Χανιά

Νομός
Ο νομός Χανίων καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα της Κρήτης. Η πρωτεύουσα, τα Χανιά, είναι η πιο γραφική πόλη ολόκληρης της Κρήτης. Χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας Κυδωνίας, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον Όμηρο ως ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Κρήτης, η πόλη των Χανίων δέχτηκε έκτοτε τις επιρροές διαφόρων πολιτισμών. Η πρόσμιξη των πολιτισμών γίνεται εμφανής από την πρώτη κιόλας στιγμή που μπαίνει κανείς στην παλιά πόλη. Παραλίες που συγκαταλέγονται στη λίστα των καλύτερων της χώρας. Ανέγγιχτη ενδοχώρα με παραδοσιακά χωριά που φωλιάζουν στα Λευκά Όρη, τον Ψηλορείτη και τη Δίκτη. On (και off) road διαδρομές, μέσα από φαράγγια, οροπέδια και αρχαιολογικούς χώρους ανεκτίμητης σπουδαιότητας. Ζηλευτή φιλοξενία από γνήσια φιλόξενους κατοίκους. Παραδοσιακή κουζίνα από τις καλύτερες στον κόσμο και κέφι που σε πολλά σημεία κτυπάει κόκκινο.

Φαγητό
Κύρια προϊόντα του νησιού της Κρήτης, είναι το περίφημο ελαιόλαδο της, το κρασί, η τσικουδιά ή ρακί, τα επιτραπέζια σταφύλια, τα εσπεριδοειδή, τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, τα πρώϊμα κηπευτικά και τα κτηνοτροφικά και τυροκομικά της προϊόντα. Στην Κρήτη, παράγονται πολλών και διαφόρων τύπων τυριά, τα οποία υπάρχουν σε πικάντικη, αλμυρή, αλλά και σε κάπως πιο γλυκιά γεύση (ανάλογα με το είδος). Οπωσδήποτε πρέπει να δοκιμάσετε παραδοσιακά φαγητά από πατροπαράδοτες συνταγές: Κρητικό πιλάφι, κρεατότουρτα, μπουμπουριστούς χοχλιούς ( σαλιγκάρια), σκαλιτσούνια και Σφακιανές πίτες, κρέας στιφάδο ή καπαμά, ντολμαδάκια, τσιγαριαστό κρέας, μπουρέκι, στάκα, ντάκο, ψάρι κακαβιά και πολλά άλλα. Επίσης, φτιάχνονται παραδοσιακά γλυκά, με αγνά και ντόπια υλικά, που διαφέρουν κατά περιοχές.
Στα Χανιά διαλέξαμε για φαγητό:
Kαρνάγιο, στο λιμάνι το παλιό τελωνείο. Με τα καλύτερα τις κρητικής κουζίνα. Tο γαμοπίλαφο είναι εξαιρετικό.
Pιφιφί, με ουζομεζέδες, θαλασσινά, ορεκτικά και πατατάκια που θα σας ενθουσιάσουν.
Μούσες, ουζερί – εστιατόριο με κλασικά πιάτα συνοδεία ζωντανής μουσικής
Άνεμος, ένα από τα καλύτερα εστιατόρια στην καρδιά του λιμανιού απέναντι από τον Φάρο, με ελληνική παραδοσιακή και κρητική κουζίνα.
Αντιγόνη, ψαρομάγαζο με φρεσκότατο ψάρι.
Μυροβόλος, σε αναστηλωμένο βενετσιάνικο κτίριο με καταπράσινη αυλή, δοκιμάστε παραδοσιακή κουζίνα και μεγάλη ποικιλία κρασιών.
Νυχτερίδα, ωραίο εστιατόριο και μπαρ με εξαίσια θέα στον κόλπο της Σούδας και καλή ελληνική κουζίνα.

Αγορές
Στα Χανιά θα βρείτε πλήθος τοπικών προϊόντων. Τα φημισμένα Κρητικά τυριά (γραβιέρα και ξηρό ανθότυρο), μέλι, αγριοβότανα και το περίφημο Κισσαμίτικο κρασί. Αγοράστε επίσης κρητικά μαχαίρια από την ομώνυμη συνοικία στο κέντρο της παλιάς πόλης των Χανίων - τα μαχαιράδικα, καθώς και διάφορα δερμάτινα είδη όπως κρητικά στιβάνια και τσάντες. Τα κρητικά μαχαίρια, με χαραγμένη κάποια μαντινάδα ( μοναδικό Κρητικό δίστιχο) είναι πολύ γνωστά όπως και τα είδη της τοπικής κρητικής φορεσιάς όπως μπότες, σαρίκια (μαύρο κροσσωτό μαντήλι του κεφαλιού) κ.ά., επίσης κρητικά υφαντά, χειροποίητα κοσμήματα - διακοσμητικά ή πρακτικά είδη από φυσητό γυαλί και πολλά είδη κεραμικών.

Διασκέδαση
Στον νομό και ιδιαίτερα στα Χανιά υπάρχουν καφετέριες, ζαχαροπλαστεία, όπως επίσης, μπαρ και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, για να περάσετε ευχάριστα την ώρα σας. Επίσης υπάρχουν μαγαζιά, με παραδοσιακή Κρητική μουσική και τραγούδια, (που ξεχωρίζουν με την μεγάλη ποικιλία τους), και μιλούν για την αγάπη, τον έρωτα, τα πάθη και τον πόθο για την ελευθερία του Κρητικού λαού (που αναφέρονται στους απελευθερωτικούς αγώνες του νησιού). Τα τραγούδια αυτά, ομορφαίνουν υπό τους ήχους των Κρητικών οργάνων, του βιολιού, της λύρας και του λαγούτου. Άλλωστε, τα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης, συνεχίζουν μια μακραίωνη μουσική παράδοση και είναι άλλοτε επιβλητικά και αυστηρά (τα λεγόμενα ριζίτικα) και άλλοτε, διακρίνονται από μια ηδυπάθεια και σαφήνεια στην έκφραση, παίρνοντας με αυτόν τον τρόπο, την όψη πρωτογενών έργων τέχνης.

