Μετέωρα

Νομός
Η περιοχή διαθέτει υπέροχα ορεινά τοπία και σημαντική υποδομή.

Διοικητικά στοιχεία - Διαμερίσματα Δήμου
Η Καλαμπάκα είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας του Ν. Τρικάλων που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού και έδρα του Δήμου Καλαμπάκας. Με πληθυσμό 28465 κατοίκους, είναι κτισμένη στους πρόποδες των βράχων των Μετεώρων. Σήμερα λόγω της γειτνίασής της με τα Μετέωρα είναι η πρώτη μη παραθαλάσσια πόλη σε τουριστική κίνηση.

Κλίμα, γεωμορφολογία
Ο νομός Τρικάλων είναι πλούσιος σε νερά με δύο από τους μεγαλύτερους ποταμούς, καθώς ο Πηνειός και ο Αχελώος έχουν τις πηγές τους εκεί και συγκεκριμένα στην Πίνδο. Ο πρώτος αφού διασχίσει το μεγαλύτερο μέρος του Θεσσαλικού κάμπου χύνεται στο Αιγαίο μέσω της κοιλάδας των Τεμπών και ο δεύτερος, διασχίζοντας τον ορεινό όγκο της Πίνδου αποτελεί το φυσικό σύνορο με την Ήπειρο, χύνεται στην θάλασσα του Μεσολογγίου.

Ζώνη φυσικού περιβάλλοντος Μετεώρων
Αντιχάσια Όρη και Μετέωρα, 14000 εκτάρια. Μη προστατευόμενη περιοχή. Δασωμένοι λόφοι με θεαματικούς βραχώδεις σχηματισμούς (Μετέωρα) και μια κοιλάδα ποταμού με δάσος γηραιών Πλατάνων (Platanus orientalis). Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες είναι η γεωργία, η δασοπονία, η κτηνοτροφία, το κυνήγι και η αναψυχή. Το δάσος Πλατάνων (Platanus orientalis) υλοτομείται. Είναι μια εξαιρετικά ποικίλη περιοχή ιδιαίτερα πλούσια σε αρπακτικά. Στα αναπαραγόμενα είδη περιλαμβάνονται ο Μαύροπελαργός Ciconia nigra (2 ζεύγη), ο Σφηκιάρης Pernis apivorus, ο Τσίφτης Milvus migrans (10+ ζεύγη), ο Ασπροπάρης Neophron percnopterus (50 ζεύγη, ο μεγαλύτερος πληθυσμός στην Ελλάδα αλλά μειώνεται), ο Φιδαετός Circaetus gallicus (5+ ζεύγη), το Σαϊνι Accipiter brevipes, ο Κραυγαετός Aquila pomarina (1 ζεύγος), ο Σταυραετός Hieraaetus pennatus (3-5 ζεύγη), η Πετροπέρδικα Alectoris graeca, ο Μπούφος Bubo bubo, η Αλκυόνη Alcedo atthis, η Χαλκοκουρούνα Coracias garrulus (10 ζεύγη) και η Μεσοτσικλητάρα Dendrocopos medius.

Αγορές
Η Βιοτεχνία Φλοκάτης των Αφών Παπαγεωργίου( 3ο χλμ. Εθν. Οδού Καλαμπάκας – Τρικάλων) με εξαγωγές προϊόντων του στην Ιαπωνία και σε όλο τον κόσμο, προσφέρει στον κόσμο μία μοναδική εμπειρία παρακολούθησης της κατασκευής όλων των προϊόντων της τα οποία και μπορεί να αγοράσει κανείς σε τιμές εξαιρετικά χαμηλές.

Προϊόντα
Κτηνοτροφικά προϊόντα είναι το αιγοπρόβειο και αγελαδινό γάλα, κηπευτικά, βαμβάκι, καπνός, οπωροκηπευτικά, σιτάρι, καλαμπόκι και δάση τα οποία είναι κυρίως ελάτης, δρυός και οξιάς με ετήσια παραγωγή 150.000 τόνους ξυλείας.
Στο σύμπλεγμα του Ασπροποτάμου διαβιεί εκλεκτής ποιότητας πέστροφα. Στην περιοχή λειτουργεί μονάδα παραγωγής γόνου του δασαρχείου Καλαμπάκας, ενώ υπάρχει αρκετός αριθμός ερασιτεχνικών αλιέων που ασχολούνται με την αλιεία της πέστροφας.

Απόσταση
Απόσταση από Αθήνα, 357 χλμ.
Απόσταση από Θεσσαλονίκη 238 χλμ.
Από Τρίκαλα, 22 χλμ.
Απόσταση από Αγρίνιο, 272 χλμ.
Απόσταση από Λαμία, 137 χλμ.
Απόσταση από Λάρισα, 83 χλμ.
Απόσταση από Βόλο, 145 χλμ.

