Χωρίς λάμψη απέμεινε σήμερα η ΔΕΘ

Τα περίπτερα καταλαμβάνονται σχεδόν αποκλειστικά από κρατικές συμμετοχές, οι εκθέτες στρέφουν την πλάτη στη Διεθνή Εκθεση

Η φετινή Διεθνής Eκθεση Θεσσαλονίκης ετοιμάζεται για τα 73α γενέθλιά της την ερχόμενη Παρασκευή μέσα σε κλίμα αμφισβήτησης της σημασίας της, τόσο γενικότερα για την ελληνική οικονομία όσο και ειδικότερα για την προσφορά της στη Θεσσαλονίκη.

Η απουσία –φέτος- του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου ήδη σχολιάζεται ποικιλοτρόπως, καθώς και η μικρή συμμετοχή μεγάλων και σημαντικών εκθετών. Στον αντίποδα, το ελληνικό Δημόσιο θα πρωτοστατήσει και πάλι στη σπατάλη μερικών εκατομμυρίων ευρώ για τα περίπτερα οργανισμών και υπουργείων. Το κόστος, εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 5,5 εκατομμύρια ευρώ για τα περίπτερα (όπως π.χ. του Κτηματολογίου ή της Πυροσβεστικής!)

Η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αξιοποίησης της ΔΕΘ και οι συχνοί αποκλεισμοί και τα επεισόδια από επαγγελματικές ομάδες θεωρούνται οι κυριότεροι λόγοι για τον αργό θάνατο ενός θεσμού που ωστόσο στις αρχές του όχι μόνο προσέφερε στην ελληνική οικονομία, αλλά και αποτέλεσε πεδίο συνεργασίας των αντιμαχόμενων παρατάξεων την περίοδο του Διχασμού.

Tον Σεπτέμβριο του 1992, ένα γκρουπ Ιαπώνων εμπορικών αντιπροσώπων βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη για τη Διεθνή Εκθεση. Ανετοι και χαλαροί φόρεσαν τα καλά τους το βραδάκι, και από γνωστό ξενοδοχείο της Νέας Παραλίας ξεκίνησαν πεζή για τον χώρο των εγκαινίων της ΔΕΘ που τότε γινόταν στο «Παλέ Ντε Σπορ».

Δεν περπάτησαν περισσότερα από εκατό μέτρα και τους σταμάτησε ένας μοτοσικλετιστής της Τροχαίας που με νοήματα τους έδωσε να καταλάβουν πως απαγορευόταν η πρόσβαση προς τον χώρο της Εκθεσης. Με τα πολλά κατάφεραν να φτάσουν στην πλατεία της ΧΑΝΘ η οποία αστυνομοκρατείτο: κλούβες, κρανοφόροι με κλομπ και ασπίδες, τροχονόμοι με μοτορόλες, θεόρατοι γερανοί με τηλεοπτικές κάμερες, κάθιδροι πηληκιοφόροι της αστυνομίας έδιναν κραυγάζοντας εντολές, η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι. Εντρομοι απ’ όσα έβλεπαν, ρωτούσαν εάν είχαν πάει στον προορισμό τους, στις εγκαταστάσεις μια Διεθνούς Εκθεσης προϊόντων δηλαδή, όπως τις πολλές άλλες που επισκέπτονταν ανά τον πλανήτη ή βρίσκονταν σ’ ένα χώρο όπου γίνονταν προετοιμασίες για δυναμικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις.

Οι συνδικαλιστές

Ιδέα δεν είχαν για τους «στρατιώτες» του Κολλά, που ανηφόριζαν από την Αθήνα, απειλώντας να πολιορκήσουν τη ΔΕΘ και να τα κάνουν γης μαδιάμ στην πόλη γιατί η τότε κυβέρνηση σχεδίαζε την ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών.

Την επομένη, πρωί του Σαββάτου, ξεκίνησαν τις επισκέψεις στα περίπτερα και τις επαφές, όμως κι αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Οι χώροι της ΔΕΘ είχαν καταληφθεί από εκατοντάδες οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος που είχαν πιάσει θέσεις από το πρωί για να χειροκροτήσουν τον επισκεπτόμενο τους χώρους πρωθυπουργό, διαβεβαιώνοντάς τον ότι «ήσουν και θα είσαι ο…», κ.ά. και προσπαθώντας να πλησιάσουν κάποιον από τους παρατρεχάμενους των υπουργών για κάποιο ρουσφέτι.

Με τα όσα «είδε ο Γιαπωνέζος» μάλλον δεν θα ξαναπάτησε το πόδι του στη Θεσσαλονίκη.