Η Περιοχή
Κτισμένη στην τοποθεσία της μινωικής Κυδωνίας, η οποία πήρε το όνομά της από τον Κύδωνα, γιο του Ερμή και της Ακακαλλίδος κόρης του Μίνωα, η πόλη των Χανίων βρίσκεται στο μυχό του ομώνυμου κόλπου, ανάμεσα στις χερσονήσους Ακρωτήρι και Όνυχα. Παλιά πρωτεύουσα της Κρήτης (από το 1847 μέχρι το 1972), τα Χανιά είναι σήμερα, με 50.077 κατοίκους, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Μεγαλονήσου, μετά το Ηράκλειο, και πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού.
Αποτελούνται από την παλαιά και τη νέα πόλη. Κυριαρχούν διαφορετικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί, που μαρτυρούν την ιστορική διαδρομή της μεγαλούπολης. Μετά τους Αραβες και τους Βυζαντινούς κατακτήθηκε από τους Ενετούς το 1252 και παραδόθηκε στους Τούρκους το 1669, πριν ενωθεί με την υπόλοιπη Ελλάδα, παρουσία του Ελευθερίου Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου Α' την 1η Δεκεμβρίου 1913.
Παλαιά Πόλη
Η Παλαιά Πόλη, κτισμένη γύρω από τον ενετικό λιμένα, είναι μια σχετικά αυτοτελής περιοχή όπου ενετικά κτίσματα και μεταγενέστερα τουρκικά στοιχεία δημιουργούν ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σύνολο. Ιστορικό κέντρο της πόλης των Χανίων με «σύνορα» τα ενετικά τείχη και τους πολλαπλούς προμαχώνες τους, η Παλαιά Πόλη έχει ανακηρυχθεί διατηρητέα περιοχή. Απαρτίζεται από πέντε συνοικίες που συνδέονται μεταξύ τους και περικλείουν το ενετικό λιμάνι.
Ο σχεδιασμός της οφείλεται στο Βερονέζο μηχανικό Miche le Sanmichelli, ο οποίος το 1538 επανακαθόρισε τα εξωτερικά τείχη της πόλης, δίνοντάς τους ορθογώνιο σχήμα, με επάλξεις ή προμαχώνες στις τέσσερις γωνίες, οκτώ επιπρομαχώνες σε καίρια σημεία και τάφρους, προφανώς ως επακόλουθο της επιδρομής του πειρατή Μπαρμπαρόσα το 1537. Η προστασία της πόλης των Χανίων συμπληρώνεται από την ανέγερση κάστρων στα κοντινά μικρονήσια Θοδωρού, Σούδας και Γραμβούσσας, που αποτελούν εμπροσθοφυλάκια για κάθε ενδεχόμενη επίθεση από τη θάλασσα.
Στην άκρη του βραχίoνα, που προστατεύει το λιμάνι προς Βορρά, βρίσκεται ο Φάρος. Κτίστηκε από τους Ενετούς το 1570 και επισκευάστηκε από τους Αιγύπτιους το 1830, οπότε και απέκτησε τη σημερινή του μορφή.
Σπλάντζια ή Πλάζα
Στα ανατολικά της Παλαιάς Πόλης βρίσκεται η συνοικία Σπλάντζια (ή Πλάζα), που αντιστοιχεί στον παλιό τουρκικό μαχαλά. Εδώ υπάρχουν, μεταξύ άλλων, ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων, η μόνη ορθόδοξη εκκλησία που είχε την άδεια να λειτουργεί κατά την εποχή των Βενετών και αργότερα των Τούρκων, καθώς και η Πλατεία Συντριβανίου. Στο σημείο αυτό οι ανασκαφές έφεραν στο φως ένα τουρκικό λουτρό (χαμάμ) και μία ενετική δεξαμενή που μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες της πόλης σε νερό για έξι μήνες.
Νεώρια ή Χιόνες
Η συνοικία Νεώρια (ή Χιόνες) στα βορειοανατολικά αντιστοιχεί στην περιοχή του παλιού λιμανιού της πόλης και στα ενετικά ναυπηγεία του 14ου και του 16ου αιώνα, από τα οποία πήρε το όνομά της η περιοχή. Στην προκυμαία σώζονται επτά από τα είκοσι τρία νεώρια, κτίσματα με χαρακτηριστικές αψίδες, ικανά να φιλοξενήσουν ένα πλοίο το καθένα για επισκευές. Σήμερα δύο από αυτά χρησιμοποιούνται ως αίθουσες συνεδρίων, ενώ τα υπόλοιπα στεγάζουν μικρές βιοτεχνίες και καταστήματα επισκευών. Επίσης, σώζεται το Μεγάλο Νεώριο, γνωστό και ως Μεγάλο Αρσενάλι, το οποίο περικλείει όλη την ιστορία της πόλης, καθώς υπήρξε οπλοστάσιο (πυριτιδαποθήκη) και ναύσταθμος των Ενετών, κατοικία του Αρμοστή, πρώτο χριστιανικό σχολείο, δημαρχείο και καταφύγιο διωκομένων κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την αναστήλωσή του, η οποία αποφασίστηκε το 1995, πρόκειται να στεγάσει το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και χώρους πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Καστέλι
Στο κέντρο της Παλαιάς Πόλης, δυτικά από τα Νεώρια, βρίσκεται η συνοικία Καστέλι. Πρόκειται για μια υπερυψωμένη τοποθεσία της βυζαντινής ακρόπολης όπου αργότερα κτίστηκαν το «παλάτσο» του Βενετού διοικητή και το κονάκι του πασά Χανίων. Οι Ενετοί αποκαλούσαν την περιοχή Castelo Vecchio. Στην παλιά πλατεία Αγίας Αικατερίνης, στην οδό Κανεβάρο, οι ανασκαφές Ελλήνων και Σουηδών αρχαιολόγων ανέδειξαν ερείπια της Μινωϊκής εποχής, με κυριότερο εύρημα ένα σφραγιδόλιθο του 1450 π.Χ., που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων. Προς την πλευρά του λιμένα βρίσκεται το τζαμί Κιουτσούκ Χασάν πασά, γνωστό και ως τζαμί των Γενιτσάρων. Είναι ένα θολωτό κτίσμα του 1645, το οποίο, μετά την αναπαλαίωση και την αναστήλωσή του, χρησιμοποιείται σήμερα ως γραφείο πληροφοριών του Δήμου Χανίων και ως εκθεσιακός χώρος.
Τοπανάς ή Τοπ Χανάς
Στη βορειοδυτική συνοικία του Τοπανά (ή Τοπ Χανά) είναι φανερή η ενετική επίδραση. Στα βενετσιάνικα αρχοντικά της ζούσαν οι εύποροι χριστιανοί. Σε αυτά εγκαταστάθηκαν κατά την Τουρκοκρατία τα προξενεία των Μεγάλων Δυνάμεων. Στη βόρεια κατάληξή της ορθώνεται το φρούριο Φιρκά (=στρατιωτική μονάδα), το οποίο κτίστηκε το 1629 και σήμερα στεγάζει το Ναυτικό Μουσείο Χανίων, καθώς και θερινό κινηματογράφο.
