Τσέστερ

Τσέστερ: Νοτιοδυτική Αγγλία, νοτίως του Λίβερπουλ και του Μάντσεστερ, πύλη προς τη Βόρεια Ουαλία. Μάλιστα, γνωρίζετε τα ομώνυμα τυριά του: σκληρά με ελαφρώς κοκκώδη υφή, κρεμ ή κίτρινα. Γλυκά ή πικάντικα. Ζήτημα ηλικίας. Όσοι αγαπούν τα παραμύθια με μια πονηροσύνη, θυμούνται ίσως τη γάτα του Cheshire από την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων», που ο Λούις Κάρολ συνέγραψε το 1865 παραθερίζοντας εδώ. Μια γάτα αρχαία. Μια γάτα μεσαιωνική που έρχεται ως μεταλλαχθέν αιλουροειδές από τα παλαιότατα εραλδικά οικόσημα της περιοχής και θυμίζει τη «γάτα που έκλεψε την κρέμα». Η κομητεία του Cheshire φημίζεται για τα γαλακτοκομικά προϊόντα της. Αυτό το ξέρουν και οι γάτες. Που χαμογελούν χορτάτες και ευχαριστημένες.

Από τούτα τα ελάχιστα θα έχετε πιθανόν ακουστά για το Τσέστερ. Αλλά τα πολλά που δεν κατέχουμε και κάνουν την εγγλέζικη κωμόπολη να μοιάζει στο ιδεώδες θηλυκό, είναι σημαντικά, χαριτωμένα, πρωτάκουστα.

Καλλονές φυσικές: Τα δασωμένα βουνά της Ουαλίας το τριγυρίζουν και τούτη η χλωρίδα γίνεται αισθητή γενικώς και νοτίζεται από τον ποταμό Dee. Οι παραποτάμιες πολιτείες έχουν μια ομορφιά συγκινητικά υγρή. Ο Ντίι αναβλύζει από την άγρια ουαλική σκηνογραφία, το βάθος του σε διαδρομή ένδεκα χιλιομέτρων ξεπερνά τα 300 μέτρα. Οδεύοντας χειμαρρωδώς προς το δέλτα της λίμνης Μπάλα, τα νερά παγωμένα και κρυστάλλινης καθαρότητας φιλοξενούσαν σπάνιες ιχθυοοικογένειες. Ξεπερνώντας την Μπάλα, το ποτάμι κόβει ταχύτητα και εισέρχεται σε έκταση 64 χιλιομέτρων στην κοιλάδα του Cheshire με μειωμένο σφρίγος. Το βάθος του πλησιάζοντας την κωμόπολη του Τσέστερ φθάνει τα 20 μέτρα. Ως δύο αιώνες πριν, στην ελισσόμενη κορδέλα του Ντίι στις εγγλέζικες και ουαλικές όχθες υπήρχαν σημαντικά λιμάνια. Κυριότερο εκείνο του Τσέστερ, απ' όπου φορτώνονταν και ξεφόρτωναν εμπορεύματα τα μεγάλα ιστιοφόρα που θα περνούσαν τον ωκεανό με κατεύθυνση την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Ισπανία, εξασφαλίζοντας την ευημερία των κατοίκων. Στον περίπατο των αιώνων ο Ντίι καλύφθηκε από ιλύ. Σήμερα μπορείτε να ψαρέψετε, να κάνετε κωπηλασία ή κανό, τις ημίωρες κρουαζιέρες με τα τουριστικά ποταμόπλοια (πληροφορίες στο ξενοδοχείο Mill της οδού Milton, τηλ. 001244-350035, από 1 ως 17 στερλίνες) ή τις δίωρες βαρκάδες μετά πλήρους γεύματος.

Το κάλλος του Τσέστερ δεν τελειώνει εκεί όπου σταματούν τα δώρα της Φύσης. Αντιθέτως αρχίζει από εκεί. Η κωμόπολη θεωρείται δικαίως το κόσμημα της Βορειοδυτικής Αγγλίας. Από τους ρωμαίους ιδρυτές της, 2.000 χρόνια πριν, ως τους νυν πολίτες, το ανθρώπινο χέρι σμίλεψε με φροντίδα την όψη της. Κυριολεκτικώς μια κουκλίτσα ζωγραφιστή. Ο δομημένος χώρος αξιοποιεί και αναδεικνύει το σπουδαιότατο παρελθόν. Το Τσέστερ συνιστά μια μινιατούρα της βρετανικής ιστορίας. Και ένα μάθημα ήθους και πράξης για παλιές ράτσες όπως οι Ελληνες. Διαφεύγοντας τη βιομηχανική ανάπτυξη οι αρχές στράφηκαν στον τουρισμό.