Υψόμετρο
Καλαμπάκα, 247 μ.
Κορφές Μετεώρων, 300 μ. (περίπου) από το έδαφος

Η Πόλη
Καλαμπάκα
Η Καλαμπάκα σήμερα λόγω της γειτνίασής της με τα Μετέωρα είναι η πρώτη μη παραθαλάσσια πόλη σε τουριστική κίνηση. Ακόμη αποτελεί ορμητήριο για τους επισκέπτες που θέλουν να γνωρίσουν τις μαγευτικές τοποθεσίες του Κόζιακα και του Ασπροποτάμου.
Η Καλαμπάκα είναι μια αρχαία πόλη, γνωστή πρώτα με την ονομασία «Αιγίνιο» και αργότερα στους Βυζαντινούς χρόνους ως Σταγοί. Η λέξη Καλαμπάκα είναι τούρκικη, σημαίνει «ισχυρό φρούριο», και ισχύει τους τελευταίους 6-7 αιώνες.
Άγιος Γεώργιος Μάνδηλας
Σε βαθούλωμα βράχου απέναντι από το Καστράκι βρίσκεται η Ι. Μ. Αγ. Γεωργίου του Μανδηλά. Δυστυχώς είναι προσιτή μόνο από τους πολύ ικανούς αναρριχητές, καθώς η πρόσβαση γίνεται με σχοινιά που κρέμονται στον απότομο βράχο.
Σύμφωνα με παλιό έθιμο οι Καστρακινοί, την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου κρεμούν μανδήλια. Η ίδρυση της μονής και σύμφωνα με στοιχεία που ανήκουν στην παράδοση, επειδή η μονή λόγω της δύσκολης πρόσβασης δεν έχει μελετηθεί, τοποθετείται στον 14ο αιώνα.
Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλαμπάκας
Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στα ΒΑ του Δήμου Καλαμπάκας και αποτελούσε άλλοτε την Μητρόπολη της Επισκοπής Σταγών. O ναός είναι ευρύχωρη τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος. Κτίστηκε πιθανότατα τον 10ο ή 11ο αιώνα, στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής, από την οποία διασώζεται τμήμα του ψηφιδωτού της δαπέδου, ενώ από τα υλικά του άμβωνα αυτής έχει ανασυγκροτηθεί ο σημερινός μαρμάρινος άμβωνας που σώζεται στο κέντρο του ναού. Από την παλαιοχριστιανική βασιλική διασώζεται επίσης το μαρμάρινο κιβώριο και το σύνθρονο. Εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 12ο-17ο αιώνα. Στο ναό πραγματοποιήθηκαν αναστηλωτικές εργασίες και εργασίες συντηρήσεως των τοιχογραφιών.
Σπήλαιο Θεόπετρας
Το σπήλαιο Θεόπετρας βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του ασβεστολιθικού βράχου, που υψώνεται στην κοινότητα Θεόπετρας Καλαμπάκας και έχει είσοδο αψιδωτή. Το εσωτερικό του αποτελείται από μία κύρια αίθουσα 500 τ.μ. περίπου με μικρές κόγχες στην περιφέρεια.
Ο σχηματισμός του ασβεστολιθικού βράχου της Θεόπετρας τοποθετείται στην Ανώτερη Κρητιδική περίοδο (137.000.000 - 65.000.000 χρόνια από σήμερα). Η δημιουργία του σπηλαίου είναι κατά συνέπεια μεταγενέστερη της παραπάνω ηλικίας. Το σπήλαιο άρχισε να κατοικείται κατά τη Μέση Παλαιολιθική Εποχή (η οποία αρχίζει περίπου πριν 100.000 χρόνια). Η ανασκαφή άρχισε το 1987 από την αρχαιολόγο Αικατερίνη Κυπαρίσση-Αποστολίκα και συνεχίζεται επί εννέα χρόνια, ενώ υπάρχει προοπτική μακροχρόνιων ακόμη ανασκαφών. Βρέθηκαν λίθινα εργαλεία Παλαιολιθικής - Μεσολιθικής και Νεολιθικής Εποχής, κεραμικά ευρήματα Νεολιθικά, οστέινα αντικείμενα από όστρεο κ.τ.λ. Το σπήλαιο αυτό είναι το πρώτο που σκάβεται στη Θεσσαλία και το μόνο μέχρι στιγμής σ' όλη την Ελλάδα με ευρήματα που αρχίζουν από τη Μέση Παλαιολιθική Εποχή και φθάνουν μέχρι το τέλος της Νεολιθικής (3.000 π.Χ.) συνεχώς, και είναι σημαντικό γιατί δείχνει τη μετάβαση από τον Παλαιολιθικό στο Νεολιθικό τρόπο ζωής στον Ελλαδικό χώρο. Δυστυχώς για τον επισκέπτη το σημαντικό αυτό μνημείο της περιοχής δεν είναι ακόμη επισκέψιμο.
Χαλκουργείο Στεφανίδη
Άξια επίσκεψης είναι η παλιά πόλη (Σπωτός) που έχει αναπλαστεί πρόσφατα, καθώς και η μοναδική στην Ελλάδα Σχολή Ξυλογλυπτικής. Το Χαλκουργείο Στεφανίδη είναι ένα από τα ελάχιστα παραδοσιακά χαλκουργεία που έχουν απομείνει στην Ελλάδα στο οποίο μπορείτε να βρείτε σπάνια χειροποίητα χάλκινα είδη.

