Απαντήσεις σε τέσσερα ερωτήματα για το Θιβέτ

– Ποιος διοικεί το Θιβέτ;

– Το Θιβέτ ανακήρυξε την ανεξαρτησία του στις αρχές του 20ού αιώνα. Η Κίνα εισέβαλε στο κρατίδιο το 1950, ενώ ένα χρόνο αργότερα, οι δύο χώρες υπέγραψαν τη «Συμφωνία των 17 Σημείων», που εγγυάτο την αυτονομία του Θιβέτ και το δικαίωμα των κατοίκων να ασκούν τον βουδισμό. Μεγάλης κλίμακας εξέγερση το 1959 προκαλεί τον θάνατο χιλιάδων Θιβετιανών και τη φυγή του Δαλάι Λάμα. Η επέτειος της εξέγερσης αυτής στάθηκε αφορμή για τα πρόσφατα επεισόδια.

– Πώς νομιμοποιούνται οι κινεζικές διεκδικήσεις στο Θιβέτ;

– Η Κίνα θεωρεί το Θιβέτ μέρος του κινεζικού έθνους, βάσει των συμφωνιών του 18ου αιώνα, που έκαναν το Θιβέτ κινεζικό προτεκτοράτο. Το Θιβέτ εξασφάλισε την ανεξαρτησία του, μετά τη μονομερή ανακήρυξη του 1913.

– Πώς διοικεί η Κίνα το Θιβέτ;

– Μετά την εισβολή του 1959, το Πεκίνο προχώρησε σε μεγάλης κλίμακας εποικισμό της περιοχής από Κινέζους της εθνότητας Χαν. Η Πολιτιστική Επανάσταση των δεκαετιών του 1960 - 1970, οδήγησε στην καταστροφή μοναστηριών και λατρευτικών αντικειμένων. Αν και το Πεκίνο επέτρεψε την «Πολιτική της Ανοιχτής Πόρτας» στα μέσα της δεκαετίας του 1980, με στόχο την ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας, οι Θιβετιανοί μοναχοί συνέχισαν να νιώθουν τον κινεζικό ζυγό. Τα τελευταία δύο χρόνια, η τακτική σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ της Λάσα και της κινεζικής πόλης Γκολμούντ, προκαλεί φόβους ενισχυμένου εποικισμού από Κινέζους Χαν στο Θιβέτ.

– Ποιο ρόλο διαδραματίζει στο Θιβέτ ο Δαλάι Λάμα;

– Ο Δαλάι Λάμα ανακηρύχθηκε αρχηγός του κράτους σε ηλικία 15 ετών, τη χρονιά που η Κίνα εισέβαλε στο Ανατολικό Θιβέτ. Ενα χρόνο αργότερα, συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις της «Συμφωνίας των 17 Σημείων» και σε ηλικία 19 ετών βρέθηκε στο Πεκίνο, όπου είχε ατελέσφορες συνομιλίες με τον Κινέζο ηγέτη Μάο Τσε Τουνγκ, με στόχο τη χαλάρωση του κινεζικού ελέγχου στην επαρχία. Η τελική αιματηρή εξέγερση του 1959 κατά του κινεζικού ζυγού, προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων Θιβετιανών και τη φυγή του Δαλάι Λάμα στην Νταραμσάλα της Ινδίας.

Από την ινδική του αυτοεξορία, ο Δαλάι Λάμα συνέχισε να παλεύει για την αυτοδιάθεση του Θιβέτ. Το 1989 τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης, για τις άοκνες προσπάθειές του. Αν και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Δαλάι Λάμα και κινεζικού καθεστώτος ναυάγησαν το 1993, επαναλήφθηκαν το 2002. Από τη μεριά του, ο Δαλάι Λάμα δηλώνει ότι έχει εγκαταλείψει την ιδέα της ανεξαρτησίας για το Θιβέτ, ζητά σήμερα την προσφορά πολιτιστικής αυτονομίας, αποδεχόμενος ότι η διακυβέρνηση θα παραμείνει στην αρμοδιότητα του Πεκίνου.

(πηγή: www.kathimerini.gr, 18/3/2008)