Αργιθέα

Η περιοχή της Αργιθέας, Ανατολική και Δυτική, απλώνεται γεωγραφικά στο νοτιοανατολικό άκρο του Νομού Καρδίτσας και συνορεύει ανατολικά με το νομό Άρτας και με το νομό Ευρυτανίας στα νότια.

Με ιστορία που ξεκινά από τα βάθη των αιώνων, η περιοχή κατοικήθηκε από την αρχαιότητα και είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η περιοχή ήταν λημέρι του Καραϊσκάκη και άλλων ηρώων της Επανάστασης. Κατά τη νεότερη ιστορία και πιο συγκεκριμένα το 1944, από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβρη, το χωριό Πετρίλο ήταν έδρα της Ελληνικής Κυβέρνησης υπό τον καθηγητή Αλέξανδρο Σβώλο.

Η κοινότητα της Ανατολικής Αργιθέας περιλαμβάνει τα χωριά Βλάσι, Πετρίλο, Δροσάτο, Πετροχώρι, Φουντωτό, Λεοντίτο, Κουμπουριανά, Στεφανιάδα αλλά και μικρότερους οικισμούς, που βρίσκονται διάσπαρτοι στις πλαγιές και τα λαγκάδια μιας περιοχής που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλες πολυδιαφημισμένες και πολυσύχναστες. Αντιθέτως έχει να επιδείξει αξεπέραστη φυσική και άγρια ομορφιά η οποία έχει παραμείνει αλώβητη (ευτυχώς) στο πέρασμα των χρόνων.

Αγαπητοί συνταξιδιώτες, πριν ανηφορήσουμε πρέπει και οφείλω να σας ξεκαθαρίσω τα εξής: Η περιοχή ενδείκνυται μόνο για όσους θέλουν να χαρούν τη φύση και να εξερευνήσουν τις ομορφιές της. Πολυτέλειες και τέτοια συναφή η περιοχή δε διαθέτει και εύχομαι ποτέ να μην το κάνει.

Τα λίγα που διαθέτει πλουσιοπάροχα, είναι φιλοξενία και αγάπη. Φύση και άνθρωποι σε αυτόν τον τόπο πορεύονται αρμονικά, μάλλον πορεύονται υποστηρικτικά. Πουθενά δεν έχω ξαναδεί την τόση αγριότητα του τοπίου και τον φόβο που σου προκαλεί σε κάποια σημεία, να στην απαλύνει στο μέγιστο η γλυκύτητα των ντόπιων.

Ευχόμενoι λοιπόν, να αναζητάτε ”λίγα” προσυπογράφουμε ότι θα αποταμιεύσετε ομορφιά και θα εισπράξετε καλοσύνη. Αν αναζητάτε κάτι άλλο, απλώς αλλάξτε προορισμό.

Θα ξεκινήσουμε από το Μουζάκι, κωμόπολη του νομού Καρδίτσας, και θα ανηφορίσουμε προς το Πευκόφυτο. Για την ιστορία, τα προηγούμενα χρόνια το Μουζάκι ήταν το σημείο συνάντησης όλων των Αργιθεατών, που κατέβαιναν περπατώντας από τα χωριά για να προμηθευτούν τα απαραίτητα. Τώρα απλώς κάνουν μια στάση για να φορτώσουν τα απαραίτητα, και όχι μόνο, στα οχήματά τους.

Επόμενος σταθμός, ανηφορίζοντας ανάμεσα σε έλατα και αιωνόβιες οξιές, είναι το εκκλησάκι του Άγιου Νικολάου, στην περιοχή Οξιά σε υψόμετρο 1.500 μέτρων. Βρισκόμαστε στο υψηλότερο σημείο της οδικής διαδρομής. Από εκεί περνάει το διεθνές μονοπάτι Ε4. Το Χειμώνα αυτό το σημείο είναι απροσπέλαστο λόγω χιονιού. Η ομίχλη, ακόμη και το κατακαλόκαιρο πολλές φορές, δημιουργεί το τέλειο σκηνικό.