Το πιθανότερο είναι να πήγε στη Σεούλ, στο Μιλάνο ή το Παρίσι όπου θα έκανε τη δουλειά του άνετα, σε εκθεσιακούς χώρους εκτός πόλης με μεγάλα πάρκνινγκ, ευχάριστο περιβάλλον και χωρίς το «τζέρτζελο» και τον πολιτικό πυρετό της Θεσσαλονίκης, το οποίο όχι μόνο τον αφήνει αδιάφορο, αλλά τον απωθεί κιόλας. Και είναι ένας από τους λόγους, ίσως όχι ο βασικός, αλλά πάντως από τους σημαντικότερους που Ελληνες και ξένοι εκθέτες και εμπορικοί επισκέπτες γυρίζουν την πλάτη στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.

Χάνει την αίγλη της

Οσο και αν δεν θέλει η πόλη να το παραδεχθεί, το πάλαι ποτέ καμάρι της, η Διεθνής Εκθεσή της, τουλάχιστον η Γενική, πνέει τα λοίσθια. Εχει απολέσει την αίγλη και οι πάντες σήμερα ομιλούν περί ενός «πολιτικοκοινωνικού πανηγυριού» με συνδικαλιστικό σασπένς που αν δεν πάψει εντελώς να διεξάγεται, τουλάχιστον, λένε, να μεταφερθεί εκτός πόλεως για να μην υφίσταται και η Θεσσαλονίκη τις συνέπειες που υπερτερούν των κερδών των εστιατόρων και των ξενοδόχων.

Το πλοίο άρχισε να μπάζει νερά από τις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Ηταν η εποχή που οι ξένοι αλλά και οι Ελληνες εκθέτες άρχισαν να αραιώνουν, προτιμώντας τις κλαδικές εκθέσεις στο εξωτερικό ή και την Αθήνα όπου τουλάχιστον για τον ελλαδικό χώρο ήταν και η μεγάλη αγορά ή και εκείνες που διοργανώνονταν στη Θεσσαλονίκη από την HELLEXPO ΔΕΘ.

Κάποιοι τότε άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι η Γενική Εκθεση δεν μπορεί να είναι «μαύρη μπίρα - λουκάνικο και λούνα παρκ» και έπρεπε να προσαρμοστεί στις σύγχρονες διεθνείς τάσεις αν ήθελε να επιβιώσει και να αναπτυχθεί.

Ομως η απουσία συγκροτημένης εκθεσιακής πολιτικής, σε συνδυασμό με το ότι οι τολμηρές αποφάσεις θα συνεπάγονταν πολιτικό κόστος –ο ευερέθιστος τοπικισμός θα έβλεπε «αθηναϊκό δάχτυλο»– το οποίο δεν επωμιζόταν κανείς, δεν επέτρεψαν το μεγάλο άλμα. Ετσι, καθώς ο διεθνής εμπορικός χαρακτήρας της Γενικής Εκθεσης υποχωρούσε και η πολιτεία αδυνατούσε να δώσει διέξοδο, η πολιτική έδινε τον δικό της τόνο.

Αντιπαραθέσεις

Οι εκδηλώσεις του Σεπτεμβρίου εξελίχθηκαν σε πεδίο σκληρής πολιτικής, κομματικής ή και… εσωκομματικής αντιπαράθεσης.

Ποιος δεν θυμάται ότι τα εγκαίνια του 1998, όταν ο Ανδρεας Παπανδρέου νοσηλευόταν στο Χέρφιλντ, έγιναν σε δύο δόσεις από τους αντιπροέδρους της κυβένησης –και επίδοξους δελφίνους– Μένιο Κουτσόγιωργα και Γιάννη Χαραλαμπόπουλο που είχαν οργανώσει τις δικές τους «κλάκες» οπαδών στις εξέδρες του Παλέ;

Στρατιές συμβούλων και παρατρεχάμενων ακολουθούσαν τα κυβερνητικά και κομματικά επιτελεία δοξάζοντας με κρατικό χρήμα τις νύχτες, τα κατά μακαρίτη Ευάγγελο Γιαννόπουλο πάσης φύσεως «πολιτιστικά κέντρα» της περιοχής του αεροδρομίου και της παραλίας.

Και μετά ήρθαν οι συνδικαλιστές: δεν υπήρξε από το ’92 και εντεύθεν τελετή εγκαινίων που να μην έγινε υπό την πολιορκία εργατικών σωματείων, αγροτών, αστυνομικών, λιμενικών, φανατικών οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων, και σε συνθήκες πολεμικής ατμόσφαιρας με τα δακρυγόνα και τα κλομπ να συνοδεύουν τα βεγγαλικά της εναρκτήριας εκδήλωσης.

Τι δουλειά είχαν οι Ελληνες και ξένοι εκθέτες και εμπορικοί επισκέπτες σ’ ένα τέτοιο πανηγύρι; Οπως ήταν φυσικό, σιγά σιγά αραίωσαν, για να φτάσουμε στο σήμερα, που οι εκθεσιακοί χώροι καταλαμβάνονται αποκλειστικά σχεδόν από κρατικές συμμετοχές και δέχονται μάλλον αδιάφορους επισκέπτες…

(πηγή: www.kathimerini.gr, 31/8/2008)