Μετέωρα
Ονομάζονται αλλιώς λιθούπουλη ή Θηβαϊδα των Σταγών αποτελούν το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μετά το Άγιο όρος, μοναστικό συγκρότημα του Ελλαδικού χώρου. Θεωρούνται παγκοσμίως από τις αξιόλογες πολιτιστικές εστίες που προσελκύουν καθημερινά εκατοντάδες τουρίστες που συνυπογράφουν την παγκοσμιότητα του φαινομένου όσο και την μοναδικότητα και μνημειακότητα του χώρου και που η UNESKO τον έχει χαρακτηρίσει ως παγκόσμιο φαινόμενο πολιτιστικής κληρονομιάς και τα έχει θέσει υπό την προστασία της. Κάτω από τα Μετέωρα απλώνεται η πόλη της Καλαμπάκας, όπου και το αρχαίο Αιγίνο που μαζί με την αρχαία Τρίκκη αποτελούσαν τις σπουδαιότερες πόλεις της Θεσσαλίας την ονομαζόμενη στα αρχαία χρόνια Εστοιώτιδα ή Ιστιαιώτιδα. Ο επισκέπτης έχοντας ως αφετηρία την περιοχή αυτή μπορεί να ακολουθήσει μια τουριστική διαδρομή μέσα σε πυκνόφυτη περιοχή και να φτάσει στην όμορφη Κρανιά μέσα στη καρδιά της Πίνδου, όπου θα συναντήσει ένα επίσης μοναδικό μνημείο διαβαλκανικού επιπέδου αφού για την πολύπλοκη αρχιτεκτονική του, έχουν συνδυασθεί στοιχεία οθωμανικά, αρμενικά, ρουμανικά, μεσογειακά, βυζαντινά κ.λ.π. Σήμερα είναι μόνο έξι οι μονές. Η μονή Βαρλαάμ ή Άγιοι Πάντες, το Μεγάλο Μετέωρο ή Μεταμόρφωση, η Αγία Τριάδα, ο Άγιος Στέφανος, ο Άγιος Ιωάννης και η Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Θεωρείται αδιανόητο να πλησιάσει κάποιος την περιοχή των Μετεώρων και να μην επισκεφθεί τις εκκλησίες τους με τα πάμπολλα κειμήλιά τους.
Ιερά Μόνη Μεγάλου Μετεώρου
Είναι η μεγαλύτερη μονή του Μετεωριτικού συνόλου. Αποτελείται από το καθολικό που τιμάται στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, κτίστηκε στα μέσα του 14ου αιώνα και στα 1387-88, και τοιχογραφήθηκε στα 1483 και 1552. Η παλαιά Τράπεζα της μονής λειτουργεί σήμερα ως Μουσείο.
Πρόσφατα γιορτάσθηκαν τα 600 χρόνια από την ίδρυση της Μονής.
Ιερά Μονή Βαρλαάμ
Είναι η δεύτερη μονή, μετά το Μεγάλο Μετέωρο, σε έκταση και σε μέγεθος. Αποτελείται από το καθολικό αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες που είναι αθωνίτικου τύπου με ευρύχωρο εσωνάρθηκα (λιτή) με τρούλο. Κτίστηκε στα 1541 - 42 και αγιογραφήθηκε το 1548, ενώ ο εσωνάρθηκας, αγιογραφήθηκε στα 1566. Η παλιά Τράπεζα της μονής είναι σήμερα μουσείο, ενώ στα βόρεια υφίσταται και το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών που κτίστηκε στα 1627 και αγιογραφήθηκε στα 1637.
Ιερά Μονή Ρουσσάνου
Είναι αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, αλλά τιμάται και η Αγία Βαρβάρα. Το καθολικό της μονής που είναι αγιορείτικου τύπου κτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα και αγιογραφήθηκε στα 1560. Το καθολικό, όπως και τα δωμάτια υποδοχής, βρίσκονται στο ισόγειο, το αρχονταρίκι, άλλα κελιά και βοηθητικοί χώροι υπάρχουν στους δύο άλλους ορόφους.
Ιερά Μονή Αγ. Νικολάου Αναπαυσά.
Είναι η πρώτη μονή που συναντά κανείς καθώς ανεβαίνει από την Κοινότητα Καστρακίου στα Μετέωρα. Το καθολικό της μονής, αφιερωμένο στον Αγ. Νικόλαο, είναι μονόχωρος ναός με μικρό τρούλο, που κτίστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα και αγιογραφήθηκε στα 1527 από τον Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα ή Μπαθά.
Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου
Είναι η πιο προσιτή μονή αφού δεν ανεβαίνει κανείς με σκαλιά. Ο μικρός μονόχωρος ναός του Αγ. Στεφάνου κτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα και τοιχογραφείται στα 1545 ή λίγο αργότερα. Στα 1798 κτίζεται το σημερινό καθολικό του Αγ. Χαραλάμπους, που είναι αγιορείτικου τύπου. Η παλαιά Τράπεζα της μονής λειτουργεί σήμερα ως Μουσείο.
Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος
Έχει την πιο δύσκολη πρόσβαση, αφού φθάνει κανείς εκεί μέσα από βράχο και κοιλάδα. Ο σημερινός κυρίως ναός είναι μικρός σταυροειδής δικιόνιος ναός με τρούλο, ο οποίος κτίστηκε στα 1475-76 και αγιογραφήθηκε στα 1741. Ο ευρύς θολοσκέπαστος εσωνάρθηκας κτίστηκε στα 1689 και αγιογραφήθηκε στα 1692. Στα 1684 προστέθηκε δίπλα στο ναό ένα μικρό σκευοφυλάκιο.
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Πολύ κοντά στο Καστράκι βρίσκεται η Ι. Μ. Αγ. Νικολάου Αναπαυσά. Είναι το πρώτο μοναστήρι που συναντά κανείς ανεβαίνοντας προς τα Μετέωρα. Λόγω της ιδιορρυθμίας του βράχου στην οποία είναι κτισμένη, η μονή δεν μπορούσε να αναπτυχθεί σε έκταση και αναπτύχθηκε σε αλλεπάλληλα πατώματα. Ανεβαίνοντας μέσα από μία στενή σκάλα συναντάμε το μικρό παρεκκλήσι του Αγ. Αντωνίου με υπολείμματα τοιχογραφιών του 14ου αιώνα.
Ο ναός του Αγ. Νικολάου είναι μικρός μονόχωρος με εσωνάρθηκα και ανεγέρθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα. Στα 1527 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή αγιογραφήθηκε από τον περίφημο ζωγράφο της κρητικής σχολής Θεοφάνη Στρέλιτζα Μπάθα και αποτελεί το παλαιότερο έργο του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.
Σε όλες τις μονές πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται αναστηλωτικές εργασίες, στα καθολικά, στα κελιά και στα άλλα κτίρια των χώρων αυτών, ενώ σε πολλά έχουν ολοκληρωθεί και οι εργασίες συντηρήσεως των τοιχογραφιών.
Μετέωρα
Μέρες-Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά : 09.00 - 13.00, 15.00 - 17.00
Τηλέφωνο: 24320-22649 (Ι. Μ. Ρουσσάνου), 24320-22277 (Ι. Μ. Αγ. Στεφάνου), 24320-22220 (Ι. Μ. Αγ. Τριάδας)
Εφορεία: 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων

