Ελονοσία

Τι είναι η ελονοσία;

Η ελονοσία είναι η σοβαρότερη παρασιτική λοίµωξη παγκοσµίως, µε 300-500 εκατοµµύρια κρούσµατα και περισσότερους από 1 εκατοµµύριο θανάτους το χρόνο, κυρίως σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Οφείλεται στο πλασµώδιο της ελονοσίας.

Που απαντάται η ελονοσία;
Η ελονοσία ενδηµεί σε περισσότερες από 100 χώρες της Αφρικής, Ασίας, Κεντρικής και Νότιας Αµερικής, και Νότιου Ειρηνικού, τις οποίες επισκέπτονται περισσότεροι από 125 εκατοµµύρια ταξιδιώτες το χρόνο. Η κατανοµή της νόσου επηρεάζεται από τις κλιµατολογικές συνθήκες. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος µεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η µετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς µήνες. Ο κίνδυνος µετάδοσης είναι αυξηµένος κατά τη διάρκεια της εποχιακής έξαρσης της νόσου και κυρίως στις ενδηµικές περιοχές σε υψόµετρο µικρότερο των 1500-2000 µέτρων. Σε µεγαλύτερο υψόµετρο τα κουνούπια που µεταδίδουν τη νόσο δεν επιβιώνουν.

Πώς µεταδίδεται η ελονοσία;
Η ελονοσία µεταδίδεται κυρίως µέσω τσιµπήµατος από κουνούπια, κυρίως µεταξύ της δύσης και της ανατολής του ηλίου. Πιο σπάνια η νόσος µεταδίδεται µέσω µετάγγισης µολυσµένου αίµατος, µετά από τρύπηµα µε σύριγγα, ή από τη µητέρα στο έµβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης.

Ποιος είναι ο κίνδυνος για ταξιδιώτες σε ενδηµικές περιοχές;
Η ελονοσία είναι το πιο συχνό εισαγόµενο νόσηµα µετά από ταξίδι, µε 30.000 εισαγόµενα κρούσµατα κάθε χρόνο παγκοσµίως. Οι περισσότεροι ταξιδιώτες νοσούν εντός τριών µηνών µετά την επιστροφή τους από ενδηµική περιοχή. Σπάνια η νόσος εκδηλώνεται έως και ένα χρόνο µετά.

Ποια είναι τα συµπτώµατα της ελονοσίας;
Η ελονοσία τυπικά εκδηλώνεται µε πυρετό και ρίγος, συνήθως ανά επαναλαµβανόµενα τακτικά διαστήµατα. Άλλα συµπτώµατα είναι κεφαλαλγία, κοιλιακό άλγος, διάρροιες, έως βαριά κλινική εικόνα µε νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, βαριά αναιµία, ίκτερο, αναπνευστική ανεπάρκεια και κώµα. Στα παιδιά η εκδήλωση της ελονοσίας µπορεί να είναι άτυπη µε ακανόνιστο πυρετό, γριπώδη συνδροµή, έντονο κοιλιακό άλγος ή διάρροιες. Οποιοσδήποτε ταξιδιώτης εµφανίσει συµπτώµατα γρίπης που δεν υποχωρούν ή υψηλό πυρετό µέχρι και ένα χρόνο µετά την επιστροφή του από περιοχή όπου ενδηµεί η ελονοσία, πρέπει να ζητήσει ιατρική βοήθεια αναφέροντας το ταξίδι προκειµένου να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ελονοσίας;
Η διάγνωση γίνεται µε ανεύρεση του παράσιτου στο αίµα ή µέσω ειδικών αντισωµάτων. Λόγω της κλινικής βαρύτητας της νόσου και της ανάγκης άµεσης έναρξης θεραπείας, η διάγνωση µπορεί να τεθεί βάσει κλινικών και επιδηµιολογικών δεδοµένων.

Ποια είναι τα µέτρα πρόληψης για την ελονοσία;
Η αποφυγή των τσιµπηµάτων των κουνουπιών αποτελεί το κύριο προληπτικό µέτρο κατά της ελονοσίας.

Οι ταξιδιώτες περιοχών υψηλού κινδύνου για ελονοσία πρέπει:
# να λαµβάνουν συστηµατικά µέτρα αποφυγής των τσιµπηµάτων.
# να λαµβάνουν χηµειοπροφύλαξη κατά της ελονοσίας. Η χηµειοπροφύλαξη διαφοροποιείται ανάλογα µε το παράσιτο που ενδηµεί στη χώρα προορισµού και τα χαρακτηριστικά του ταξιδιώτη.

Όσοι λαµβάνουν χηµειοπροφύλαξη πρέπει να γνωρίζουν ότι:
# κανένα φάρµακο δεν προσφέρει απόλυτη προστασία
# η έναρξη της χηµειοπροφύλαξης πρέπει να γίνεται πριν την αναχώρηση και να συνεχίζεται µετά την επιστροφή από το ταξίδι, σύµφωνα µε τις οδηγίες του γιατρού
# τα φάρµακα πρέπει να λαµβάνονται ανελλιπώς. Παράλειψη των δόσεων εκθέτει τον ταξιδιώτη στον ίδιο κίνδυνο ως η µη λήψη τους.

(πηγή: www.travelforall.gr, www.keelpno.gr)