Γλέντι με τους Γενίτσαρους στη Νάουσα

Η Νάουσα με το αυθεντικό μακεδονίτικο χρώμα σάς προσκαλεί σε ένα καρναβάλι που κρατάει από την εποχή του Διόνυσου. Το αρχαίο έθιμο έφτασε έως την εποχή της Τουρκοκρατίας. Τότε προστέθηκαν νέα στοιχεία και με αυτήν τη μορφή διατηρείται αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας.

Το αποκριάτικο έθιμο
Κυριαρχούν οι γραφικές φιγούρες του Γενίτσαρου και της Μπούλας, καθώς και η ομάδα των ένοπλων χορευτών. Το τελετουργικό κομμάτι του έχει πολύ ενδιαφέρον και βέβαια θα σας διασκεδάσει πολύ το όλο σκηνικό!
Αν πάτε στη Νάουσα από την παραμονή της τελευταίας Αποκριάς θα παρακολουθήσετε το ντύσιμο, που κρατάει όλη τη νύχτα. Το εθιμοτυπικό έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία, όταν οι άντρες μεταμφιέζονταν σε γυναίκες και περνούσαν από τα σπίτια των πλουσίων για να μαζέψουν λεφτά προκειμένου να ενισχύσουν τον αγώνα κατά των Τούρκων. Μάλιστα, είναι αφιερωμένο στον Καπετάν Ζήση Καραδήμο και τα παιδιά του, που αντιστάθηκαν στο παιδομάζωμα.
Την επόμενη μέρα, Κυριακή της Αποκριάς, γίνεται το «μάσιμο» (μάζεμα), που συνοδεύεται από το βαρύ χτύπο του νταουλιού και το λυπητερό ήχο του ζουρνά. Ο γενίτσαρος είναι έτοιμος να φύγει και αποχαιρετά την οικογένειά του. Έπειτα, ξεκινά να συγκεντρώσει τους υπόλοιπους γενίτσαρους. Οι Μπούλες είναι άντρες ντυμένοι γυναίκες, όπως στις αρχαίες τραγωδίες. Φορούν φουστάνια, ενώ το κεφάλι τους είναι στολισμένο με τούλια, κορδέλες και λουλούδια. Αυτές περνούν από κάθε σπιτικό και κάνουν έρανο, αφού πρώτα φιλήσουν το χέρι του σπιτονοικοκύρη, για να μαζέψουν λεφτά για τα όπλα των κλεφταρματολών.
Σιγά σιγά σχηματίζεται ένα μεγάλο μπουλούκι που συγκεντρώνεται μπροστά στο κονάκι του Μουντίρη, στο Δημαρχείο. Εκεί γίνεται το προσκύνημα και ξεκινά ο τελετουργικός χορός των Γενίτσαρων. Θα τους δείτε να προσκυνούν και μετά να τινάζονται ψηλά, ενώ οι Μπούλες ακολουθούν κάνοντας τεμενάδες. Ο σκοπός του ζουρνά αλλάζει και παίζει πατριωτικά τραγούδια της εποχής. Τότε βγαίνουν οι πάλες (σπαθιά) από τα θηκάρια και σπαθίζουν στον αέρα.
Το βράδυ σε κάθε σπίτι λαμβάνει χώρα το έθιμο της «χάσκας». Ο αρχηγός της οικογένειας περνά μια κλωστή από ένα βρασμένο αυγό και το γυρίζει σαν εκκρεμές σε όλα τα στόματα. Όποιος το πιάσει το κερδίζει!
Την Καθαρή Δευτέρα θα ξαναμαζευτεί το μπουλούκι και το βράδυ θα παιχτεί ο χωρισμός. Ο ζουρνάς θα μπει στο ντουλάπι και θα αρχίσουν να παίζουν τα άλλα όργανα, με χορούς, πανηγύρια και αποκριάτικα τραγούδια.
Ακολουθήστε τα μπουλούκια των μεταμφιεσμένων και απολαύστε μια βόλτα στην πόλη πηγαίνοντας στις γραφικές συνοικίες Αλώνια και Μεταμόρφωση, με τα αρχοντικά μακεδονίτικα σπίτια. Έπειτα ξεχυθείτε στην εξοχή για να κάνετε πικνίκ με τα καθιερωμένα νηστίσιμα μεζεδάκια και να πετάξετε τον αετό. Μπείτε και εσείς στους χορούς που γίνονται και γλεντήστε το απολαμβάνοντας μπόλικο τοπικό κρασί.

Γνωριμία με την πόλη
Η Νάουσα αποκαλείται «ηρωική πόλη» λόγω του ένδοξου παρελθόντος της. Στην είσοδο θα συναντήσετε το πάρκο της για μια πρώτη χαλάρωση. Το ποτάμι Αραπίτσα, που τη διασχίζει, της δίνει μια ξεχωριστή γοητεία. Όπως εξάλλου ο καταρράκτης, τα λιθόστρωτα σοκάκια, τα παλιά εργοστάσια και οι παλιές γειτονιές. Επισκεφτείτε τις παραδοσιακές συνοικίες Αλώνια και Μεταμόρφωση με τα όμορφα αρχοντικά. Συνεχίστε με μια επίσκεψη στο αξιόλογο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και περάστε από την ιστορική πλατεία Εθνομαρτύρων.
Στο κέντρο θα δείτε και τους περίφημους μακεδονικούς τάφους των Λευκαδίων. Εντυπωσιακό είναι το σπήλαιο Σαράντα Ουτάδες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε διάφορους σχηματισμούς. Λόγω της παραγωγής κρασιού η περιοχή διαθέτει πολλά οινοποιεία, τα οποία αξίζει να γνωρίσετε. Επιβάλλεται τουλάχιστον μια επίσκεψη στα Οινοποιεία Μπουτάρη που ιδρύθηκαν το 1879, όπου θα δοκιμάσετε μερικά από τα καλύτερα ελληνικά κρασιά! Αλλο ένα θαυμάσιο άλσος αναψυχής είναι εκείνο του Αγίου Νικολάου απ' όπου πηγάζει ο ποταμός. Ένας θαυμάσιος περίπατος με δυνατότητες για άθληση, φαγητό και διασκέδαση.