Ιστορία Μετεώρων
Τόπος ιδανικός για την κλίμακα "της εν Χριστώ ζωής" και τη διδασκαλία της νοεράς εργασίας είναι τα Μετέωρα, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα συγκρότημα βράχων με παράδοξα σχήματα και ιδιότυπη ομορφιά.
Στα βράχια αυτά επιστεγάζονται μοναστήρια, σκήτες και διάφορες σπηλιές μετατράπηκαν σε ασκητήρια για τον Ορθόδοξο μοναχισμό από το 10ο ακόμη αιώνα. Βρίσκονται κοντά στη γραφική Καλαμπάκα, στην έξοδο του Πηνειού ποταμού, στον καρποφόρο και σιτοφόρο θεσσαλικό κάμπο σε υψόμετρο περίπου μέτρα απ' την κοιλάδα και παρουσιάζουν ένα πραγματικά "ξένο θέαμα" για τον περιηγητή.
Όσοι είχαν την υπομονή να τους μετρήσουν λένε πως ξεπερνούν τη χιλιάδα. Όλοι μαζί αποτελούν βραχόδασος, που ενώ οι κορμοί τους θυμίζουν απολιθωμένους μυθικούς γίγαντες, οι τρούλοι των εκκλησιών, τα τάλαντα και οι ήχοι των σημάντρων μαρτυρούν ότι αποτελεί ουράνια ιδιοκτησία.
Πως και πότε σχηματίστηκαν; "Εκ της συσσωρεύσεως ετερογενών μορίων" λένε μερικοί. Οι περισσότεροι όμως υποστηρίζουν ότι "εις παλαιοτάτην γεωλογικήν εποχήν καθ' ην η Θεσσαλία ήτο μεγάλη λίμνη συνείχοντο μεταξύ των και απετέλουν βραχώδην ακτήν".
Στα Μετέωρα δεν είναι εξακριβωμένο πότε εμφανίστηκε ο μοναχισμός. Όπως μαρτυρούν τα αυτοκρατορικά χρυσόβουλα και τα πατριαρχικά σιγγίλια ήρθαν το 10ο αιώνα, οι πρώτοι ασκητές, φέροντας το μήνυμα της πνευματικής αναγέννησης. Φώλιασαν στα σπήλαια, στις σχισμές ή στις κορφές των πιο προσιτών βράχων και ταυτόχρονα άλλοι διάλεξαν τη σκήτη τους στο μακρινό μα προσιτό ύψωμα του Αγίου Στεφάνου.
Τα βράχια που έγιναν σκηνώματα ευλογίας για τους αναχωρητές είναι ποτισμένα με τους ιδρώτες και τους κόπους τους, ραντισμένα από ένθεα δάκρυακαι αγιασμένα από τις γονυκλησίες και τις προσευχές.
Αργότερα δημιουργήθηκε η σκήτη των Σταγών, που ο ναϊσκος αποτελούσε κέντρο συνάξεως των ασκητών.
Τον 14ο αιώνα οι Σέρβοι ηγεμόνες, δίνουν προνόμια στη Σκήτη, ώστε να διοικείται από τον πρώτο, που κατοικούσε στη Μονή Δούπιανης. Σχεδόν την ίδια εποχή φθάνει στα Μετέωρα ο μοναχός Αθανάσιος και ίδρυσε την πρώτη μονή στο βράχο που ονομαζόταν πλατύλιθο και έγινε κτίτορας της περίφημης μονής του Μεγάλου Μετεώρου.
Το ΙΔ' αιώνα ιδρύθηκε το κοινόβιο του Αγίου Στεφάνου, από τον Όσιο Φιλόθεο, που αργότερα κραταιώθηκε από τον Σέρβο ηγούμενο Αντώνιο Κατακουζηνό. Το 1517 μ.χ. στον Ιερό βράχο του Βαρλαάμ οι όσιοι Νεκτάριος και Θεοφάνης,(οι Αψαράδες αδελφοί από τα Γιάννενα) έκαναν ένα μεγάλο μοναστήρι.
Το ΙΣΤ' αιώνα τα μοναστήρια γίνονται 24 - όπως αναφέρει το Μετεωρίτικο χρονικό- και ενισχύονται από διάφορες δωρεές και προνόμια, που δίνονται από άρχοντες, ηγεμόνες, Πατριάρχες και αυτοκράτορες σε διάφορες εποχές.