Από το 1970 εφαρμόζεται ένα ευρύτατο και εις βάθος πρόγραμμα διατήρησης των ιστορικών κτισμάτων. Αποτέλεσμα: το 1982 το Τσέστερ κερδίζει το «Βραβείο για τη συντήρηση μνημείων» και το 1990 το ειδικού βάρους και γοήτρου μετάλλιο Europa Nostra. Ποζάροντας δικαίως ως μια από τις καλύτερα συντηρημένες πόλεις του κόσμου. Εκτοτε τα έργα εκτελούνται διαρκώς σε διαδοχικές φάσεις. Μεθοδικά και μερακλήδικα, αποκαλύπτοντας με καθημερινές ανασκαφές ρωμαϊκά λουτρά, γυμναστήρια κ.ά. Ολα τούτα συμβαίνουν με συναίνεση και δημοκρατικό δημόσιο διάλογο μεταξύ κράτους, δημοτικών αρχών, επιστημόνων και πολιτών.

Βλέποντας τη σημαντική αύξηση τιμής των ακινήτων τους οι Τσεστριανοί (Cestrians) συμμετέχουν με τη γνώμη τους και με υλικές φορολογικές θυσίες. Αρα μια έξυπνη πόλη. Που ζώνεται από πλήρη ρωμαϊκά τείχη του 1ου αι. στα οποία μπορείτε να βολτάρετε συνοδεία ενός ρωμαίου φαντάρου! Πριν από 2.000 χρόνια οι Ρωμαίοι παρηχώντας το όνομα του ποταμού Ντίι βάφτισαν τον τόπο Deva. Εκτιμώντας τη στρατηγική σπουδαιότητα, το πλώιμο λιμάνι ανοικτό προς τη θάλασσα, την οδική πρόσβαση προς το Λονδίνο διά της via Devana, ο ρωμαϊκός στρατός του Κλαύδιου, 50.000 άνδρες, θα εκμεταλλευθεί τα ορυχεία χαλκού, χρυσού, το κάρβουνο και τις αλυκές, τα οικοδομικά υλικά που εύκολα μεταφέρονταν. Ο κάμπος τριγύρω είναι εύφορος, το κλίμα πάντοτε ήπιο χωρίς ακραίες θερμοκρασίες. Το Τσέστερ άρεσε στους Ρωμαίους. Ξύλινα τα πρώτα τείχη, θα κτισθούν ξανά από πέτρα. Εξω από αυτά και με νοτιοανατολική κατεύθυνση έφτιαξαν το αμφιθέατρο 8.000 θέσεων. Το μεγαλύτερο και ατόφια κρατημένο ρωμαϊκό μνημείο στη Βρετανία.

Αγγλοσάξονες αιμοσταγείς πρίγκιπες, νορμανδοί εισβολείς, άγριοι Δανοί, οι ουαλοί rudors εν συνεχεία διάβηκαν και κατέλιπαν το ιστορικό τους αποτύπωμα. Μεσαιωνικά κάστρα και ο καθεδρικός ναός θα σας δώσουν το νήμα της ιστορικής συνέχειας. Τον 13ο αι. εμφανίστηκαν τα Rows, ιδιόμορφο έμβλημα του τόπου.

Τα ασπρόμαυρα Rows
Πουθενά αλλού δεν ματαείδα την ασπρόμαυρη αγορά του Τσέστερ. Από το κέντρο εξακτινώνονται τέσσερις αρτηρίες με σκεπαστές τετραώροφες γαλαρίες. Εδώ, προστατευμένοι από τη βροχή, τον αέρα, τη λάσπη, οι άνθρωποι κάνουν το σεργιάνι και τα ψώνια τους. Συχνά το δεύτερο επίπεδο της πρόσοψης αντιστοιχεί στο ισόγειο στα νώτα του οικοδομήματος. Και τούτο διότι τα Rows θεμελιώθηκαν επάνω σε γεωλογικά συντρίμματα συσσωρευμένα επί αιώνες ανακατεμένα με ρωμαϊκά χαλάσματα που έφτιαχναν μιαν ανισόπεδη βάση. Καμωμένα από πέτρα και μαδέρια φιλοξενούσαν στο πρώτο επίπεδο αποθήκες ή εργαστήρια, μαγαζιά παραπάνω και στους τελευταίους ορόφους την κατοικία του καταστηματάρχη. Καθώς τα οικόπεδα ήταν στενά, οι ανάγκες των κατοίκων καλύφθηκαν εις ύψος. Τέτοια ψηλόλιγνα κτίσματα βλέπουμε συχνά στην Αγγλία. Οι μαγαζάτορες ένωσαν τις στενές ιδιοκτησίες τους με πασσάλους, έφτιαξαν μαντεμένια ή ξύλινα κιγκλιδώματα και δημιούργησαν στα 1200 τον στεγασμένο και καλαίσθητο πρόγονο του σύγχρονου εμπορικού κέντρου.