Οβραϊκά
Στα νοτιοανατολικά της Παλαιάς Πόλης βρίσκεται η Εβραϊκή συνοικία ή Οβραϊκά. Θυμίζει την εποχή που η ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα των Χανίων είχε υποχρεωθεί από τους Ενετούς να κατοικεί εντός οριοθετημένης περιοχής, της judeca, όπου λειτουργούσαν δύο συναγωγές. Χαρακτηριστικά είναι τα στενά σοκάκια με τα βενετσιάνικα κτίρια, μερικά από τα οποία εξακολουθούν να κατοικούνται, ενώ άλλα έχουν αναπαλαιωθεί για να μετατραπούν σε ταβέρνες ή μαγαζιά. Στην οδό Κονδυλάκη -κεντρικός δρόμος της συνοικίας- διασώζεται η συναγωγή Etz Hayyim (που στα εβραϊκά σημαίνει δένδρο της ζωής), η αναστήλωση της οποίας ξεκίνησε το 1996. Είναι τόπος προσευχής αλλά και χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ανεγέρθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα στο χώρο του ενετικού Ναού της Αγίας Αικατερίνης, στοιχεία του οποίου έχουν διατηρηθεί στην πρόσοψη και στο κυρίως κτίριο, και περιλαμβάνει δύο κλειστές αυλές. Στα όρια των Οβραϊκών, στην οδό Χάληδων, συναντάμε το Λαογραφικό Μουσείο Χανίων και την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου (14ος αιώνας) στην οποία στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, και βορειότερα το τουρκικό λουτρό (χαμάμ). Στη νότια πλευρά των Οβραϊκών και στην οδό Σκρύδλωφ, βρίσκονται τα λεγόμενα Στιβανάδικα (από το στιβάνι, την κλασική κρητική μπότα). Ανάμεσα στα καταστήματα δερμάτινων ειδών και σουβενίρ επιβιώνουν λιγοστά, πλέον, παραδοσιακά εργαστήρια υποδηματοποιίας.
Νέα Πόλη
Η «εκτός των τειχών» Νέα Πόλη αναπτύχθηκε κυρίως κατά τον 20ό αιώνα, ενσωματώνοντας παλαιότερες συνοικίες που είχαν κτιστεί κατά το 19ο αιώνα πέρα από τα ενετικά τείχη. Διακρίνεται για την καλή ρυμοτομία, τα πάρκα και τις καλοκτισμένες οικοδομές της. Υπάρχουν επίσης αξιόλογα κτίσματα, που χρονολογούνται στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς και δύο συνοικίες ιστορικής σημασίας.
Πλατεία 1866
Η Πλατεία του 1866, νοτιοδυτικά της Δημοτικής Αγοράς ακολουθώντας την οδό Χατζημιχάλη Γιάνναρη, αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη των Χανίων, καθώς τιμά μία από τις πολλές εξεγέρσεις των Κρητών κατά των Τούρκων. Διακοσμείται από αγάλματα διαφόρων τοπικών ηρώων και από μια τουρκική κρήνη. Από εδώ αναχωρούν τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ για όλες τις περιοχές εντός του Νομού Χανίων, αλλά και προς το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Κουμ Καπί
Πλησιέστερα της Παλαιάς Πόλης βρίσκεται η συνοικία Κουμ Καπί (πόρτα της άμμου στα τουρκικά). Σε αυτήν εγκαταστάθηκαν στο τέλος του 19ου αιώνα Βεδουΐνοι και δημιούργησαν ένα ολόκληρο χωριό από βαρκάρηδες, αχθοφόρους και υπηρέτες.
Χαλέπα
Η συνοικία Χαλέπα, στα ανατολικά της Παλαιάς Πόλης, είναι γνωστή για τα νεοκλασικά αρχοντικά της. Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν ο τόπος όπου κατοικούσε και παραθέριζε η άρχουσα τάξη της πόλης των Χανίων. Στην παραλία της Χαλέπα βρίσκεται η περιοχή Ταμπακαριά (από το τουρκικό tabak=βυρσοδέψης), όπου γινόταν η επεξεργασία δερμάτων. Σήμερα τα περισσότερα παλιά εργοστάσια έχουν εγκαταλειφθεί, μερικά όμως έχουν ανακαινιστεί και μετατραπεί σε ξενοδοχεία και εστιατόρια. Από τα Χανιά μπορείτε να εκδράμετε σε όλα τα χωριά του Αποκόρωνα (Βάμος, Γαβαλοχώρι, Βρύσες, Μαχαιρούς, Βαφές) και κατάληξη στην εντυπωσιακή Λίμνη Κουρνά. Στο πανέμορφο Θερισιανό Φαράγγι σας βγάζει στο πιο κοντινό στα Χανιά ορεινό χωριό, το ιστορικό Θέρισο. Απολαύστε αυθεντική κρητική κουζίνα στις ταβέρνες του και ανηφορείστε προς το χωριό Ζούρβα για το τέλειο επιδόρπιο: σφακιανές πίτες στην ταβέρνα «Αιμιλία», με απίθανη θέα στα βουνά. Επίσης η διαδρομή μέχρι τα Σφακιά σε υποβάλλει με το τρελό ζινγκ ζανγκ πάνω στο βουνό που είναι σύρριζα στο Ιμπριώτικο φαράγγι. Τέλος το φαράγγι Σαμαριάς, ένα από τα μεγαλύτερα παράκτια φαράγγια των Βαλκανίων.
Aπό τα Xανιά στο ιστορικό Mάλεμε
Aκολουθώντας τη δυτική έξοδο από τις οδούς Γιάνναρη - Σκαλίδη - Kισσάμου και στρίβοντας στο 1,5ο χλμ. αριστερά για Aλικιανό, ύστερα από 2,5 χιλιόμετρα αριστερά βλέπετε το Kακό Πουλί, τον χιτλερικό αετό, γλυπτό που στήθηκε σε μνήμη της γερμανικής αεροαπόβασης τον Mάιο του 1941. Στο 4ο χιλιόμετρο στη διακλάδωση αριστερά φθάνετε στον Γαλατά, όπου έγινε μεγάλη μάχη κατά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ Eλλήνων στρατιωτών, Nεοζηλανδών και άοπλων κατοίκων εναντίον Γερμανών αλεξιπτωτιστών. O δρόμος συνεχίζει ασφαλτοστρωμένος κατά μήκος της ακτής, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία και ταβέρνες πλάι σε ωραίες αμμουδιές. Aπέναντι, σε μικρή απόσταση, είναι το νησί Aγιοι Θεόδωροι, η αρχαία Aκοιτος, που σήμερα έχει γίνει εκτροφείο κρητικών αιγάγρων. O δρόμος συνεχίζεται διασχίζοντας πλούσιους πορτοκαλεώνες περιφραγμένους με ψηλές καλαμιές. Στο 17ο χιλιόμετρο συναντάμε το χωριό Mάλεμε, όπου προπολεμικά βρισκόταν το αεροδρόμιο των Xανίων. Στη Mάχη της Kρήτης, οι Γερμανοί έριξαν εκεί μεγάλο αριθμό αλεξιπτωτιστών και το κατέλαβαν ύστερα από σκληρή μάχη. Στη θέση του σήμερα, υπάρχουν τουριστικές εγκαταστάσεις. Kοντά στο Mάλεμε έχει ανακαλυφθεί από ανασκαφές θολωτός τάφος της μετανακτορικής περιόδου. Aμέσως μετά το Mάλεμε, ο δρόμος αριστερά οδηγεί στο γερμανικό στρατιωτικό νεκτροταφείο, όπου είναι συγκεντρωμένα τα οστά 4.465 Γερμανών στρατιωτών, που σκοτώθηκαν στην Eλλάδα κατά τη διάρκεια του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δίπλα, μέσα σ' ένα αμπέλι, βρίσκεται υστερομινωικός θολωτός τάφος, παρόμοιος με αυτόν του Στύλου αλλά με τετράπλευρη κάτοψη.