Οι τοιχογραφίες του Θεοφάνη
Αποτέλεσε παλαιά παράδοση τα σημαντικά μοναστήρια της ηπειρωτικής Ελλάδας να επιλέγουν τους άριστους καλλιτέχνες για τη διακόσμησή τους. Το β΄ τέταρτο του 16ου αιώνα θα απευθυνθούν στους ήδη φημισμένους ζωγράφους της Κρήτης, οι οποίοι θα αναπτύξουν αυτή την περίοδο ένα πλήρες εικονογραφικό πρόγραμμα για την διακόσμηση ναών, προσαρμόζοντας την τεχνική των φορητών εικόνων στις απαιτήσεις της εντοίχειας μνημειακής ζωγραφικής.
Ο πρώτος Κρητικός που θα κληθεί να τοιχογραφήσει στα Μετέωρα, τη μονή του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά το 1527, θα είναι ο Θεοφάνης Στρελίτζας, ο επιλεγόμενος Μπαθάς (+ 1559). Μετά 8 χρόνια θα συναντήσουμε το Θεοφάνη μοναχό στη μονή της Λαύρας στο Άγιο Όρος, όπου ζωγραφίζει (1535) το καθολικό της μονής με τέτοιο τρόπο, ώστε υπήρξε υπόδειγμα για τους μεταγενέστερους. Εκεί διαμορφώνονται οι κανόνες και οι αισθητικές αρχές της κρητικής Σχολής στην τοιχογραφία.
Η κρητική τέχνη επιστρέφει στα παλαιολόγεια υποδείγματα του 14ου αιώνα, αλλά σε αυτά επιβάλλει μια πιο οργανωμένη συγκρότηση και αφαιρεί το λυρικό στοιχείο. Μεγάλοι κύκλοι αναπτύσσονται με ισορροπημένες, ρυθμικά οργανωμένες και λιγόλογες αυστηρές συνθέσεις. Χαρακτηριστικός είναι ο κλασσικίζων μνημειακός χαρακτήρας των μεμονωμένων όρθιων μορφών, σε σκούρο ουδέτερο κάμπο. Η πτυχολογία είναι σκληρή, αλλά χρωματικά μάλλον πλούσια. Τις κορμοστασιές, τις στάσεις και τις χειρονομίες εμπνέει αρχοντική ευγένεια. Το πλάσιμο, διαφορετικό για πρόσωπα διαφόρων ηλικιών, συχνά με συγκεκριμένα προσωπικά στοιχεία, όπου δεν λείπουν οι πλάγιες ματιές προς τον θεατή, υποδηλώνει ιταλικές επιδράσεις. Ο φωτισμός είναι εσωτερικός και απόκοσμος, χωρίς συγκεκριμένη φωτιστική πηγή. Ξένες επιδράσεις, υστερογοτθικές και αναγεννησιακές, φαίνονται στις δευτερεύουσες συνθέσεις, ενώ σαφής και συνεχής είναι η προσπάθεια ένταξης και προσαρμογής των καινούργιων αυτών στοιχείων στις αισθητικές αρχές της ορθόδοξης παράδοσης. Η διατύπωση του χώρου είναι συμβατική, χωρίς προφανή λάθη αλλά και χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα για την απόδοση του βάθους. Οι ήρεμες σκηνές με τις άψογες δογματικά και καθιερωμένες σχέσεις προσώπων, κτιρίων και τοπίων εκφράζουν απαρασάλευτη αλήθεια, κάτι που προσδίδει στην τέχνη αυτή χαρακτήρα κλασσικό.
Ο Θεοφάνης, οι γιοί του Συμεών και Νεόφυτος, και κρητικοί μαθητές του όπως ο Τζώρτζης, θα τοιχογραφήσουν επίσης στο Άγιο Όρος το καθολικό και την τράπεζα της μονής Σταυρονικήτα (1545 - 1546), το καθολικό της μονής Κουτλουμουσίου (1540), την τράπεζα της μονής Φιλοθέου (1540), το καθολικό της μονής Διονυσίου (1547), τα καθολικά των μονών Δοχειαρίου (1568) και Ιβήρων. Ακόμη, στα Μετέωρα, τη μονή Μεταμόρφωσης (1552), τη μονή Μεγάλων Πυλών (Δουσίκου, 1557), τη μονή Ρουσάνου (1560) και τη μητρόπολη της Καλαμπάκας. Μια σειρά επίσης από φορητές εικόνες σε διάφορα μοναστήρια της Ελλάδας αποδίδονται στο Θεοφάνη και τους μαθητές του.
Η κρητική ζωγραφική προτιμήθηκε και ευνοήθηκε από την ανώτατη ιεραρχία της εκκλησίας και επιβλήθηκε σχεδόν ως μια επίσημη μορφή ορθόδοξης τέχνης σε πολλές ελλαδικές περιοχές, ιδίως στα μοναστήρια. Διαδίδεται στη Μακεδονία, τη Μολδαβία, τη Βλαχία, ακόμη και στη Γεωργία, όπου συγχωνεύεται με παλαιότερες σχολές και τοπικές παραδόσεις. Σταδιακά και προς το τέλος του 16ου αιώνα αρχίζει να επαναλαμβάνεται άκριτα, χωρίς πρωτοτυπίες και δημιουργικότητα.

