Τελ Αβίβ, τα 100 χρόνια της «Λευκής Πόλης»

Το πιο κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο του Ισραήλ έχει προετοιμάσει μια θεαματική διεθνή προβολή της επετείου του

Η νυχτερινή πτήση από την Αθήνα στο Τελ Αβίβ διαρκεί πολύ λιγότερο από δύο ώρες κι επιπλέον προσφέρει μια από τις πιο εντυπωσιακές προσγειώσεις στον κόσμο. Το αεροπλάνο, ήδη σε χαμηλό ύψος, αφήνει το αχανές σκοτάδι της Μεσογείου, και «πιάνει» στεριά πάνω ακριβώς από την φωταγωγημένη ακτογραμμή του Τελ Αβίβ. Αυτή είναι η πρώτη εικόνα της πόλης που ετοιμάζεται να γιορτάσει σε λίγους μήνες από σήμερα τα 100 της χρόνια: μια απλωτή λωρίδα γης με χρυσές αμμουδιές, μικρά κολπάκια, ουρανοξύστες, ξενοδοχεία και φοίνικες.

Ποιος να φανταζόταν τη φαντασμαγορική αυτή όψη έναν, σχεδόν, αιώνα πίσω, όταν μια χούφτα καλοντυμένων Εβραίων συγκεντρώθηκαν το πρωί της 11ης Απριλίου του 1909 στα βόρεια της σημερινής πόλης, πολύ κοντά στο αρχαίο λιμάνι της Γιάφα, για να χωρίσουν την άδεια, απέραντη γη σε μικρά οικόπεδα. Ηταν μια σχεδόν οικογενειακή συγκέντρωση που οδήγησε τελικά στη γέννηση της πρώτης σύγχρονης εβραϊκής πόλης. Και πόσοι από εμάς που έχουμε συνδέσει το Τελ Αβίβ με τη δραματική επικαιρότητα της Μέσης Ανατολής μπορούμε να διανοηθούμε ότι στην άλλη πλευρά της ανατολικής Μεσογείου υπάρχει μια μεγάλη πόλη στο μέγεθος της Θεσσαλονίκης και η οποία μάλιστα «πουλάει» ακριβώς το αντίθετο από αυτό που σκεφτόμαστε: τη χαρά της ζωής.

Πρέπει να περάσεις λίγες μέρες στο Ισραήλ για να καταλάβεις την παράδοξα «χαρούμενη» ταυτότητα του Τελ Αβίβ. Με την Ιερουσαλήμ στο μάτι του «κυκλώνα», τη Χάιφα κοντά στα σύνορα του Λιβάνου, το Τελ Αβίβ μοιάζει να υφαίνει, έναν αιώνα τώρα, το δικό του «ψέμα»: μια όαση ηρεμίας και γαλήνης, χτισμένη στις ακτές της Μεσογείου, για να ζεις όσο πιο κανονικά μπορείς να ζήσεις σε μια χώρα σαν το Ισραήλ.

Είχε μάλλον δίκιο η τοπική έκδοση του Time Out όταν το δύσκολο καλοκαίρι του 2007 κυκλοφόρησε με μια τεράστια τσιχλόφουσκα στο εξώφυλλο. Η τσιχλόφουσκα ήταν, φυσικά, το Τελ Αβίβ.

Αυτό είναι το Τελ Αβίβ, μια συναρπαστική χοάνη εκατομμυρίων Εβραίων απ’ όλο τον κόσμο που έφτασαν ώς εδώ για να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα. Το ανασφαλές περιβάλλον έκανε τη δίψα για μια κανονική ζωή ακόμα μεγαλύτερη. Ετσι καταλαβαίνει κανείς γιατί στο Τελ Αβίβ συγκεντρώθηκε ο οικονομικός δυναμισμός ολόκληρης της χώρας, στο Τελ Αβίβ βρήκε καταφύγιο το πιο φιλελεύθερο και κοσμικό τμήμα του πληθυσμού, στο Τελ Αβίβ διασκεδάζεις σαν να μην υπάρχει αύριο. Στο Τελ Αβίβ οι Ορθόδοξοι Εβραίοι σπανίζουν ενώ την ετήσια παρέλαση των ομοφυλόφιλων της πόλης παρακολουθούν χιλιάδες πολίτες.

Και το 2009, η «πόλη που δεν κοιμάται ποτέ» προετοιμάζεται για το μεγαλύτερο πάρτι της ιστορίας της. «Αυτό που ετοιμάζουμε θα είναι σαν τους Ολυμπιακούς», ήταν η «προειδοποίηση» του Εϊτάν Σβαρτς για τις εκδηλώσεις των 100 χρόνων του Τελ Αβίβ σε μια ομάδα στρατιωτικών αξιωματούχων που τον επισκέφθηκαν στο γραφείο του. Ο Σβαρτς, επιφορτισμένος με τη διεθνή προβολή της ιστορικής επετείου, δεν υπερέβαλε. Και για να μην αφήσει καμιά αμφιβολία έδωσε στη δημοσιότητα τον προϋπολογισμό των εκδηλώσεων: 100 εκατομμύρια δολάρια. Ολα θα ξεκινήσουν το Σάββατο 4 Απριλίου με ένα πολλά υποσχόμενο εναρκτήριο γκαλά στην πλατεία Ράμπιν. Θα ακολουθήσουν εκατοντάδες εκδηλώσεις σε όλη τη διάρκεια του χρόνου με στόχο να επιβεβαιωθεί η πρόσφατη κολακευτική αναφορά των «New York Times» που θέλει το Τελ Αβίβ «πρωτεύουσα του μεσογειακού cool».

Μοντέρνα αρχιτεκτονική και υποσχέσεις

Ο όρος «Λευκή Πόλη» που συνοδεύει το Τελ Αβίβ είναι σχετικά πρόσφατος (επινοήθηκε μέσα από μια έκθεση του 1984) και προσδιορίζει τη μεγάλη μπάουχαους παράδοση της πόλης. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική που διασώζεται σε μεγάλο βαθμό στο «παλιότερο» κομμάτι της πόλης έγινε η προμετωπίδα της επικοινωνιακής αντεπίθεσης του Τελ Αβίβ στα μέσα της δεκαετίας του ’90, «πακέτο» μαζί με τις ηδονιστικές υποσχέσεις του beach culture και της «τρελής» νυχτερινής ζωής στα clubs.

(πηγή: www.kathimerini.gr, 1/11/2008)