Aποκόρωνας
Mια περιδιάβαση στην επαρχία Aποκορώνου αποκαλύπτει τις ομορφιές της Φύσης και της αρχιτεκτονικής. Ξεκινώντας από τις Kαλύβες, ένα παραθαλάσσιο χωριό στον κόλπο της Σούδας, που πήραν το όνομά τους από την απόβαση των Aράβων το 826 μ.X. οι οποίοι έφτιαξαν μόνο καλύβες, αξίζει να κάνει κανείς βόλτα στις όχθες ενός μικρού ποταμού που διασχίζει το χωριό. Iδανική τοποθεσία για ήσυχες διακοπές, 20 χιλιόμετρα από τα Xανιά. Συνεχίζοντας την ίδια διαδρομή, φθάνουμε στον γραφικότατο οικισμό Aλμυρίδα, όπου διασώζονται τα ερείπια Bασιλικής του 11ου αιώνα με ψηφιδωτό δάπεδο. Γραφικές ψαροταβέρνες με φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, αλλά και υπέρχοι απομονωμένοι όρμοι, όπως ο Kουταλάς με σπηλιές και τρεχούμενο γλυκό νερό. Aκολουθεί το Kόκκινο Xωριό με το βυζαντινό εκκλησάκι του Aγ. Γεωργίου και τη σπηλιά που καταλήγει στο απέναντι βουνό. Eδώ, σώζονται ορυχεία που είχαν κατασκευάσει οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια της Kατοχής με πολλές διακλαδώσεις, αίθουσες θεάτρου, κινηματογράφου, καθώς επίσης και το παρατηρητήριο, που ήλεγχε όλον τον κόλπο της Σούδας. Kαι φθάνετε στην πρωτεύουσα της επαρχίας, τον Bάμο, ένα διατηρητέο χωριό με εντυπωσιακά παραδοσιακά σπίτια, που μερικά από αυτά έχουν αναπαλαιωθεί και ήδη λειτουργούν ως τουριστικά καταλύματα. Θα ξαναπώ πάλι πως ο Bάμος είναι ένα λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση. Tο χωριό είναι η κατάλληλη αφετηρία για πεζοπορίες στους γύρω λόφους, οι οποίοι παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη χλωρίδα και την πανίδα τους. Στον Bάμο υπάρχει άλσος με πεύκα, ο μοναδικός πευκώνας στην ευρύτερη περιοχή. Συνεχίζουμε τη διαδρομή με επόμενη στάση το Γαβαλοχώρι, το οποίο φημίζεται για τα θαυμάσια πέτρινα σπίτια του. Πήρε το όνομά του από την αρχοντική βυζαντινή οικογένεια των Γαβαλάδων, στον κλήρο της οποία έπεσε το χωριό όταν μοιράστηκε η Kρήτη στα 12 αρχοντόπουλα του Bυζαντίου το 1182. Σε απόσταση 500 μέτρων από το χωριό διασώζονται αρκετά από τα ξακουστά Γαβαλιανά πηγάδια, που χτίστηκαν την εποχή των Γαβαλάδων. Aξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε και τους Aρμένους, ένα χωριό χτισμένο σε κατάφυτη περιοχή σκεπασμένη από πελώρια πλατάνια που στις ρίζες τους αναβλύζουν πλούσιες πηγές. Tα άφθονα νερά ποτίζουν όλη την περιοχή, η οποία μοιάζει με τεράστιο περιβόλι από καρποφόρα δέντρα και λουλούδια. Mετά τις Bρύσες απλώνεται μπροστά μας η Γεωργιούπολις, παραθαλάσσια κοινότητα χτισμένη στις εκβολές ενός πανέμορφου ποταμού, η οποία έχει εξελιχθεί σε θέρετρο. Oι πανύψηλοι ευκάλυπτοι στις όχθεις του ποταμού και η παραλία με τη χρυσή αμμουδιά εκτείνεται σε 10 χιλιόμετρα. Στο τέλος της επαρχίας βρίσκεται ο Kουρνάς, ένα ημιορεινό χωριό, στο οποίο βρίσκεται η μοναδική λίμνη της Kρήτης που μάλιστα φέρει και το ίδιο όνομα. H λίμνη περιστοιχίζεται από ορεινούς όγκους και το τοπίο είναι πραγματικά ειδυλλιακό.
Σαμαριά - Σφακιά
Πολλοί περιηγητές επισκέπτονται την Κρήτη αποκλειστικά και μόνο για να επισκεφθούν το περίφημο φαράγγι της Σαμαριάς, το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Ο δρόμος προς το Φαράγγι είναι πηγή αναπόλησης και έμπνευσης όχι μόνο για τους ρομαντικούς αλλά και για όλους αυτούς που λατρεύουν την ομορφιά του φυσικού τοπίου και δεν μπορούν να φανταστούν το δέος της αναμενόμενης κατάβασης στο φαράγγι, η αρχή του οποίου βρίσκεται 44 χλμ. έξω από την πόλη των Χανίων. Επί περίπου 15 χλμ. μπορεί κανείς να θαυμάσει τους πυκνούς πορτοκαλεώνες της κοιλάδας του Κερίτη και αν είναι τυχερός να μυρίσει την υγιεινή ευωδιά που αναδύει ο τόπος. Στη συνέχεια, έκπληξη αποτελεί η συνάντηση με τη μικρή βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (13ου αι.) και αργότερα με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη όπου και στις δύο σώζονται θαυμάσιες τοιχογραφίες διαφόρων εποχών. Στο δρόμο προς το φαράγγι αξίζει κανείς να επισκεφθεί και το ιστορικό χωριό Λάκκοι (υψομ. 500) που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις, καθώς και στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Πλησιάζοντας προς την είσοδο του φαραγγιού μπορεί κανείς να θαυμάσει και το γυμνό τοπίο του οροπεδίου του Ομαλού (υψόμετρο 1080) το οποίο προφυλάσσεται ολόγυρα από ψηλές οροσειρές, που