Το μονοπάτι Ε4 και τα Μετέωρα
Από τα Μετέωρα ακολουθώντας το μονοπάτι στο βουνό Κερκέτιο φτάνουμε στο χωριό Γλυκομηλιά. Η διανυκτέρευση γίνεται σε σπίτια. Από τη Γλυκομηλιά συνεχίζουμε για Ελάτη όπου υπάρχει ξενοδοχείο και εστιατόριο. Η συνολική διαδρομή Μετέωρα-Ελάτη είναι 10 περίπου ώρες. Από το χωριό Ελάτη και μπαίνοντας στην περιοχή της Νότιας Πίνδου, φτάνουμε σε 4 ώρες στο χωριό Στουρναρέικο όπου προβλέπεται διανυκτέρευση σε σπίτια.
Η διαδρομή Στουρναρέικα - θέση Γκρόπα (12 χιλ. δημόσιος δρόμος), είναι προτιμότερο να γίνει με λεωφορείο της γραμμής. Από την Θέση Γκρόπα το μονοπάτι ανεβαίνει προς Αχλαδιά (1.700 μ.) και στη συνέχεια κατεβαίνει προς την Αργιθέα -7 ώρες πορεία.
Στο χωριό Αργιθέα υπάρχει ξενώνας και εστιατόρια. Από την Αργιθέα ακολουθούμε τα μονοπάτια και τους δασικούς δρόμους προς το βουνό Καράβα και στη συνέχεια προς το χωριό Βλάσιο για να καταλήξουμε στο χωριό Πετρίλο όπου υπάρχει ξενώνας για διανυκτέρευση και εστιατόρια. Η διαδρομή έχει πολλές πηγές.
Από το χωριό Πετρίλο ανεβαίνουμε στο διάσελο, κατεβαίνουμε προς το χωριό Κουτσέσα, ακατοίκητο το χειμώνα και φτάνουμε στο χωριό Βραγγιανά, (6 ώρες πορεία) όπου υπάρχει ξενώνας κοινοτικός και εστιατόρια.
Υπεύθυνος για τη διαδρομή Μετέωρα - Βραγγιανά είναι ο Χ.Ο.Σ. Τρικάλων

