιο όμορφη από την άλλη με τα επιμέρους ορεινά συγκροτήματά τους που τα χαρακτηρίζουν. Όλοι οι Δολομίτες είναι μια τεράστια έκταση που για να την γνωρίσει κανείς καλά χρειάζεται πολύς χρόνος. Γενικά, συνηθίζεται να χωρίζονται σε Δυτικούς και Ανατολικούς Δολομίτες με άξονα ανάμεσα την κοιλάδα Badia, το πέρασμα Camponolo και την κοιλάδα Cordevole.

Στο βορειοανατολικό τμήμα το συγκρότημα Marmolada υψώνεται εντυπωσιακό με την ψηλότερη κορυφή των Δολομιτών στα 3342μ και τον ομώνυμο παγετώνα προς το βορρά. Έντονο στο ανάγλυφο και δύσκολο στην ανάβασή του βουνό, έχει ωστόσο τελεφερίκ που ανεβαίνουν πολύ ψηλά. Γύρω στη Marmοlada οι κοιλάδες όπως η Val di Fassa και τα χωριά τους είναι από τα πιο γραφικά όλων των Δολομιτών. Το Canazei και η Alba θα μπορούσε να είναι υπόδειγμα αισθητικής και σχέσης ενός οικισμού με το τοπίο. Με αφετηρία αυτά τα χωριά μπορεί κανείς να επισκεφθεί πάρα πολλά μέρη γύρω χρησιμοποιώντας είτε τα τελεφερίκ είτε τα μονοπάτια είτε και τα δύο. Το φημισμένο οροπέδιο Rodella είναι ένα από τα μέρη αυτά κοντά στο Canazei, με 7 καταφύγια σκορπισμένα γύρω και τρομερή θέα στα συμπλέγματα κορυφών Sella και Sassolungo που το περιβάλλουν. Tο συγκρότημα Sella είναι μεγάλο, απότομο, συμπαγές και γεμάτο από vie ferrate, τα φημισμένα αναρριχητικά μονοπάτια, εξοπλισμένα με μόνιμες ασφάλειες. Τα τελεφερίκ και εδώ κάνουν την πρόσβαση ή την επιστροφή πιο εύκολη καθώς και τα πολλά καταφύγια που εξανθρωπίζουν τον σεληνιακό χαρακτήρα αυτού του μεγάλου βραχόκηπου.

Η Cortina D’ Ampezzo είναι ουσιαστικά το κέντρο των Δολομιτών, με την κωμόπολη των 7.000 κατοίκων να περιτριγυρίζεται από τα συγκροτήματα της Toffana δυτικά, του Monte Cristallo και του Pomagagnon στα βόρεια και το Sorapis στα νότια. Παγκόσμια γνωστή, αποτελεί επίκεντρο για τους σκιέρ και τους αναρριχητές. Οι Dolomiti di Sesto, βορειοανατολικά της Cortina, είναι ένα εκπληκτικό μέρος με τους τρείς πύργους του συγκροτήματος Tre Cime (τρεις αιχμές) di Lavaredo να δεσπόζουν. Η χαρακτηριστική κάθετη και εντυπωσιακή όψη τους είναι έμβλημα των Δολομιτών και θα μπορούσε να είναι από μόνη της λόγος για να τους επισκεφθεί κάποιος. Γλυπτικά και σχεδόν αρχιτεκτονικά, οι τρείς αυτές κορυφές σχηματίζουν ένα σύμπλεγμα που θυμίζει αμυδρά από κάποιες οπτικές γωνίες παλαιολιθικό μνημείο.

Κοντά τους σχετικά, λίγο προς το Νότο, βρίσκεται το Monte Cristallo, ένα δυνατό και αγριωπό βουνό γεμάτο vie ferrate και μονοπάτια. Οι επίσης πολύ γνωστοί τρεις πύργοι των Vajolet συναγωνίζονται τις Tre Cime σε δημοτικότητα και ομορφιά και βρίσκονται στο group Catinaccio, στο Sella group, νοτιοδυτικά της Cortina. Πιο αιχμηροί και μακρόστενοι από τους Tre Cime, είναι άλλο ένα πολύ χαρακτηριστικό έμβλημα των Δολομιτών. O μεγάλος όγκος της Civetta καθρεπτίζεται στην ήρεμη λίμνη Allegne με τον εντυπωσιακό ψηλότερο αναρριχητικό τοίχο της Ευρώπης και προξενεί δέος .

Σε όλες τις περιοχές υπάρχουν πολλοί ξενώνες, όχι πάντα ακριβοί. Κατάλογοι με πλήρη στοιχεία των ξενοδοχείων παρέχονται από το διαδίκτυο και τα ειδικά γραφεία που υπάρχουν στα περισσότερα χωριά. Μια πολύ συνηθισμένη λύση διαμονής είναι τα camping σε κάθε χωριό που είναι άρτια εξοπλισμένα, πεντακάθαρα, φθηνά και συχνά πλάι σε δάσος. Δεν ξεχνάμε βέβαια ότι μιλάμε για υψόμετρα 1700-1800μ συνήθως, πράγμα που σημαίνει ότι η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει και το καλοκαίρι ακόμα τους 3 βαθμούς την νύχτα ή και να χιονίσει στα ψηλά μέσα στον Ιούλιο. Το φθινόπωρο εννοείται ότι είναι κατά πολύ ψυχρότερο από το αντίστοιχο στην Ελλάδα και ο χειμώνας ανάλογος των υψομέτρων της περιοχής. Τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει επίσης πληθώρα από εκδηλώσεις, εκθέσεις και φεστιβάλ σε πολλές τοποθεσίες, κάποιες από αυτές μέσα στα όρια των πάρκων και των δρυμών.

Είναι γεγονός ότι για ένα καινούργιο επισκέπτη της περιοχής των Δολομιτών οι δυνατότητες είναι ζαλιστικά πολλές. Ένα είναι σίγουρο: όποιο μέρος κι αν διαλέξει για τις εξορμήσεις του θα αποδειχτεί γεμάτο ευχάριστες εκπλήξεις και ένας τόπος για να επιστρέφει κανείς ξανά και ξανά.

(πηγή: walking-greece.ana-mpa.gr)