Κάθε χρόνο αρχές Ιουλίου, στην Οξιά, διοργανώνεται το Παναντάμωμα των Αργιθεατών με χορούς και τραγούδια από την περιοχή καθώς και με άλλες εορταστικές εκδηλώσεις. Ο κλειστός (είδος χορού) πρωταγωνιστεί, συνοδεία πολλών παραδοσιακών εδεσμάτων.

Κατηφορίζοντας από την Οξιά, έχουμε δύο επιλογές. Η πρώτη μας οδηγεί στο Χωριό Πετρίλο, έδρα της Κοινότητας της Ανατολικής Αργιθέας. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.150 μ. και αποτελείται από πολλούς μικρούς οικισμούς. Από εκεί περνάει το διεθνές μονοπάτι Ε4. Στην πηγή ”Βρύσες” υπάρχει καταρράκτης ύψους 20 μέτρων. Από τη θέση ”Κούλια” βλέπει κανείς την ευρύτερη περιοχή. Οι έχοντες διάθεση εξερεύνησης ας οδηγηθούν στην ανεξερεύνητη σπηλιά ”Κατσαρού” στην ομώνυμη θέση.

Δεύτερη επιλογή είναι το χωριό Βλάσι, 27 χιλιόμετρα από το Μουζάκι το οποίο είναι χτισμένο στη σκιά της Καράβας σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Στον κεντρικό δρόμο υπάρχουν καφενεία, ψησταριές αλλά και βενζινάδικο. Πάνω από το χωριό βρίσκεται το μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου, το οποίο χτίστηκε αρχές του 17ου αιώνα. Ανατολικά του Χωριού ρέει ο ποταμός Βλασιώτης.

Οι τριγύρω κορυφές ”Σχιζόκαραβο” στα 2.184 μέτρα η οποία συνδέεται με το μονοπάτι Ε4 και ”Βουτσικάκι” στα 2.154 μέτρα, είναι κατάλληλες για ορειβασία. Από τα υψηλότερα σημεία που μπορεί να δει κανείς την περιοχή της λίμνης Πλαστήρα και το Θεσσαλικό κάμπο.

Περνώντας από τον ποταμό Πετριλιώτη κοιτώντας απέναντι διακρίνουμε τον πετρόκτιστο Δροσάτο. Πάνω στο δρόμο συναντάμε τον οικισμό Μαντζουραίϊκα και συνεχίζουμε για το Παλαιοχώρι και το Φουντωτό. Απέναντι απλώνεται το Λεοντίτο, 40 χιλιόμετρα από το Μουζάκι και σε υψόμετρο 1000 μέτρων. Λόγω καταγωγής, εδώ μένουμε.

Κατηφορίζοντας και περνώντας το ποτάμι και τον εγκαταλελειμμένο νερόμυλο του Παληαντώνη ο ανηφορικός δρόμος μας οδηγεί στην Πλατεία του Χωριού. Ο αιωνόβιος πλάτανος -που αποτελεί για το μέγεθός του αξιοθέατο για την περιοχή- σκεπάζει όλη την πλατεία. Το καφενεδάκι στην άκρη, το οποίο μένει ανοιχτό σχεδόν όλο το χρόνο είναι σημείο συνάντησης μικρών και μεγάλων. Θυμάμαι τα καλοκαίρια... Οι βόλτες στο ποτάμι και το υποτυπώδεις ψάρεμα πεστρόφων ήταν απόλαυση. Η εξερεύνηση των βουνών ήταν κάθε φορά μια έκπληξη. Οι πίτες, η μπομπότα και ο πλαστός ακόμη προκαλούν τον ουρανίσκο μου.

Στην κορυφή του χωριού δεσπόζει η πρόσφατα ανακαινισμένη πλακοσκέπαστη εκκλησία του Άγιου Χαραλάμπου, ιστορικό μνημείο για την περιοχή. Από εκεί ξεκινάει και δρόμος που οδηγεί υψηλότερα, στις πολλές πηγές της περιοχής με κυριότερη την πηγή ”Κλιδέρα” κοντά στη μαγευτική τοποθεσία ”Μέγα Στανός”. Τριγύρω οι κορυφές ”Ντελίδιμι” και ”Τσουρνάτο” με υψόμετρο πάνω από 2.000 μέτρα, δημιουργούν το τέλειο κάδρο. Η ανεμπόδιστη θέα από το σημείο σε μεταφέρει σε περιοχές της Άρτας και της Ευρυτανίας.