Εκδρομές
Φεύγοντας από τη Νάουσα κατευθυνθείτε στην Καστανιά για να προσκυνήσετε στο περίφημο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά με τη θαυματουργή εικόνα. Συνεχίστε με μία επίσκεψη στην ιστορική Βεργίνα. Βολτάρετε στον αρχαιολογικό χώρο και θαυμάστε τα βασιλικά ανάκτορα, την ακρόπολη, το θέατρο και τα πανέμορφα ψηφιδωτά. Στο νεκροταφείο βρίσκεται το λαμπρότερο εύρημα των ανασκαφών: ο χρυσοστόλιστος τάφος του Φιλίππου.

Σπορ
Μια θαυμάσια εμπειρία είναι να ακολουθήσει κανείς τα ορεινά μονοπάτια του Βερμίου, που έχει φροντίσει να διανοίξει ο Δήμος σε συνεργασία με τον ΕΟΤ. Θα περάσετε μέσα από πυκνή βλάστηση και πηγές με κρυστάλλινα νερά απολαμβάνοντας την ομορφιά του βουνού. Στη θέση Τρία - Πέντε Πηγάδια (1.465 - 2.000 μ.), μόλις 17 χλμ. από τη Νάουσα και σε μαγευτική τοποθεσία, βρίσκεται ένα από τα ομορφότερα και καλά οργανωμένα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας. Πολύ κοντά είναι και το Σέλι, το χιονοδρομικό κέντρο της Βέροιας (έτσι, για να 'χετε εναλλακτικές λύσεις και επιλογές).

Πληροφορίες
- Μετάβαση: Η Νάουσα απέχει 528 χλμ. από την Αθήνα. Καλύτερα είναι να πάτε με το ΙΧ σας, για να γυρίσετε ευκολότερα και την περιοχή γύρω από την πόλη. Μπορείτε, ωστόσο, να φτάσετε και με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ (τηλ.: 210-5152548). Από τη Θεσσαλονίκη η απόσταση είναι περίπου 100 χλμ. (ΚΤΕΛ, τηλ.: 2310-522160). Υπάρχει, βέβαια, και η λύση του τρένου (ΟΣΕ Αθήνας, τηλ.: 210-5297777, ΟΣΕ Θεσ/νίκης, τηλ.: 2310-517517). Απ' όπου και να πάτε, η διαδρομή είναι... απλώς υπέροχη.
- Διαμονή: Μέσα στη Νάουσα θα βρείτε καλά ξενοδοχεία. Μπορείτε να μείνετε στα: Βίλα Ανθέμια (τηλ.: 43480), Ελλάς (τηλ.: 22006) και Εσπερίδες (τηλ.: 20250). Στα προάστια θα βρείτε το πολύ καλό Βέρ-μιον (τηλ.: 29311) στον Αγιο Νικόλαο, μέσα στο πράσινο και πλάι στο ποτάμι. Είναι ό,τι καλύτερο. Αν προτιμάτε το βουνό, κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο υπάρχει ο παραδοσιακός ξενώνας 3 - 5 Πηγάδια (τηλ.: 44446).
- Χρήσιμα: Αυτόματο: 23320, Δήμος: 22208, τουριστικές πληροφορίες: 29311, Αστυνομία: 22220, ταξί: 28555, χιονοδρομικό κέντρο: 44464

Φαγητό - Διασκέδαση - Αγορές
- Γευτείτε τα τοπικά εδέσματα: σαρμάδες και λαχανοσαρμάδες, φασολάδα και φασόλια γίγαντες, πίτες και καλό κρέας στα κάρβουνα, κομπόστες και φρούτα για επιδόρπιο. Τιμήστε δεόντως το εστιατόριο του ξενοδοχείου Βέρμιον για νόστιμη πέστροφα και για γλυκό σομλόι (παντεσπάνι με σιρόπι). Καθίστε στην ταβέρνα Αραπίτσα, στο Ναουσαίικο, στα Οινομαγειρέματα, στο Σπήλαιο και στο ουζερί Θεοδώρα. Λίγο έξω από την πόλη θα βρείτε την ταβέρνα του Σωτήρη. Στον Αγιο Νικόλαο να φάτε νόστιμα μαγειρευτά στο Κιόσκι.
- Τώρα τις Απόκριες (όπως γράφουμε παραπάνω) θα παρακολουθήσετε το χορό της Μπούλας και του Γενίτσαρου που κρατάει από το 18ο αιώνα. Γενικότερα, το καρναβάλι στην πόλη υπόσχεται ξεφάντωμα μέχρι τελικής πτώσεως! Πολλά μπαράκια και ξενυχτάδικα θα βρείτε στον πεζόδρομο Μπιγκάνου.
- Η περιοχή φημίζεται για τα χαλιά, τα υφαντά και τις κουβέρτες, που είναι εξαιρετικής ποιότητας. Επίσης, είναι διάσημη για τα νόστιμα και σε μεγάλη ποικιλία φρούτα, αλλά και τις αντίστοιχες μαρμελάδες και κομπόστες. Μην ξεχάσετε να προμηθευτείτε καλό ναουσαίικο κρασί.

(πηγή: www.7merestv.gr)