Υγεία
Νοσοκομείο Τρικάλων, 24310-23652
Κέντρο Υγείας Καλαμπάκας, 24320-22222

Οδική σύνδεση
ΚΤΕΛ Καλαμπάκας, 24320-24232
ΚΤΕΛ Τρικάλων, 24310-73130
ΚΤΕΛ Αθήνα, 210-8311434
ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης, 2310-500111

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Καλαμπάκας, 24320-22346 και 24320-22339, d-kalampakas@trikala.gr
Γραφείο Τουριστικών Πληροφοριών 24320-24444
Αστυνομία, 24320-76100
ΟΤΕ 24320-75599
ΕΛΤΑ 24320-22466
Ταξί 24320-22310
Ορειβατική Λέσχη 24320-22109

Φαγητό
Η Καλαμπάκα διαθέτει αρκετές καφετέριες, μπαράκια, ταβέρνες, εστιατόρια και δικαίως έχει χαρακτηρισθεί ως «Μύκονος της Κεντρικής Ελλάδας». Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε τα περίφημα Καλαμπακιώτικα «τσιπουρερί» στην οδό Βλαχάβα καθώς και το εργαστήρι παρασκευής του Φαρσαλινού Χαλβά Ρόμπου, με παράδοση από το 1920.

Διαμονή Ξενοδοχεία
ΑΜΑΛΙΑ, 350 κλίνες, κλιματισμός, τηλεόραση, εστιατόριο, πισίνα, χώρο στάθμευσης, 0432-72116
ΜΟΤΕΛ ΔΙΒΑΝΙ, 315 κλίνες, κλιματισμός, τηλεόραση, εστιατόριο, πισίνα, χώρο στάθμευσης,0432-23330
ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ, 90 κλίνες, κλιματισμός, εστιατόριο, υποστήριξη για άτομα με ειδικές ανάγκες, 0432-24387
ΦΑΜΙΣΗΣ, 106 κλίνες, κλιματισμός, εστιατόριο, χώρος στάθμευσης, δεκτά κατοικίδια ζώα, 0432-24117
ΑΤΛΑΝΤΙΣ, 50 κλίνες, 0432-22456
ΓΑΛΑΞΙΑΣ, 38 κλίνες, 0432-23233

Διαμονή σε Κάμπινγκ
PHILOXENIA, 24320-24466, 74 θέσεις, πισίνα, παιδική χαρά, εστιατόριο, πλήρεις εγκαταστάσεις, επιτρέπονται ζώα.
KALABAKA (στην Αγία Τριάδα), 24320-22309, 40 θέσεων, πισίνα, παιδική χαρά, εστιατόριο, πλήρεις εγκαταστάσεις, επιτρέπονται ζώα.
INTERNATIONAL, 24320-22239, 40 θέσεων, με πισίνα, παιδική χαρά, πλήρεις εγκαταστάσεις, εμπορικό κατάστημα, επιτρέπονται ζώα.

Αθλητισμός
Τα Μετέωρα είναι αναρριχητικός παράδεισος και αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα αναρριχητικά πεδία της πατρίδας μας. Ο συνδυασμός εύκολων αλλά και δυσκολότερων διαδρομών τα έχει αναγάγει και σε μεγάλο "εκπαιδευτικό" κέντρο. Όλες οι σχολές ορειβασίας και αναρρίχησης έρχονται εδώ για να εκπαιδεύσουν τα στελέχη τους στις δεκάδες διαδρομές που κατά καιρούς έχουν ανοιχτεί στα βράχια των Μετεώρων. Εάν έχετε μέρες στη διάθεσή σας πρέπει να δοκιμάσετε την "κάθετη" εμπειρία. Η ομορφιά των βράχων, του τοπίου και τα αισθητικά περάσματα των αιώνιων βράχων να θα σας προσφέρουν πολλές ώρες εμπειριών και συγκινήσεων.
Η Καλαμπάκα διαθέτει επίσης Πίστα Ανεμοπτερισμού για τους φίλους της περιπέτειας.