Ο Γιώργος Καραϊσκάκης έμενε στο χωριό, δίπλα από την εκκλησία της Άγιας Παρασκευής, κοντά στην πλατεία και πρόβαλε μεγάλη αντίσταση στις μάχες με τους Τούρκους στη θέση ”Τουρκομνήματα”. Στη θέση ”Καλυβάκια” βρέθηκαν αρχαία ευρήματα που πιθανότατα ανήκουν στους Αρχαίους Αθαμάνες που κατοίκησαν στην περιοχή.

Από το χωριό ξεκινάει μονοπάτι για το Μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιάς. Οδικώς φτάνει κανείς στρίβοντας δεξιά της διασταύρωσης για το Λεοντίτο περνώντας τη γέφυρα του Παραπόταμου του Αχελώου ”Κρυόρεμα”.

Το σημαντικό μνημείο της Μονής Σπηλιάς, χρονολογείται από το 17ο αιώνα και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1300 μέτρων. Αποτελεί σημείο αναφοράς για τον αγώνα του 1821, καθώς σε αυτό είχε την έδρα της η Επαναστατική Κυβέρνηση το 1876. Η περιοχή γύρω από το μοναστήρι έχει θεωρηθεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Άλλο ένα θρησκευτικό μνημείο στην περιοχή είναι η μονή Ι.Μ. Κωστή. Βρίσκεται μεταξύ των Χωριών Κουμπουριανά και Στεφανιάδα και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Η χρονολογία ίδρυσης είναι άγνωστη. Ωστόσο στην επιγραφή αγιογράφησης αναφέρεται το έτος 1759 και στην κολυμπήθρα το έτος 1007.

Στο Χωριό Κουμπουριανά το οποίο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.050 μέτρων δεσπόζει η μεγάλη πλατεία ”Μπλούνος”. Η περιοχή ”Κάτω Χώρα” είναι ο παλαιότερος οικισμός και έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός Χώρος, εξαιτίας ερειπίων και αρχαίων τάφων που βρέθηκαν εκεί.

Πολύ κοντά στην Ι.Μ. Σπηλιάς βρίσκεται και αξίζει να επισκεφτεί κανείς τη Λίμνη Στεφανιάδας που σχηματίστηκε το 1963- 1964 μετά από κατολίσθηση. Έχει επιφάνεια 175 στρέμματα και βάθος 120 μέτρα. Το χωριό είναι χτισμένο 3 χιλιόμετρα από εκεί, σε υψόμετρο 930 μέτρων.

Από τις τόσες φορές που έχω επισκεφτεί την περιοχή οδηγούμαι στα εξής συμπεράσματα:

Η περιοχή είναι απότομη και θέλει προσοχή. Αν και τα περισσότερα τμήματα του κεντρικού οδικού άξονα είναι ασφαλτοστρωμένα, η απότομη κλίση καθώς και οι στενοί δρόμοι απαιτούν μικρές ταχύτητες. Σε κάποια σημεία -λόγω των πολλών πηγών αλλά και των κακών καιρικών συνθηκών κατά τους Χειμερινούς μήνες- δημιουργούνται κατολισθήσεις.

Η εξερεύνηση της περιοχής από φυσιολάτρεις και λοιπούς περιηγητές θα είναι πάντα μια έκπληξη. Μία επίσκεψη δε φτάνει. Η εναλλαγή του τοπίου, οι πολλές φυσικές πηγές, τα ποτάμια, το ψάρεμα στους παραπόταμους του Αχελώου, η ορειβασία και η αναρρίχηση είναι μερικές από τις δραστηριότητες που προσφέρονται πλουσιοπάροχα.

