Βερολίνο: Ξανακτίζουν το παλάτι του Κάιζερ

Καθώς τα μηχανήματα απομάκρυναν τα τελευταία ερείπια του «Παλάστ ντερ Ρεπουμπλίκ», του πάλαι ποτέ ανατολικογερμανικού κοινοβουλίου, την Παρασκευή, επιτροπή ειδικών ανέθεσε σε Ιταλό αρχιτέκτονα την ανοικοδόμηση, από το μηδέν, του παλιού παλατιού του Κάιζερ Γουλιέλμου Β΄, στον ίδιο χώρο.

Η πρόταση του άγνωστου στη Γερμανία Ιταλού αρχιτέκτονα Φραντσέσκο Στέλα έμεινε πιστή στις αυστηρές προδιαγραφές του διαγωνισμού, που δεν άφηνε πολλά περιθώρια δημιουργίας, αφού προσδιόριζε ότι το νέο κτίριο στις τρεις όψεις του θα είναι ίδιο, μέχρι το τελευταίο γλυπτό, με το μπαρόκ παλάτι του Κάιζερ. Στην τέταρτη όψη, ο Στέλα δεν πρότεινε κάτι εξόφθαλμα σύγχρονο που θα έρχεται σε αντίθεση με το μπαρόκ, αλλά κάτι που χαρακτηρίστηκε «ήσυχο».

«Δεν ήταν εύκολη απόφαση» δήλωσε ο υπουργός Ανοικοδόμησης Βόλφγκανγκ Τίφενζε, κρατώντας στα χέρια μια μακέτα του παλατιού, με τον τρούλο και τα περίτεχνα σκαλίσματά του. Η απόφαση να αντικατασταθεί το κτίριο–σύμβολο της πάλαι ποτέ ανατολικής Γερμανίας με ένα κτίριο–σύμβολο του πρωσικού μιλιταρισμού είχε προξενήσει αντιδράσεις, όταν ελήφθη από τη γερμανική Βουλή.

Με μεγάλη ιστορία

«Είναι ένα ευαίσθητο κτίριο και υπάρχει πολλή ιστορία από πίσω. Αλλά η απόφασή μας δεν είναι καθόλου κακός συμβιβασμός» προσέθεσε ο Τίφενζε.

Το Παλάστ ντερ Ρεπουμπλίκ, χτισμένο με τις αρχές του πλέον λιτού και άχαρου μοντερνισμού, ήταν μολυσμένο με αμίαντο. Επειτα από πολύχρονες προσπάθειες καθαρισμού του, η κατεδάφισή του άρχισε το 2006. Κάποιοι Ανατολικογερμανοί θεώρησαν ότι η κατεδάφιση ήταν πολιτικά υποκινούμενη απόπειρα απάλειψης του πρόσφατου παρελθόντος. Αλλοι πρότειναν να δημιουργηθεί στη θέση του Παλάστ ντερ Ρεπουμπλίκ κάτι λιγότερο συναισθηματικά φορτισμένο από το παλάτι του Κάιζερ, όπως π. χ. ένα πάρκο.

Ο επικεφαλής της κριτικής επιτροπής που αξιολόγησε τις προτάσεις του διαγωνισμού, ο Ιταλός αρχιτέκτονας Βιτόριο Λαμπουνιάνι, είχε κι εκείνος αμφιβολίες για τις προδιαγραφές με βάση τις οποίες κλήθηκε να αποφασίσει. «Διαφωνώ με τον ισχυρισμό πως ένα παλιό παλάτι είναι το καλύτερο που μπορούμε να βάλουμε στον χώρο αυτό» είπε ο Λαμπουνιάνι. Παρ’ όλ’ αυτά, η επιτροπή αποφάσισε ότι η πρόταση του Στέλα είναι «έξυπνη αρχιτεκτονική διασύνδεση του παλιού με το καινούργιο, σύγχρονων χρήσεων και ανοικοδόμησης ενός παλιού παλατιού».

Χώρος τέχνης

Οι υπεύθυνοι σχεδιασμού του γερμανικού κράτους και του δήμου του Βερολίνου αγνόησαν τις επικρίσεις, σύμφωνα με τις οποίες το νέο κτίριο είναι μια απόπειρα να «ξεπλυθούν» οι αμαρτίες της Ιστορίας. Το νέο κτίριο θα είναι χώρος τέχνης και πολιτισμού, θα φιλοξενεί πτέρυγες της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου Χούμπολντ και εκδηλώσεις του Φόρουμ Χούμπολντ. Το κόστος της ανέγερσης του παλατιού έχει υπολογιστεί στα 552 εκατ. ευρώ και η κατασκευή του αναμένεται να αρχίσει το 2010 και να ολοκληρωθεί το 2013.

Το παλάτι του Κάιζερ Γουλιέλμου του Β΄ είχε αρχίσει να χτίζεται το 1680. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε υποστεί σοβαρότατες ζημιές λόγω του εκτενούς αεροπορικού βομβαρδισμού του Βερολίνου. Οι ανατολικογερμανικές αρχές ανατίναξαν σε μια ειδική τελετή τους εναπομείναντες τοίχους, προσδίδοντας στην κίνηση αυτή χαρακτήρα ρήξης με το στρατοκρατικό πρωσικό παρελθόν.

Τόπος ψυχαγωγίας

Το «παλάτι της δημοκρατίας», που έχτισαν στα ερείπιά του, ήταν χώρος ψυχαγωγίας των Ανατολικογερμανών, καθώς περιελάμβανε αίθουσες συνεστιάσεων και υπόγειο χώρο για μπόουλιγκ. Η απομάκρυνση του τελευταίου κλιμακοστασίου, που είχε απομείνει από το κτίριο, έγινε υπό τα βλέμματα τουριστών και περαστικών, την Παρασκευή.

(πηγή: www.kathimerini.gr, 2/12/2008)