Τράπεζες
Τράπεζες Αγροτική, Εθνική και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο

Έθιμα - Εκδηλώσεις
Τα τελευταία χρόνια το Καρναβάλι έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο πετυχημένα στη Θεσσαλία και η φήμη του εξαπλώνεται συνεχώς σε όλη την Ελλάδα. Οι εκδηλώσεις του καλύπτουν όλη την τελευταία εβδομάδα της Αποκριάς, με χορούς, παρελάσεις μεταμφιεσμένων κλπ. Την Κυριακή μετά την λειτουργία στο προαύλιο της εκκλησίας της Παναγίας, όλοι μαζί χορεύουν τον αργόσυρτο χορό “κάτω στον Άγιο Θόδωρο”. Την Καθαρή Δευτέρα ο Δήμος προσφέρει πατροπαράδοτη φασολάδα και άλλα νηστίσιμα στην τοποθεσία “Τζέρτσι” όπου γίνεται και διαγωνισμός για το πέταγμα του χαρταετού.
Τα Πασχαλόγιορτα με βαθιές ρίζες στην παράδοση. Η Κυριακή του Πάσχα γιορτάζεται παραδοσιακά με σούβλισμα σε κάθε σπίτι. Τη δεύτερη και τρίτη μέρα το απόγευμα στήνεται χορός στον Άγιο Αθανάσιο στη θέση Κουλιάνα. Τα πασχαλιάτικα τραγούδια, όπως και τα αποκριάτικα είναι παραδοσιακά της Καλαμπάκας αποκλειστικά.
19-24 Ιουλίου. Εμποροπανήγυρης, έκθεση εμπορευμάτων από όλη τη χώρα.
15 Σεπτεμβρίου. Λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Βησσαρίωνα.

Internet
Νομαρχία Τρικάλων http://www.trikala.gr
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά http://www.kalampaka.com/anapafsas
Ορειβατικός σύλλογος Σ.Ο.Μ.Α. http://www.creations.gr/soma
Ραδιοφωνικός σταθμός STAR FM http://www.kalampaka.com/starfm
Εργαστήριο Βυζαντινών Εικόνων Πεύκης http://www.pefkis.com.gr
Το site του ΚΕΝ.Α.ΚΑ.Π. http://www.kenakap.gr
Τοιχογραφίες του Θεοφάνη http://home.yebo.co.za/~xenitis/Cretan2gr.html
Στοιχεία για την περιοχή και την πόλη http://www.kalampaka.com/gr/content
Φωτο από την περιοχή http://www.infopelago.gr/tourism/photoalbum/img3000/img3000-gr.htm
Τα Τρίκαλα στο δίκτυο http://www.3kala.gr/nomos_genika.htm
Διαδρομές στην περιοχή http://www.3kala.gr/diadromes/diadromes.htm
Πληροφορίες για το νομό http://trikala.compulink.gr/alet/ntrikalon.htm
Site για αναρρίχηση http://www.geocities.com/Pipeline/Reef/4949/
Πληροφορίες για το μονοπάτι Ε4 http://www.agn.gr/page.asp?target=http://www.agn.gr/info/trails/main.htm&sec=6
Τα Μετέωρα στο ΥΠΠΟ http://www.culture.gr/cgi-bin/showfr.cgi?1/0/http://www.culture.gr/2/21/212/21207a/g212ga02.html
Ξενοδοχείο EDELWEISS, στην Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/edelweiss
Ξενοδοχείο "TRIGONA", στην Τρυγόνα Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/trigona
Εστιατόριο "Αιγίνειο", στην Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/aigineio
Ξενοδοχείο "Λείριον", στο Παλαιοχώρι http://www.leirion.gr
Ξενοδοχείο Famissi, στην Καλαμπάκα http://www.hotelfamissi.com
Εστιατόριο "Πανελλήνιο", στην Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/panellinio
Ξενοδοχείο "Ορφέας", στην Καλαμπάκα http://www.hotel-orfeas.gr
Ενοικιαζόμενα δωμάτια και Διαμερίσματα http://www.kalampaka.com/alsoshouse
Ξενώνας Elena, στην Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/elena
Ξενοδοχείο REX, στην Καλαμπάκα http://www.kalampaka.com/hotel-rex

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 07 2004-2005