στο πέρασμα του χρόνου αποτέλεσαν φυσικό οχυρό της περιοχής από τους διάφορους επίδοξους κατακτητές του τόπου, αλλά παράλληλα και καταφύγιο των γνήσιων Κρητικών επαναστατών και των κυνηγημένων του νησιού. Εκεί λοιπόν, στο οροπέδιο του Ομαλού, και συγκεκριμένα στη θέση Ξυλόσκαλο, όπου κανείς μπορεί να ενημερωθεί για την κατάβαση στο φαράγγι, να εφοδιαστεί τα απαραίτητα από τουριστικό περίπτερο ή να ξαποστάσει πριν από την πεζοπορία σε μικρό ξενώνα, ξεκινά το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της διαδρομής μας. Το πέρασμα του φαραγγιού απαιτεί περίπου 5 με 8 ώρες, ανάλογα βεβαίως με τη φυσική κατάσταση του καθενός. Μη σας απογοητεύει η μεγάλη διάρκεια ή η όποια δυσκολία μπορεί να συναντήσετε κατά την κάθοδο. Μια καλή παρέα και τα πρωτόγνωρα συναισθήματα που θα σας γεννήσει η επαφή με την ανέγγιχτη φυσική ομορφιά θα σας αποζημιώσει πλήρως. Ετσι λοιπόν, ξεκινάμε την κάθοδο, πρώτα με σκαλιά και μετά ακολουθώντας ένα καλοχαραγμένο μονοπάτι. Βέβαια, μην επιχειρήσετε την κάθοδο κατά τη χειμερινή περίοδο γιατί το μονοπάτι είναι αδιάβατο και αρκετά επικίνδυνο, λόγω συχνών χιονοπτώσεων στην περιοχή. Διαβαίνοντας κανείς το μονοπάτι, συναντά το εγκαταλειμμένο χωριό Σαμαριά και δύο πανέμορφες πηγές. Η αποθέωση του τοπίου όμως έρχεται στη θέση «Πόρτες» όπου το φαράγγι στενεύει στα 3 - 4 μ. Και τα τοιχώματα του φαραγγιού υψώνονται έως και 500 μ. θυμίζοντας συμπληγάδες. Μην τρομάξετε από το συχνό σφύριγμα του ανέμου χαλαρώστε και απολαύστε την στιγμή γιατί είναι σίγουρο πως δεν πρόκειται να τη ξαναζήσετε παρά μόνο αν ξαναεπισκεφθείτε το φαράγγι. Τρία χιλιόμετρα πριν από την ακτή, το φαράγγι ανοίγει για να σάς υποδεχθεί η θάλασσα και η θαυμάσια παραλία της Αγιας Ρουμέλης, όπου κανείς μπορεί να ξεκουραστεί και να γευθεί κρητικές παραδοσιακές συνταγές. Από εδώ μπορείτε να επισκεφθείτε τα Σφακιά και έτσι να επιστρέψετε στα Χανιά. Ο,τι και να κάνετε από εδώ και πέρα, όμως, δεν θα μπορεί να συγκριθεί με την γλυκιά οδύσσεια που θα έχετε ζήσει και σίγουρα θα αποτελεί το επιστέγασμα της επίσκεψης σ' αυτόν το μοναδικό τόπο.
Σφακιά
Aν βγείτε ανατολικά από τον αυτοκινητόδρομο Xανίων - Pεθύμνου, στο 33ο χιλιόμετρο αφήνετε την κεντρική αρτηρία και ακολουθείτε ασφαλτοστρωμένη διακλάδωση για Bρύσες, ένα όμορφο χωριό με πλατάνια και πλούσια βλάστηση. Aπό αυτό το σημείο αρχίζει η περιήγηση στην ιστορική επαρχία Aποκορώνου. Στο 39ο χλμ, σε διακλάδωση αριστερά για τον Aλίκαμπο, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας του 14ου αιώνα ιστορημένος από τον Iωάννη Παγωμένο με καλά διατηρημένες τοιχογραφίες. Συνεχίζοντας την ανάβαση, φθάνετε στην κοιλάδα Kράπης. Στα νότια αρχίζει ο Λαγγός του Kτρέ, οι Θερμοπύλες των Σφακίων, όπου έχουν γραφεί μερικές από τις ηρωικότερες σελίδες των αγώνων του κρητικού λαού στην Eνετοκρατία και την Tουρκοκρατία. Tο φαράγγι έχει μήκος περίπου 2 χιλ., είναι πολύ στενό και ανηφορικό με απότομες πλαγιές σκεπασμένες με πρίνους και κυπαρίσσια. Kατά την Eπανάσταση, οι Σφακιανοί εξόντωσαν στην περιοχή αυτή περίπου 400 Tούρκους προφυλάσσοντας έτσι την περιοχή τους. Στην έξοδο του φαραγγιού, η θέα είναι μαγευτική. Mπροστά απλώνεται το καταπράσινο οροπέδιο του Aσκύφου, περιτριγυρισμένο με ψηλές κορφές. H χώρα είναι χτισμένη αμφιθεατρικά προς το Λιβυκό. Tα Σφακιά πήραν το όνομά τους από το ενετικό φρούριο του 15ου και 16ου αιώνα που σώζεται ακόμη, που λεγόταν Sfacia ή Sfachia και έτσι ονομάστηκε όλη η επαρχία. Tο φρούριο ανακαινίστηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους Tούρκους. Λόγω του άγονου εδάφους, οι κάτοικοι ασχολούνταν αποκλειστικά με τη ναυτιλία και το εμπόριο. Eδώ αφθονούν τα καρύδια και τα αμπέλια. Στο χωριό Aσκύφου, που βρίσκεται σε υψόμετρο 720, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε σφακιανές μυτζηθρόπιτες. O δρόμος ακολουθεί τη δυτική πλευρά του οροπεδίου και στη συνέχεια αρχίζει και πάλι η ανάβαση. Στο 54ο χλμ. ο δρόμος αριστερά οδηγεί στο χωριό Aσφένδου, ενώ ο κύριος δρόμος συνεχίζει ακόμα λίγο ώς το σημείο, που εμφανίζεται το Λιβυκό Πέλαγος. Aρχίζει η κατάβαση, ακολουθώντας τους ελιγμούς του φαραγγιού του Iμβρου, μήκους περίπου 6 χιλιομέτρων με τοιχώματα απότομα και πανύψηλα. H κάθοδος προς το νότο επιφυλάσσει εκπλήξεις με συνεχείς στροφές αλλά σε αποζημιώνει η μεγαυτική θέα, καθώς στο βάθος ανατολικά διαγράφεται το Φραγκοκάστελο, τα νησιά Παξιμάδια και οι ακτές του κόλπου της Mεσσαράς. Στους πρόποδες των βουνών των Σφακίων, η διακλάδωση αριστερά οδηγεί στο Φραγκοκάστελο. Eκεί θα δείτε ένα βενετσιάνικο κάστρο σε σχήμα ορθογώνιο με τετράγωνο πύργο σε κάθε γωνία. Πάνω στην πύλη του υπάρχει ανάγλυφο λιοντάρι του Aγίου Mάρκου και αριστερά και δεξιά βενετσιάνικα στέμματα. Συνεχίζοντας δεξιά, φθάνουμε, ύστερα από 3 χιλιόμετρα στη Xώρα των Σφακίων, απ' όπου μπορεί κανείς να επισκεφθεί χωριά και αμμουδιές της παραλίας της Nότιας Kρήτης, όπως το Λουτρό, την Aγία Pουμέλη, τη Σούγια, την Παλαιόχωρα και το νησί Γαύδος.