Εξέχον θέλγητρο των Rows αποτελούν οι ασπρόμαυρες λεπτοδουλεμένες προσόψεις. Γεωμετρικά μισοφέγγαρα, ρόμβοι, κύματα, λουλουδοπέταλα, κεντίδια. Γιατί ασπρόμαυρα; Διότι έτσι έβλεπαν τη ζωή οι Πουριτανοί. Πρέσβευαν ότι το χρώμα μεθά, πλανεύει, αποσπά τη σκέψη από την υψηλόφρονα ιδέα του καθήκοντος. Που είναι λευκό. Τίποτε στα μάτια τους δεν αντικαθιστά το καθήκον, το Λευκό Δέον. Οπου απουσιάζει, υπάρχει ένα μαύρο κενό. Η διακοσμητική απεικόνιση της καθαρόαιμης πουριτανικής στάσης υλοποιείται ατόφια στα Rows: στο υποημιισόγειο ο συνετός εγγλέζος προτεστάντης σώρευε το έχει του, παραπάνω εργαζόταν και στα ψηλά ζούσε μαζεμένα με τη φαμελιά του. Σπίτι - δουλειά, δουλειά - σπίτι στον ίδιο κάθετο άξονα. Και όπως από το θρησκευτικό τελετουργικό και τους ναούς αφαίρεσαν τα εκμαυλιστικά μπιχλιμπίδια, ομοίως εξοβελίστηκε το χρώμα από το τσαρδί - μαγαζί, που το κατράμωσαν. Γιατί τα σχέδια που βλέπουμε γίνηκαν με πίσσα. Βεβαίως η ιδέα έχει αντιπαθητική ρίζα. Το αποτέλεσμα όμως έχει αισθητικώς έναν ερεθιστικό μοντερνισμό. Η μικρούλα επαρχιακή πολιτεία δεν αποτελεί μαυσωλείο τού χθες, ζει ήρεμα και γλεντά με την ψυχή της. Ασπρόμαυρα κτίρια θα δούμε διάσπαρτα σε πολλές γειτονιές. Κομψά γεωργιανά και βικτωριανά σπίτια επίσης. Ασχημο οικοδόμημα δεν είδα ούτε ένα.

Η πόλη συμπαγής και το κέντρο της πεζοδρομημένο ως το βράδυ. Στρατιωτική βάση και διαμετακομιστικό κέντρο το Τσέστερ έχει οκτώ αιώνων εμπορικό παρελθόν. Αφετέρου τα 7 εκατ. τουριστών ετησίως εξηγούν την απροσδόκητα ενημερωμένη, για επαρχιακή κωμόπολη, και σφύζουσα αγορά.


ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Ο Κάρολος, πρίγκιψ της Ουαλίας και κόμης του Τσέστερ, όταν επισκέπτεται την κομητεία του καταλύει στο Eaton Hall μετά του Δουκός του Westminster, του πλουσιότερου βρετανού αριστοκράτη.

Grosvenor της οδού Eastgate, τηλ. 01244-324024 (από 70 στερλίνες).

Ξενοδοχεία για όλα τα γούστα και βαλάντια μέσα ή έξω από την πόλη θα βρείτε αποτεινόμενοι στο Γραφείο του Οργανισμού Τουρισμού, τηλ. 01244-402463, φαξ 315789.

* Το Κτήμα Grabwall Mollington, Chester CH1 6ΝΕ, τηλ. 01244-851666, φαξ 851400. Ατμοσφαιρικό, με θαυμάσια θέα, περίπου 5 χιλιόμετρα από το κέντρο.

* Το St. George's House, 15 St. George's Crescent, Queen's Park, τηλ. 01244-676998. Βικτωριανό, τρισχαριτωμένο για μη καπνίζοντες (από 17 στερλίνες).

* Το Coach and Horses Northgate Str. στο κέντρο, τηλ. 01244-325533, φαξ 401441. Πανδοχείο από τον 17ο αι. (από 32,50 στερλίνες).

* Το Ye Olde King's Head, 48-50 Lower Bridge Str. στο κέντρο, τηλ. 01244-324855, φαξ 315693. Οκτώ κομψά και στοιχειωμένα δωμάτια (από 40 στερλίνες).

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Blue Bell. Μια θαυμάσια λίστα κρασιών, εγκάρδιο και συμπαθές σέρβις από κυρίες. Πρόκειται για το αρχαιότερο κτίσμα του Τσέστερ που διασώζεται. Στο ανώθυρο υπερηφάνως μας ενημερώνουν: 1494 η χρονολογία έκδοσης αδείας για πώληση οινοπνευματωδών. Εδώ λοιπόν στεγαζόταν πανδοχείο και ζυθοταβέρνα. Μνημείο ιστορικό και φυσικά οι αλαφροΐσκιωτοι θα δουν στην τραπεζαρία το φάντασμα της Εριέττας. (Northgate Street).