Είναι απαγορευτικό να ξεκινήσει κανείς προς τα εκεί Χειμώνα. Αν κανείς το τολμήσει κινδυνεύει να μείνει μέχρι να ξεχειμωνιάσει. Κατάλληλη εποχή θεωρείται η Άνοιξη και το Καλοκαίρι. Ειδικά το Καλοκαίρι, γιατί οι ντόπιοι επιστρέφουν, τα καφενεία- ψησταριές ανοίγουν, οι πλατείες γεμίζουν και η φύση είναι στα καλύτερά της.

Στα βουνά κυριαρχούν οι μυρωδιές από το τσάι και τη ρίγανη. Η ηρεμία της φύσης μπορεί να διακοπεί μόνο από τα κελαηδίσματα των κουδουνιών των αιγοπροβάτων. Οι μοναδικές γευστικές λιχουδιές σε κάθε μαγειρειό, οι πίτες που θα σας φιλέψουν, συνοδεία τσίπουρου και λουκουμιού, είναι εικόνες και στιγμές που συνθέτουν την καθημερινότητα και τη ζωή στην Ανατολική Αργιθέα.

Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες επίσης, πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στην περιοχή. Σημαντικότερες εξ αυτών, και αξίζει πιστεύω να αναφερθούν, ήταν η έκθεση Φωτογραφίας του αείμνηστου Φωτογράφου της Αντίστασης, Σπύρου Μελετζή, καθώς και το Συνέδριο με θέμα ”Η Αργιθέα στην περίοδο της Τουρκοκρατίας” στο Πολιτιστικό κέντρο του Λεοντίτου, υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου ”ο Πλάτανος”. Το βέβαιο είναι ότι έπεται και συνέχεια και την περιμένουμε με πολύ ενδιαφέρον.

Πολιτιστικό γεγονός βεβαίως είναι και τα πανηγύρια που διοργανώνονται με ή χωρίς αιτία. Το πιθανότερο είναι κατά τις βραδινές ώρες από κάπου να αντιλαλούν διπλοπενιές…ή μάλλον καλύτερα οι ήχοι του κλαρίνου. Όσοι τύχει να παραβρεθείτε μη διστάσετε να σύρετε το χορό, γιατί σίγουρα θα προσκληθείτε.

Ξενώνες και Φαγητό
* Ξενώνας ”Μπάμπη Κορλού” στο Λεοντίτο. Τηλ: 2445032094
* Ξενώνας ”Λιβάδια” στο Πετρίλο. Τηλ: 24450-31109
* Ξενοδοχείο ”Κουτσικουρής” κοντά στην περιοχή Οξιά. Τηλ: 24450-41296
* Ψησταριά- καφέ ”Ο Πλάτανος” στο Λεοντίτο. Τηλ: 24450-31757
* Ταβέρνα – Ψησταριά ”Το Διάσελο” στα Μαντζουρέικα. Τηλ. 24450-32213
* Καφενείο- Ψησταριά ”Ο Βάιος” κοντά στη Μονή Σπηλιάς. Τηλ: 24450-32020
* Καφέ – Ψησταριά ”Το Μακρυβούνι” με θέα τη Λίμνη της Στεφανιάδας. Τηλ: 6974788640
* Καφέ- Ψησταριά ”Χάνι Νασιώκα” Σε κομβικό σημείο του κεντρικού δρόμου για την Ι.Μ. Σπηλιάς, δίπλα στο ποτάμι. Τηλ: 24450- 31716

Γνωρίζοντας λοιπόν πτυχές της καθημερινότητας των προγόνων μου, ένα θα πω τελικά. Αν η στάχτη στο τζάκι ήταν ικανή να σε ζεστάνει, αν ο ποδαρόδρομος 40 χιλιομέτρων για αναζήτηση τροφής ήταν καθημερινότητα και εσύ μπορούσες να γιορτάζεις χορεύοντας ”Κλειστό”, απλά ήσουν Αργιθεάτης. Αν είσαι απόγονος απλά μην ξεχνάς να επιστρέφεις...

(πηγή: www.in2life.gr, 21/11/2006)