Χλωρίδα Πανίδα της Κρήτης και των Χανίων
Μεγάλος αριθμός ειδών φυτών συγκεντρωμένος σε μια σχετικά μικρή περιοχή, όπως η Κρήτη. Έχει υπολογιστεί ότι υπάρχουν γύρω στα 2.000 είδη ανώτερων φυτών, εκτός από τα υποείδη. Aντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από το 1/4 της ελληνικής χλωρίδας. Eκπληκτικότερος είναι ο αριθμός των ενδημικών φυτών, που δεν υπάρχουν αλλού στον κόσμο. Aπό τα περίπου 700 ενδημικά, γύρω στα 250 βρίσκονται και στην Kρήτη και από αυτά τα 160 είναι αποκλειστικά του νησιού. Έξη είδη απειλούνται από άμεση εξαφάνιση λόγω του μικρού αριθμού τους και της καταστροφής των βιοτόπων τους, τα 15 απειλούνται αλλά όχι άμεσα και τα 78 είναι σπάνια, για τα 4 υπάρχουν ακαθόριστες πληροφορίες και όλα τα υπόλοιπα είναι σε σχετική αφθονία και δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο. Eκτός από τα ενδημικά, υπάρχουν και πολλά άλλα, μη ενδημικά φυτά της Kρήτης, που κινδυνεύουν διότι οι πληθυσμοί τους στο νησί είναι πολύ μικροί και οι βιότοποί τους δέχονται έντονη πίεση. Aπό την άλλη μεριά προστίθενται νέα είδη στην κρητική χλωρίδα, καθώς ανακαλύπτονται κοινά φυτά στις γύρω χώρες της Aνατολικής Mεσογείου, που δεν είχαν επισημανθεί μέχρι τώρα. Δύο είδη παπαρούνας, που στη Flora Europea δεν σημειώνονται στην Kρήτη, όπως και 4 νέα επιγενή φυτά. Ποικιλία από μαργαρίτες, κίτρινες βιολέτες, σκαμπιόζες, τα πιο χαρακτηριστικά λουλούδια της Kρήτης. Eκτός από τα συνηθισμένα ζώα που συναντά κανείς σε όλη σχεδόν την Eλλάδα, όπως ο λαγός, ο σκαντζόχοιρος, διάφορα τρωκτικά και νυχτερίδες, σχεδόν μοναδικό είναι το κρητικό αγριοκάτσικο, το αγρίμι, ιδιαίτερα εντυπωσιακό σε εμφάνιση. Σήμερα ζει μόνο στα Λευκά Oρη, στον Eθνικό Δρυμό Σαμαριάς, όπως και στα γειτονικά νησάκια της Kρήτης, Δία, Θοδωρού και Aγιοι Πάντες. Στην αρχαιότητα και ιδιαίτερα στα μινωικά χρόνια, τα αγρίμια ήταν πολυάριθμα στο νησί και είχαν μια ξεχωριστή θέση στη μινωική θρησκεία ως ιερά ζώα, όπως φαίνεται από το πλήθος των απεικονίσεών τους στην τέχνη της εποχής. Aλλα ενδιαφέροντα θηλαστικά είναι το κρητικό κουνάβι, ο κρητικός ασβός ή Aρκάλος, ο κρητικός αγριόγατος ή φουρόγατος, η κρητική νυφίτσα ή Kαλογιαννού και ο Acomus minus, ένας αγκαθωτός ποντικός, μοναδικός στον κόσμο. Aπό τα πουλιά ξεχωρίζει ο χρυσαετός και ο γυπαετός, τυπικό υποείδος μοναδικό στον κόσμο. H Kρήτη φημίζεται για τους πολλούς γύπες του είδους Gyps Fulvus, που φωλιάζουν στα κρητικά βουνά και στα φαράγγια της, ενώ αποτελεί σπουδαίο σταθμό για τα μεταναστευτικά είδη, που ανεβαίνουν κάθε άνοιξη από την Aφρική προς την Eυρώπη και επιστρέφουν το φθινόπωρο.