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ
Το Τσέστερ φημίζεται για τις αντίκες του. Οι συλλέκτες θα κάνουν χάζι σε παλιά βιβλία, χαλιά, έπιπλα, κοσμήματα, έργα τέχνης. Τούτο όλο το bric-a-brac κατά μήκος της Watergate Street, στα Rows του εμπορικού τετραπλεύρου ή πλάι σε φούρνους, ψιλικατζίδικα, βιβλιοπωλεία. Οι αντικέρηδες καραδοκούν παντού.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΑ ΜΑΓΑΖΙΑ
Δύο χιλιετίες το Τσέστερ υπήρξε θέατρο δραματικών γεγονότων και ταραχωδών συγκινήσεων. Μάχες, συνωμοσίες, άγρια φονικά. Το έδαφος ιδανικό για να βλαστήσουν φαντάσματα. Εδώ, λένε, θα βρει ο επισκέπτης τα περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη βρετανική πόλη.

Δύο, φέρ' ειπείν, στοιχειωμένοι καλόγηροι συχνάζουν στο κατάστημα Habitat. Τσάρλι και Χέρμπερτ τούς βάφτισαν χαϊδευτικά οι ντόπιοι, που δεν ενοχλούνται από τις σκανταλιές τους. Ζημιάρα ομοίως και η υπηρέτρια - αερικό του πανδοχείου Falcon Inn. Τω καιρώ εκείνω τα σκληρόκαρδα αφεντικά της την πέταξαν στον δρόμο, όπου απεβίωσε από την παγωνιά άνεργη και ανέστια. Τώρα έρχεται στα παλιά λημέρια και τα κάνει άνω κάτω.

Επίμονη, άτακτη και πολύ αγαπητή φαντασματίνα η Σάρα του ζαχαροπλαστείου Thornton's. Φτωχή Σαρούλα, τόσο νόστιμη μα ατύχησε! Διότι πήρε έναν τζαναμπέτη. Που λιγουρευόταν τις γυναίκες γενικώς, μα όχι τη δική του ειδικώς. Την εγκατέλειψε με το νυφικό φουστάνι, οπότε εκείνη επέστρεψε στο πατρικό της της οδού Eastgate ένθα και απήγξατο. Το θεαματικότερο κατόρθωμα της ατυχούς Σάρας λαμβάνει χώραν του Αγίου Βαλεντίνου, όπου κάνει καλοκαιρινά τα καρδιόσχημα κουτιά με σοκολατάκια. Την ταράζουν. Τα άλλων σχημάτων κυτία δεν τα πειράζει.

Στον ίδιο δρόμο, στο wine bar Watergates, πνίγει στο κρασί τον νταλκά του το φάντασμα ενός ναυτικού. Πολύ γλυκό και φιλικό. Ενώ εκείνο ενός ιπποκόμου που βρήκε φρικτό τέλος από πυρκαϊά, προφανώς διψασμένο, έρχεται στην κάβα του Pied Bull στην οδό Northgate και ανοίγει τα βαρέλια με την μπίρα. Μια μελαγχολική ξανθή lady με κρεμ φουρό καρτερεί επί ματαίω τον αγαπημένο της που ήξεις αφήξεις ου πέθανε στον πόλεμο. Πού; Στο παραθύρι του πρώτου πατώματος του εστιατορίου Blue Bell.

ΤΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
* Στον ζωολογικό κήπο: η μεγαλύτερη συλλογή από αγριόγατες, ο εντυπωσιακός ροδώνας με 15.000 τριαντάφυλλα, το σπίτι των ελεφάντων σκεπασμένο με γιασεμιά. Οθεν και η απορία ενός τουρίστα: Ε, λοιπόν, δεν γνώριζα ότι οι ελέφαντες μυρίζουν τόσο όμορφα!

* Στο κεντρικό σταυροδρόμι: ο τελάλης της πόλης, θεσμός από το 1599, με την κόκκινη γεωργιανή φορεσιά και το τρίκωχο. Ομορφάντρακλας ο David Maguire ξεκινά από το Cross διαλαλώντας τα χαμπέρια ανά τας οδούς και ταυτοχρόνως με την ιδιότητα του beadle, δηλαδή του ευταξία, δοκιμάζει και εγκρίνει ή μη την μπίρα που πωλούν τα καπηλειά.

* Στο Μουσείο Grosvenor: τη συλλογή των ασημικών του Τσέστερ και τους χώρους που παριστούν τη ζωή της κωμόπολης από τον 17ο αι. ως τη Βικτωριανή εποχή ­ 27 Grosvenor Street, τηλ. 01244-321616. Καθημερινώς: 10.30-17.00. Κυριακές: τα απογεύματα.

(πηγή: ΒΗΜΑ)