Πάρνηθα

Νομός
Η Πάρνηθα είναι το υψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση βουνό της Αττικής, φυσικό όριο με τη Βοιωτία. Βρίσκεται σε απόσταση 25 χλμ. βόρεια της Αθήνας και καταλαμβάνει μια έκταση 300.000 στρ. περίπου, από τον οικισμό των Θρακομακεδόνων ως την Αυλώνα και από το Κρυονέρι και τις Αφίδνες ως το οροπέδιο των Δερβενοχωρίων. Μέγιστο μήκος 31 χλμ. και μέγιστο πλάτος 19 χλμ. Η Πάρνηθα υπάγεται στη μεγαλύτερη έκτασή της (200.000 στρ.) στο Δασαρχείο Πάρνηθας και από το 1961 η έκταση αυτή κηρύχτηκε Εθνικός Δρυμός με πυρήνα την περιοχή των ψηλότερων κορυφών που στο σύνολό της περιλαμβάνει δάσος από έλατα.

Γεύσεις – Αγορές
Στην Αγία Τριάδα μπορεί να συναντήσετε πωλητές που προσφέρουν μέλι και βότανα. Για φαγητό υπάρχουν προτάσεις για στο Μπάφι με διάφορα μαγειρευτά και ψητά. Πολλές προτάσεις για φαγητό (κυρίως ψητά) θα δείτε στις ψησταριές που βρίσκονται πριν το τελεφερίκ.

Η Περιοχή
Από το Μενίδι έως την Αυλώνα και από το Κρυονέρι ως το οροπέδιο των Σκούρτων, η περιοχή περιβάλλει το ελατοδάσος της Πάρνηθας. Από τις ψηλότερες κορυφές ξεκινούν προς όλες τις κατευθύνσεις βαθιά ρέματα, με εποχική ροή, που δημιουργούν έντονο εδαφικό ανάγλυφο. Η δασική βλάστηση της Πάρνηθας εμφανίζεται σε δύο ζώνες: τη ζώνη της κεφαλληνιακής ελάτης (στα ψηλότερα σημεία) και τη ζώνη της χαλεπίου πεύκης και των αείφυλλων πλατύφυλλων (πουρνάρια, κουμαριές, σπάρτα, σχίνοι, μυρτιές κ.ά.). Στην Πάρνηθα έχουν καταγραφεί 818 είδη φυτών, το 1/6 περίπου του συνολικού αριθμού των φυτών της Ελλάδας. Ένα αιωνόβιο φιλλύκι (είδος δένδρου συγγενικό με την ελιά), με διάμετρο κορμού που ξεπερνάει το ένα μέτρο, έχει προταθεί να κηρυχθεί μνημείο της φύσης. Στην Πάρνηθα έχουν παρατηρηθεί είδη όπως το Όρνιο Gyps fulvus, ο Φιδαετός Circaetus gallicus (αναπαράγεται), ο Χρυσαετός Aquila chrysaetos, ο Πετρίτης Falco peregrinus (αναπαράγεται), ο Μπούφος Bubo bubo και ο Μουστακοτσιροβάκος Sylvia rueppelli. Θα εντυπωσιαστείτε επίσης από τις άσπρες παιόνιες, τους κόκκινους κρίνους, τις κίτρινες τουλίπες και τις ίριδες. Φυτά πανέμορφα και σπάνια! Αν είστε τυχεροί, θα συναντήσετε κάποιο ελάφι, λαγό ή κουνάβι με φουντωτή ουρά. Στην Πάρνηθα ζουν 6 μεγάλα θηλαστικά: το ελάφι, το τσακάλι, η αλεπού, ο ασβός, ο λαγός και το κουνάβι και άλλα 16 μικρότερα θηλαστικά, 14 είδη ερπετών και 120 περίπου είδη πτηνών.
Η Πάρνηθα, όπως και τα άλλα βουνά της δυτικής Αττικής, αποτελούσε κατά την αρχαιότητα φυσικό εμπόδιο στις επιθέσεις του εχθρού από τον βορρά. Οι προσβάσεις προς τη Βοιωτία ελέγχονταν με ειδικά φρούρια και πύργους που είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους και, έτσι, μπορούσαν να μεταδίδουν πληροφορίες με φωτεινά σήματα. Από το Φρούριο της Φυλής, ένα μεγάλο μέρος του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα, εξόρμησε ο Θρασύβουλος (το 403 π.Χ.) και κατέλυσε την τυραννία των Τριάκοντα. Στο δάσος του Τατοΐου σώζεται ένας μεσαιωνικός πύργος, στη θέση Παλαιόπυργος. Στη Δεκέλεια βρέθηκε ο τάφος του αρχαίου τραγικού ποιητή Σοφοκλή. Στην ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας λατρευόταν ο Παρνήθιος Ζευς (Δίας).
Υπάρχουν και αξιόλογα βυζαντινά μνημεία, όπως η Μονή Κλειστών στο ομώνυμο φαράγγι. Στο βουνό υπάρχουν, επίσης, 20 σπήλαια και βάραθρα. Το πιο γνωστό είναι το Σπήλαιο του Πανός ή Λυχνοσπηλιά, κοντά στη Μονή Κλειστών. Οι τολμηροί, μπορούν να αναζητήσουν την αφετηρία του φαραγγιού κάτω από τη Μονή Κλειστών, το οποίο, κάποιες εποχές έχει νερό, για να φτάσουν με μονοπάτι δύσκολο ως το σπήλαιο. Σε κάθε περίπτωση, για τη διάσχιση του φαραγγιού, καλό θα ήταν να συμβουλευθείτε τους ανθρώπους των ορειβατικών Συλλόγων.
Από τα μέρη που μπορείτε πολύ εύκολα και εσείς να ανακαλύψετε στο κοντινό βουνό είναι η περιοχή της Μόλας, πίσω από τα ραντάρ και το πάρκο κεραιών της Πάρνηθας. Μόλις 6 - 7 χιλιόμετρα από την διασταύρωση για το Μον Παρνές, στην Αγία Τριάδα, θα δείτε το πανέμορφο εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου, από εκεί μπορείτε να συνεχίσετε στον αγροτικό δρόμο που ξεκινάει δέκα μέτρα πιο κάτω για να μπείτε στα μικρά οροπέδια της Μόλας. Θα ανακαλύψετε εκτάσεις με υπέροχα πανύψηλα έλατα και καταπράσινα λιβάδια.