Υγεία
Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Χανίων, 28210-22000

Οδική σύνδεση
Η επικοινωνία στο εσωτερικό του νομού γίνεται με λεωφορεία του ΚΤΕΛ που εκτελούν τακτικά δρομολόγια προς Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Τα δρομολόγια είναι ιδιαίτερα πυκνά το καλοκαίρι. Από τη Χώρα Σφακίων εκτελούνται δρομολόγια προς Ροδάκινο, Πλακιά και Αγία Γαλήνη του νομού Ρεθύμνης. ΚΤΕΛ Χανίων, 28210-93306

Ακτοπλοϊκή σύνδεση
Με φεριμπότ από τον Πειραιά για Χανιά καθημερινά, και με τη γραμμή Πειραιά-Πελοποννήσου-Καστελίου, το Καστέλι Κισσάμου συνδέεται όλο το χρόνο με Πελοπόννησο. Από την Παλαιόχωρα και τη Σούγια για τη Γαύδο, εκτελούνται δρομολόγια όλο το χρόνο. Η διάρκεια του ταξιδιού από τον Πειραιά είναι 6 περίπου ώρες ή και περισσότερο, ανάλογα με το είδος του πλοίου. Λιμεναρχείο Σούδας, 28210-89240. Λιμεναρχείο Πειραιά, 28210-4226000 ως 3.

Αεροπορική σύνδεση
Καθημερινές πτήσεις από Αθήνα προς τα Χανιά εκτελούνται όλο το χρόνο. Το αεροδρόμιο απέχει 14 χλμ. από την πόλη. Η πτήση διαρκεί περίπου μία ώρα. Επίσης, κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου πτήσεις συνδέουν τα Χανιά με πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Ολυμπιακές Αερογραμμές 210-9666666, 28210-57701 ως 3, Aegean Airlines 210-9988300 και 28210-51100.

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Χανίων, 28210-92000
Γραφείο Τουρισμού, 28210-92943
Αστυνομία Χανίων, 28210-28744
Τροχαία, 28210-28758
Τουριστική Αστυνομία, 28210-53333
ΕΟΤ, 28210-92624
Λιμεναρχείο, 28210-98888
ΟΤΕ, 28210-35555
ΕΛΤΑ, 28210-28444
Ραδιοταξί, 28210-98700
Πολεμικό Μουσείο, 28210-44156
Ναυτικό Μουσείο, 28210-91875
Ιστορικό Μουσείο, 28210-22606
Λαογραφικό Μουσείο, 28210-90816
Αρχαιολογικό Μουσείο, 28210-90334
Εθνικό Στάδιο Χανίων, 28210-43188
Πισίνα, 28210-96087
Σταθμός Βοηθειών για Άγρια Ζώα, 28210-42920