Οδική σύνδεση
Η Αθήνα είναι από τις λίγες πόλεις στον κόσμο που στα όριά της διαθέτει τρεις ορεινούς όγκους με εξαίρετη ομορφιά. Η Πάρνηθα είναι το ωραιότερο βουνό της Αττικής και σε μικρή απόσταση, σχεδόν 15 χλμ. Αφού φτάσετε στο Μενίδι, συνεχίστε για Θρακομακεδόνες, αλλά ακολουθείστε τις Πινακίδες που σας οδηγούν στην Πάρνηθα μέσω της ομώνυμης λεωφόρου. Μπορείτε να ανεβείτε με το τελεφερίκ (λειτουργεί συνεχώς 24 ώρες και κοστίζει μετάβαση και επιστροφή 3 €. Εναλλακτικά με το αυτοκίνητο θα απολαύσετε υπέροχη θέα της Αθήνας σε ένα δρόμο με αρκετές στροφές που απαιτεί προσοχή. Με αστικό Λεωφορείο μπορείτε να φτάσετε ως την Αγία Τριάδα, αφετηρία στην οδό Αχαρνών (Πλατεία Βάθης).

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δασαρχείο Πάρνηθας, 210-2440003 ως 5

Αθλητισμός
Στην Πάρνηθα θα βρείτε δύο ορειβατικά καταφύγια. Το πρώτο, στη θέση Μπάφι (1115 μ) κάτω από την κορυφή Όρνιο, διαθέτει χωρητικότητα 50 ατόμων και ανήκει στον Εθνικό Ορειβατικό Σύλλογο ΕΟΣ (210-2469050). Το δεύτερο είναι το καταφύγιο Φλαμπούρι, που ανήκει στον Ορειβατικό Σύλλογο Αχαρνών με δυναμικότητα 40 ατόμων (210-2461528). Ο ΕΟΣ διοργανώνει τακτικά δραστηριότητες, όπως και άλλοι σύλλογοι και φορείς με δράσεις στην ύπαιθρο. Μπορείτε να ενταχθείτε σε μια ομάδα ή να ανεβείτε μόνοι σας για ποδήλατο βουνού, αναρρίχηση, πεζοπορία. Να θυμάστε πως στο χώρο της Πάρνηθας απαγορεύετε αυστηρά η κατασκήνωση.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Για διαμονή μπορείτε, είτε να παραμείνετε στο καταφύγιο, στο Μπάφι (του Ε.Ο.Σ.) ή στο Μον Παρνές. Ένα ακόμα μικρό ξενοδοχείο υπάρχει στην Αγία Τριάδα, το Κυκλάμινο. Εναλλακτικά αρκετά ξενοδοχεία θα βρείτε στους πρόποδες του βουνού, επί τις Λ. Πάρνηθος, πριν το τελεφερίκ. Ρωτήστε στον ΕΟΤ ή συμβουλευτείτε τους οδηγούς στο Internet:
www.gto.gr/gr/accomm/loc/result.php?loc=REST%20OF%20ATTICA
www.nyloo.com/hoteldir.asp?lngLanguageID=2&icatid=78

Internet
Πλήθος πληροφοριών για ιστορία, μνημεία, φύση, πηγές και χείμαρρους, χαράδρες κλπ,
www.oreivatein.com/page/mountains/p/parnitha/parnitha.htm
Φώτο, users.in.gr/grmountains/HtmPhoto/Parnitha.htm
Νέκρωση των δασών στην Πάρνηθα, www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=27545
Φώτο, www.meteocam.gr/parnitha/24hour.htm
Πληροφορίες για το βουνό, www.gianniskofinas.com/Vouna/parnitha/par.htm
Ολυμπιακό χωριό Πάρνηθας, www.hoc.gr/info/periodika/4o/6.asp

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 73 2004-2005