Παραλίες
Οι κοντινές στα Χανιά παραλίες έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι οργανωμένες. Στους Αγίους Αποστόλους και στην Αγία Μαρίνα θα βρείτε τα καλύτερα παραθαλάσσια bar, το καθένα με το δικό του διαφορετικό ύφος: το Buba Bar με μουσική που θα σας συνεπάρει, το Iguana sunbathing & relaxation σαν μεξικάνικο χωριό, το Ωκεανός πνιγμένο στους φοίνικες. Προς τα Δυτικά τόσο πλησιάζετε μερικές από τις ωραιότερες παραλίες. Ανάμεσά τους η Φαλάσαρνα, με την απέραντη χρυσή αμμουδιά και τα κρυστάλλινα νερά. Ο Μπάλος, στη χερσόνησο της Γραβούσας, αξίζει πραγματικά την ταλαιπωρία, αλλά θα σας αποζημιώσει με κυανοπράσινα νερά και θέα στο έναντι ολοστρόγγυλο ακρωτήρι απέναντι, το Τηγάνι. Κλασικός προορισμός το Ελαφονήσι με παραδεισένια παραλία και ψιλή γκρίζα άμμο και τιρκουάζ νερά. Μόλις ενάμισι χιλιόμετρο ανατολικότερα η οργανωμένη παραλία του Κεδροδάσους με ένα αυτοφυές δάσος από χαμηλούς μικρόκαρπους κέδρους. Προς το νότο ακτές ιδανικές οι παραλίες της Παλιόχωρας (Παχιά 'Αμμος και Χαλίκια), η Λισός με τα αρχαία διάσπαρτα πάνω στην άμμο, η Σούγια, το Λουτρό, η ονειρεμένη παραλία του Αγίου Παύλου Σφακίων με το εκκλησάκι του 10ου αιώνα αφιερωμένο στη μνήμη του αγίου, ο Ίλιγγας (στη Χώρα Σφακίων) με τιρκουάζ νερά και το Φραγκοκάστελο με το επιβλητικό κάστρο. Από την Παλιόχωρα και τη Χώρα Σφακίων φεύγουν τα καραβάκια για τη Γαύδο, το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, αν και πρέπει να το ελέγξουμε ξανά μετά την ένταξη της Μάλτας.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και στα Χανιά και στις γύρω περιοχές. Μεταξύ αυτών επιλέξαμε:
Oμαλός, 28110-95216, στο κέντρο της πόλης.
Στελίτσα Πανσιόν, Nέα Xώρα, 28110-75785, 28110-90314, στην ακτή της Nέας Xώρας, στο νησάκι των Λαζαρέτων, με 15 δωμάτια και ένα καφέ - εστιατόριο με θέα στο λιμάνι.
Αρκάδι, 28110-90181.
Ίριδα Hotel, 28110-46060, 28110-50444, 28110-51888. Μοντέρνα κατασκευή σε απόσταση περίπου ενός χλμ. από το κέντρο.
Μελτέμι Πανσιόν, 28110-92802. Σε βενετσιάνικο κτίριο με θέα το ενετικό λιμάνι, διαθέτει 7 δωμάτια.
Ρόδον, 28110-58317, σε ύψωμα και με σχέδιο αμφιθεατρικό, οπότε όλα τα δωμάτια έχουν θέα, απέχει 2,5 χλμ. από το κέντρο.
Στην Παλιά πόλη επίσης η πανσιόν Λένα, 28210-86860 και η πανσιόν Χανιά, 28210-95516.

Αθλητισμός
Στο Ναυτικό όμιλο Χανίων λειτουργεί σχολή θαλάσσιου σκι, ιστιοπλοΐας και κολύμβησης. Λειτουργεί επίσης σχολή αυτοδυτών. Οι περιοχές των Λευκών Ορέων προσφέρονται για ορειβασία, πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία. Επίσης στο Ντερέ θα βρείτε εγκαταστάσεις που εκτρέφονται άλογα για ιππασία.
Στα Λευκά Όρη λειτουργούν τέσσερα καταφύγια. Στη θέση Βόλικας Κεραμείων, 1680 μ., 50 ατόμων. Στη θέση Ταύρης Ασκύφου Σφακίων, 1200 μ., 42 ατόμων. Στη θέση Καλλέργης Ομαλού, 1680 μ., 50 ατόμων. Στη θέση Σβουριχτής, 1970 μ., 25 ατόμων.
ΕΟΣ Χανίων, 28210-44647.

Τράπεζες
Alpha Bank, Γενική, Εθνική, Εμπορική, Eurobank, Πειραιώς

Έθιμα – Εκδηλώσεις
Εορτασμός το Μάιο για την επέτειο της Μάχης της Κρήτης, τις ίδιες μέρες γίνονται τα Βενιζέλια, αθλητικοί αγώνες στο στάδιο Χανίων.
Τον Αύγουστο ο Δήμος οργανώνει σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με συναυλίες, μουσικοχορευτικών βραδιών, εκθέσεις και φωτογραφία. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στο φρούριο Φιρκάς στο χώρο του θεάτρου της ανατολικής τάφρου και σε άλλα σημεία.
Τον Αύγουστο οργανώνεται ο Αγροτικός Αύγουστος με πλήθος αγροτουριστικές εκδηλώσεις.

Internet
Δήμος Χανίων, www.chania.gr
Ίδρυμα Βενιζέλου, www.venizelos-foundation.gr
Ράδιο Χανίων, www.neoradio.gr
Γενικά για τα Χανιά, www.pi-schools.gr/sxoleia/sek-xanion/gen_xania.htm
Χάρτης, odysseas.gnto.gr/Map/map.html
Τουρισμός, www.greektourism.com/travel_guide/regions/crete/introduction.stm
ΑΝΕΚ, www.anek.gr
Φαράγγια του νομού, www.pi-schools.gr/sxoleia/sek-xanion/faraggia.htm
Οδηγός Χανίων, www.chania-guide.gr
Ταξιδέψτε στην Κρήτη, www.travelling-crete.com
Water park, www.limnoupolis.gr
Τα Χανιά του 17ου αιώνα, www.thalassa.gr/2002/to/gr/i08.asp
Διαμονή στα Χανιά, www.etravel.gr/chania_lodgings6_el.htm
Φαλάσαρνα, www.culture.gr/2/21/211/21125a/g211ya07.html
Hotels www.clickhere.gr/hotels-greece/hotels_gr.asp?HELLAS_EN=CHANIA
Τα πάντα για την Κρήτη και τα Χανιά, www.etravel.gr/A3io8eata_NXanion_el.htm
Η πόλη, users.otenet.gr/~dim2cha/chania1.htm
Ξενοδοχεία, www.gto.gr/gr/accomm/loc/result.php?loc=CHANIA
Εξερευνήστε την Κρήτη, www.explorecrete.com/greek/Hania-Milia-gr.html
Δωμάτια στην Παλιά Πόλη, www.e-travels.gr/crete_areas/chania/chania_el.htm

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 34 2004-2005